Begraafplaats Esserveld: de laatste rustplaats van (on)bekende Groningers en hun verhalen

Zo ligt oud-burgemeester Evert van Ketwich Verschuur op het Esserveld. 'Hij zorgde ervoor dat de begraafplaats er kwam', vertelt Bakker. 'Hij is in Zwolle geboren, kwam uit een juristenfamilie. Zijn zoon is later burgemeester geworden van Haren.' Het verhaal heeft een triest einde: 'Van Ketwich Verschuur is de eerste die op de begraafplaats, die hij zelf opende, kwam te liggen. Hij is niet oud geworden.'

Een andere bekende Groninger die op Esserveld rust, is Jan Schaper. 'Hij is heel bekend geworden omdat hij heel veel gedaan heeft voor de sociaaldemocratie', gaat Bakker verder. 'Hij is begonnen als bediende, zo heette dat mooi in die tijd, in een winkel. Later is hij schilder geworden, maar hij kreeg veel interesse om andere mensen te helpen. Zo is hij in de sociaaldemocratische beweging terechtgekomen.'

Terwijl Bakker aan het praten is, schiet hem een volgende bekende naam in de provincie te binnen: Jantine Tammes. 'Ze was een hele bijzondere vrouw, de eerste professor van de Rijksuniversiteit in Groningen. Ze was botanica en deed genetisch onderzoek naar planten.' In het jaar dat Tammes geboren werd, werd Aletta Jacobs als eerste vrouw toegelaten als studente medicijnen aan de RUG.

Op de begraafplaats vind je niet alleen verhalen van mensen die bekendheid hebben verworven, maar ook verdrietige herinneringen. Zo is er ook het graf van twee rijksveldwachters uit Groningen: Herman Hoving en Jan Werkman. 'Zij moesten met twee agenten uit de gemeente Grootegast naar Ijje Wijkstra', legt Bakker uit. 'Diens vriend zat in de gevangenis en dus had Wijkstra het aangepapt met de vrouw van zijn vriend, Aaltje Wobbes. Zij is bij hem ingetrokken en heeft haar zes kinderen achtergelaten.'

Volgens Bakker vond de burgemeester van de gemeente Groningen dit ongehoord en moesten de vier veldwachters verhaal halen. 'Wijkstra stond hen op te wachten met zijn karabijn en heeft ze ter plekke neergeschoten.' Geen van de agenten overleefde dit. Wijkstra raakte zelf ook gewond, werd op weg naar het ziekenhuis gearresteerd en overleed later in het Rijkskrankzinnigengesticht in Eindhoven.

Het zijn zomaar een paar voorbeelden, maar op de begraafplaats liggen nog veel meer bekende Groningers. 'Geschiedenis en verhalen zijn mijn fascinatie, niet zozeer de begraafplaats zelf', licht Bakker toe. 'Begraafplaatsen hebben wel hele fijne sferen.'

Op zondag 18 september is de eerstvolgende rondleiding op de begraafplaats. Reserveren kan op de website van Henk Bakker.