Groningse boerin in Oekraïne: 'Je kunt niet continu in oorlogsstand staan'

'Het gaat goed met ons', vertelt Vierhout. Ze is even terug in Nederland om spullen op te halen, maar vertrekt zaterdag weer naar Oekraïne. Haar man Kees en de kinderen zijn daar gebleven. 'Het is voor de kinderen heel belangrijk om weer thuis te zijn.'

'Auto's zijn heel hard nodig', legt ze uit. 'Er is een constante vraag naar vervoersmiddelen.' Naast de pick-up waarmee ze terugrijdt, neemt ze ook verbandmateriaal, eten en incontinentiemateriaal mee. 'Het gaat mee naar het bedrijf en wordt naar het front gebracht. Ziekenhuizen dicht bij het front hebben overal behoefte aan.'

Het gezin was zelf een tijd geleden nog in Nederland, op de vlucht voor de Russische opmars. Kees was als eerste terug in Oekraïne, waar het echtpaar sinds 2003 een boerenbedrijf heeft, maar inmiddels is het gezin aldaar herenigd en 'gaat het gewone leven door.'

Vierhout is blij dat het weer rustiger is. 'In het begin weet je niet wat er gaat komen, maar nu is het bij ons op de boerderij rustig en heb ik voorlopig geen angst dat daar Russen binnenkomen rijden met tanks.' Hun boerderij bevindt zich zeker zeshonderd kilometer van de oostgrens en ligt tweehonderd kilometer ten zuiden van Kiev. Ver weg van het gevaar, aldus Vierhout.

Vrijdag ondertekenden partijen van beide kanten het 'Zwarte Zee initiatief', waarmee graanexport weer mogelijk is, maar Vierhout houdt nog een 'enorme' slag om de arm. 'De Russen zijn onbetrouwbaar tot op het bot. Ze zouden Oekraïne ook niet binnenvallen, ze hebben al zoveel beloofd en dat ze dit ook beloven... Ze zeggen ook dat ze doorgaan tot aan Moldavië.'

En toch voelt Vierhout zich veilig op de boerderij. 'De Russen zijn dan wel onbetrouwbaar, maar niet oppermachtig. Voordat ze bij ons in het dorp komen, moeten ze eerst de rest veroveren. We voelen ons veilig. Niet omdat we de Russen vertrouwen, maar ze komen niet heel veel verder, ze zitten nog steeds vijfhonderd kilometer bij ons vandaan.'

Het leven in het dorp is volgens Vierhout weer 'normaal'. 'Ook in Kiev, op het eerste gezicht. Daar rijden gewoon weer auto's, er lopen weer mensen op straat. Het is alsof alles is zoals het was, alleen je voelt aan alles dat het niet zo is. Er hangt iets in de lucht, dat is echt onwerkelijk. Je bent gevlucht, en het gevoel dat dat elk moment weer zou moeten, raak je niet kwijt. En je weet dat al die mensen in Kiev dat ook weten.'

'Als je goed kijkt dan zie je het ook', vervolgt ze. 'In Kiev wordt er niets meer gebouwd, alle projecten liggen stil. Je ziet ook dat mensen niet meer zo op straat lopen als ze eerst liepen. Bij ons in het dorp gaat alles door, ook de oogst. Alles lijkt doodnormaal, maar dat is het niet.'

Ze is niet nerveus voor de reis die ze gaat maken zaterdag, terug naar Oekraïne. 'Ik heb de reis in vredestijd al heel vaak gemaakt. het is nu niet anders, alleen dat er nu lukraak rakketten worden afgeschoten.' Ze noemt het een stukje 'nuchtere Noorderling'. 'De wegen in Oekraïne zijn ook best gevaarlijk, dus de kans op een ongeluk is denk ik groter dan dat je een raket op je kop krijgt.'

Volgens Vierhout is het ook niet mogelijk om bang te blijven leven. 'Je kan niet continu in zo'n oorlogsmodus zitten. Dat hadden we in het begin, maar daar wordt je doodmoe van. Dat zie je bij iedereen, een soort 'will to live.' Iedereen gaat door. Dat is voor de mensen in de gebieden waar nu echt gevochten wordt, anders. Zij zitten continu in die oorlogsstand en komen daar waarschijnlijk ook zeer getraumatiseerd weer uit.'

Na de zomer komt Vierhout met haar kinderen in Nederland wonen, het bedrijf en Kees blijven in Oekraïne. 'Hij zou op en neer vliegen, maar dat plan is nu iets omslachtiger.' De oorlog had geen invloed op het plan om naar Nederland te gaan, vertelt Vierhout.

'Dit is niet de eerste keer dat we dit meemaken. In 2014 (annexatie van de Krim, red.) hebben we ook al gesproken over vluchten. Nu is het allemaal heftiger en erger, maar die vraag komt pas weer op als de Russen verder doorstoten of doorbreken. Maar deze situatie is er al tijden, het land is al acht jaar in oorlog.'

Vierhout rijdt zaterdag terug met de spullen die ze in Nederland heeft verzameld, maar roept ook op om de hulp niet te laten verzwakken. De inwoners van Oekraïne hebben alle hulp nog steeds hard nodig. Helpen kan via de site van Stichting De Leeuw Kyiv.