'Als 15 procent van de agrariërs gaat kringloopboeren, is het stikstofprobleem opgelost'

Maurits Tepper (voorgrond) tijdens een ondernemerstalkshow
Maurits Tepper (voorgrond) tijdens een ondernemerstalkshow © Founded in Groningen
Als we kringloopboer Maurits Tepper uit Leutingewolde mogen geloven, is het plan waarmee hij en vijftien collega's de stikstofproblematiek te lijf willen het ei van Columbus: de Natuurbuurderij. 'Kringloopboeren werkt gewoon', zegt hij.
Zijn eigen blaarkoppenboerderij Eytemaheert in Leutingewolde, een dorpje tussen Leek en Roden, is in feite al een Natuurbuurderij. En net als Tepper zijn er in de rest van Nederland dus nog vijftien agrariërs die kringloopboeren. Met z'n vijftienen hebben ze nu de koppen bij elkaar gestoken.

Ideale toekomstplaatje

'Ons bedrijfssysteem is nog redelijk uniek', legt hij uit, 'met een gesloten bedrijfskringloop. Dat wil zeggen: zonder kunstmest en zonder krachtvoer. Eigenlijk het ideale toekomstplaatje van de landbouw zoals menigeen dat graag ziet.'
Alleen: volgens de landbouwsector is die wijze van boeren niet mogelijk, omdat het minder productie zou opleveren en er dan geld bij moet. Het zou, kortom, niet levensvatbaar zijn.
Onzin, zegt Tepper. 'Alle vijftien kringloopboeren zeggen: het werkt perfect. En het kan gewoon. Alleen: die omschakeling ernaartoe is heel ingewikkeld. Dat snappen we ook best, want de financiële druk op een boerenbedrijf is niet mals, door de financiering bij de bank en de hoge grondprijzen.'
Natuurinclusieve boerderij in beeld
Natuurinclusieve boerderij in beeld © Boer Bart Holtrop
Tepper en zijn vijftien collega's staken daarom de koppen bij elkaar. Met als centrale vraag: hoe maken we dit nou toegankelijk voor een grotere groep boeren. Want, vindt Tepper: de boer moet wel gewoon boer blijven. Dus hoe kunnen we dit nou faciliteren?

Gepresenteerd aan Johan Remkes

Tepper: 'Bij Johan Remkes hebben John Arink, Jaring Brunia en ik vorige week vrijdag voorgesteld om de landbouwgrond af te waarderen. Als een boer tegen een Natura 2000-gebied aanzit, herwaardeer zijn grond dan met vijftig procent en betaal die boer daar gewoon voor. Vervolgens moet ook de Rabobank meewerken en niet met rare boeteclausules komen omdat die boer te vroeg aflost.'
Op het moment dat die boer z'n schulden heeft afgelost, kan hij gaan kringloopboeren, meent Tepper. 'Voordeel daarvan is dat-ie meteen verlost is van allerlei beteugelingen. Want die zijn er dan niet meer. Immers: als je geen meststoffen van buitenaf in die koeien stopt, heb je je eigen kringloop.'
Johan Remkes, het ministerie van Landbouw en de provincie zijn allemaal enthousiast
Maurits Tepper - Kringloopboer
De koeien van Tepper zelf krijgen ook alleen maar maar gras. 'Daar zijn koeien voor: om gras om te zetten naar een hoogwaardig voedselproduct. Vlees en melk. Daar is niks meer voor nodig. Ja, als je er wat maïs of brokjes bij doet, dan komt er nóg meer melk uit. Doen wij niet. Wij houden het bij gras. En dat levert ons 5200 liter hoogwaardige melk op met een hoge voedingswaarde.'
De blaarkoppen van Maurits Tepper eten alleen maar gras
De blaarkoppen van Maurits Tepper eten alleen maar gras © Steven Radersma/RTV Noord

Niet alleen maar duurzame boeren creëren

Begrijp Tepper, Arink en Brunia niet verkeerd: het plan om agrariërs te faciliteren om kringloopboer te worden, is niet bedoeld om alleen maar duurzame boeren te creëren.
Tepper: 'Je geeft hiermee ook ruimte aan boeren die hier nog niet aan toe zijn, of die dit misschien helemaal niet willen. Maar in een bepaald gebied kun je dan toch met elkaar het probleem oplossen.'

Stikstofprobleem opgelost

Tepper acht het reëel dat vijftien procent van de Nederlandse agrariërs aan het kringloopboeren te krijgen is. 'Lukt dat, dan is het stikstofprobleem opgelost', zegt hij.
Bij het ministerie van Landbouw is het plan enthousiast ontvangen, zegt Tepper, net als de provincie Drenthe. 'En Remkes reageerde ook enthousiast. Men ziet gewoon dat het mogelijkheden biedt.'
Is de groep kringloopboeren groot genoeg, dan biedt dat ook weer mogelijkheden bij supermarkten, weet Tepper. 'Met vijftien boeren in het land pak je natuurlijk geen markaandeel. Maar met vijftien procent wél. Als de groep maar groot genoeg is, pak je ook een verdienmodel.'