1500 asielzoekers in wachtrij asielprocedure: ‘Wij weten niet waar we aan toe zijn’

Eerder wist het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) dit te voorkomen, want verspreid over het land zijn er momenteel wel genoeg opvangplekken. Net aangekomen asielzoekers willen er alleen niet naartoe, omdat ze bang zijn dat ze hun plek in de wachtrij voor de Vreemdelingenpolitie verliezen.

Normaal duurt het hele inschrijfproces ongeveer één of twee dagen, maar momenteel moeten asielzoekers vijftien dagen wachten voordat ze aan de beurt zijn. Daardoor loopt het aantal wachtende asielzoekers op: een paar weken geleden waren het er rond de duizend; meerdere bronnen bevestigen aan RTV Noord dat de Vreemdelingenpolitie momenteel ruim 1500 asielzoekers in de wacht heeft staan. Zij worden verspreid over het land opgevangen, maar moeten de eerste stap van het inschrijfproces dus nog doorlopen.

De Syrische Bilal zit woensdagavond wanhopig voor de poort in Ter Apel. ‘Mensen hier zeggen dat ze asielzoekers naar hotels brengen en dat die vergeten worden voor anderhalve maand. Dat wil ik niet’, vertelt de Syriër die alleen bij zijn voornaam genoemd wil worden.

‘Ik ben in Syrië gearresteerd en gemarteld door het Syrische regime’, vertelt Bilal. Waarom hij voor de poorten blijft slapen? ‘Ik wil graag een snelle procedure, zodat ik mijn familie in veiligheid kan brengen door haar naar Nederland te halen.’

Even verderop zit een groepje asielzoekers. Aan de grijze armbandjes valt af te leiden dat ze ook nog langs de Vreemdelingenpolitie moeten. ‘Maar wij weten niet wat er gaat gebeuren en wanneer we waar aan toe zijn’, zegt één van de Engelssprekende asielzoekers.

Volgens hem wilde de groep uiteindelijk wel naar een crisisplek, maar was de bus die hen naar een crisisplek zou brengen, al vol. ‘We hebben daardoor niks gegeten in de avond’, vertellen ze terwijl ze zich klaarmaken om te gaan slapen.

Een woordvoerder van het COA nuanceert dat. Volgens haar hebben alle asielzoekers eerder op de dag al een mogelijkheid gekregen om elders in het land onderdak te krijgen. Daarmee zegt de organisatie dat niemand ‘verplicht’ buiten heeft geslapen.

Al langere tijd zijn er tekorten aan reguliere opvangplekken voor asielzoekers. Vluchtelingen die in Nederland mogen blijven, wonen langer in een asielzoekerscentrum vanwege het huizentekort. Gevolg: de azc’s zitten vol en er is geen ruimte voor nieuwe asielzoekers. Zij worden daardoor naar tijdelijke crisisplekken gebracht. Door de chaos die daaruit is ontstaan, vanwege het constant verplaatsen van mensen, loopt het nu aan het begin van het asielproces ook in het honderd.

De politie Noord-Nederland heeft inmiddels de hulp van collega’s uit de rest van het land ingeroepen om de achterstanden bij de Vreemdelingenpolitie weg te werken. ‘Op dit moment kunnen we meer dossiers afwerken dan dat er bijkomen’, stelt een woordvoerder van de politie. Zo denkt de politie de achterstanden in te kunnen lopen. Tegelijkertijd kijkt ze hoe het inschrijfproces in Ter Apel efficiënter kan: ‘We zijn samen met onze ketenpartners op zoek naar oplossingen om hier op korte termijn een efficiënte en grotere slag in te kunnen maken.’

Volgens VluchtelingenWerk Nederland is er naast het wegwerken van de achterstanden ook ‘meer regie en samenwerking’ nodig om het vertrouwen van asielzoekers terug te winnen. ‘Het COA moet de opvang zo organiseren dat mensen op het juiste moment terugkomen in Ter Apel. Het slaagt er niet in de opvang zo te stroomlijnen dat mensen op een zeker moment beschikbaar zijn voor de Vreemdelingenpolitie. Dat die achterloopt is een probleem, maar dat er geen eerlijke volgorde van registratie is, leidt tot chaotische toestanden aan het hek’, zegt Martijn van der Linden van VluchtelingenWerk Nederland.