Kostic maakt toptransfer naar Juventus, wie had dat gedacht?

Hans Nijland en Filip Kostic tijdens de presentatie in april 2012
Hans Nijland en Filip Kostic tijdens de presentatie in april 2012 © JKBeeld
Wie had in zijn eerste seizoen in Groningen kunnen bedenken dat Filip Kostic ooit de overstap zou maken naar de Italiaanse voetbalgigant en recordkampioen Juventus? De Serviër, die ooit in Groningen vooral de aandacht trok door zijn gedrag, speelt vanaf dit seizoen voor een van de grootste clubs ter wereld.
Wie dat gedacht had? Hans Nijland uiteraard. Niet echt natuurlijk, want deze stap had zelfs hij niet aan zien komen. Maar het was wel de voormalig directeur van FC Groningen die Kostic in 2012 samen met toenmalig technisch manager Henk Veldmate van FK Radnicki 1923 naar de Trots van het Noorden haalde.
'Ik hou er niet van om mezelf op de borst te kloppen', steekt Nijland van wal, 'maar Kostic naar Juventus... Ik vind het geweldig. Ik ben er buitengewoon trots op dat hij bij Groningen heeft gespeeld.'

'Die halen we naar Groningen!'

'We hadden natuurlijk al beelden van hem gezien, maar ik was op den duur met Henk Veldmate in Servië en Kostic speelde op een amateurveldje waar niet meer dan 500 mensen zaten. Er was geen sfeer, amper publiek. Maar in de rust waren we al overtuigd: die halen we naar Groningen!'
Filip Kostic bij zijn presentatie in april 2012
Filip Kostic bij zijn presentatie in april 2012 © Emiel Venema
Nijland roemt Kostic om zijn explosiviteit, snelheid en schitterende voorzet. 'Henk Veldmate weet dat allemaal nog veel beter te vertellen.' Kostic was de beoogde opvolger van zijn landgenoot Dusan Tadic. Die maakte een transfer naar FC Twente.
'In dat weekend in Servië hebben we kennisgemaakt met Filip en zijn oom en we hebben samen gegeten. Dat was wat, want ze spraken geen Engels. De week erna hebben we hem uitgenodigd bij mij thuis in Kropswolde en toen hebben we hem gekocht voor 1,2 miljoen euro.'
Ik kwam hier alleen, was pas negentien jaar en had nog nooit op mezelf gewoond
Filip Kostic in 2013

Moeizame start

De Servische vleugelaanvaller maakt bepaald geen geweldige indruk in zijn eerste jaar in het groen-wit. Trainer Robert Maaskant ziet het niet in Kostic zitten en de Serviër speelt zijn wedstrijden vooral in Jong FC Groningen. Als hij de aandacht al trekt, dan is het omdat hij zijn haar heeft geblondeerd of kritiek op de club uit in de media.
Waarom stelde Maaskant de jonge Serviër - toch een flinke aankoop van de club - niet op? 'Simpelweg omdat hij er niets voor deed', blikt de oud-trainer terug. 'We zagen allemaal wel zijn talent, maar hij deed niets op de trainingen. En we hadden ook al niet zo'n heel goed elftal, dus dan wil je zekerheden inbouwen. En Kostic bracht niets.'
Ik kon het aan de groep ook niet verkopen hem op te stellen
Robert Maaskant - Trainer FC Groningen in 2012-2013

'Conflicten stapelden zich op'

De conflicten stapelden zich bovendien op, vertelt Maaskant. 'Er is in die periode nog heel veel gebeurd dat de media niet heeft gehaald. Ik kon het aan de groep ook niet verkopen hem op te stellen. Het liep aardig hoog op. We kregen richting de winterstop zelfs een discussie of hij wel of niet mee ging op trainingskamp. Dat is uiteindelijk wel gebeurd en naar het einde van de competitie zijn we hem ook meer gaan gebruiken.'
Had Maaskant dat toch niet eerder moeten doen? 'Daar heb ik achteraf ook wel eens over nagedacht. Als je hem vaker opstelt gaat hij misschien sneller draaien. Maar we hadden dus niet zo'n sterk elftal met spelers als Schet en Zeefuik die niets brachten. Dan hadden we met Kostic nog meer onzekerheid gehad en daar zaten we op dat moment niet op te wachten.'
Onderaan de streep was Kostic in dat eerste seizoen een flop. 'Je weet hoe dat gaat in de voetballerij', vertelt Nijland. 'Hij had een hele moeilijke start onder Maaskant en speelde bijna het hele seizoen niet. Dan is het in de ogen van iedereen een miskoop en moet je je verlies nemen en weet ik veel wat allemaal nog meer.'
Onder Erwin van de Looi werd hij beste linksbuiten van heel Nederland
Hans Nijland- Oud-directeur FC Groningen

Van flop naar speler van het jaar

'Ik kwam hier alleen, was pas negentien jaar en had nog nooit op mezelf gewoond', vertelde Kostic jaren geleden al over die tijd. Hij noemde het een zware periode. Maar alles verandert in zijn tweede seizoen in Groningen. Nijland: 'Het jaar erop onder Erwin van de Looi werd hij beste linksbuiten van heel Nederland!'
Onder Van de Looi kan Kostic op een basisplaats rekenen en dat vertrouwen betaalt hij terug op het veld. Kostic ging van een speler die vrijwel altijd gepasseerd werd naar speler van het jaar bij FC Groningen in één jaar tijd. Het levert hem een transfer op naar VfB Stuttgart, dat zes miljoen euro voor hem overmaakt naar de Trots van het Noorden.
© JK Beeld
Winnaar Europa League met Eintracht
Na Stuttgart speelde Kostic in Duitsland nog voor Hamburger SV en Eintracht Frankfurt. Met die laatste club won hij afgelopen seizoen de Europa League. Kostic werd ook assistkoning in de Europa League en hij werd verkozen tot beste speler van het toernooi. Filip Kostic is daarnaast 48-voudig international van Servië. Hij scoorde drie keer voor zijn land.

Wel of niet slagen ligt dicht bij elkaar

'Filip is een geweldig leuk joch, een sympathieke kerel', vertelt Nijland. 'Het is een onwaarschijnlijk verhaal. Maaskant geloofde niet in hem en Van de Looi wel.' Wel of niet slagen ligt dan heel dicht bij elkaar, erkent de oud-directeur. Want wat was er van Kostic terechtgekomen als Maaskant nog een jaar trainer van Groningen was gebleven? 'Dat was geen optie, haha!', lacht Nijland de vraag weg.
Hij heeft één ding bewezen: hij is mentaal ijzersterk
Hans Nijland - Oud-directeur FC Groningen
'Je moet het natuurlijk altijd zelf doen als voetballer, maar je hebt wel nodig dat een trainer het in je ziet zitten. Je moet sterk in je schoenen staan, maar ook de juiste persoon op het juiste moment tegenkomen.' Tim Matavz was volgens Nijland ook zo'n voorbeeld: 'Die hadden we verhuurd aan Emmen en daar belandde hij ook op de bank. Daar wilde ik al afscheid van nemen, maar Henk Veldmate ging met die jongen aan de slag en hij zag het licht. Matavz hebben we voor bijna zes miljoen aan PSV verkocht.'

Ambitieus en in de knoop

In het geval van Kostic waren die juiste personen Erwin van de Looi en misschien nog wel het meest Dick Lukkien. De huidige trainer van FC Emmen was in het eerste jaar van Kostic hoofdtrainer van de beloften en assistent van Maaskant. 'Ik had dus heel veel met Filip te maken', vertelt Lukkien.
'Het was een jongen die enorm ambitieus was, maar ook enorm met zichzelf in de knoop zat', herinnert Lukkien zich. 'Hij kwam als veelbelovend talent, maar hij had zich ook niet goed voorbereid en sprak geen woord Engels. Dus hij kon zich niet uiten. Hij kon niet vertellen wat hij voelde. Ja, in zijn eigen taal. Maar die spraken wij niet.'
De club heeft uiteindelijk een tolk in de arm genomen om Kostic beter te kunnen begeleiden. Lukkien ontwikkelt in die periode een speciale band met de jonge Serviër. 'Ik ben ook veel bij hem thuis geweest.' Ook na zijn vertrek bij FC Groningen houden Kostic en Lukkien contact. 'In de periode dat hij bij HSV speelde ben ik ook wel wedstrijden wezen kijken. Toen hadden we op regelmatige basis wel contact. Dat is de laatste jaren eerlijk gezegd weg.'

Absolute top van Europa

Had Dick Lukkien - de man die zo belangrijk was voor Kostic - dan wel in de smiezen dat hij ooit in de top van de Italiaanse competitie zou spelen? 'Nee, niemand denk ik. Je zag de specifieke kwaliteiten: een enorm loopvermogen en snelheid, een dodelijk schot in de linker en een speler met veel rendement. Dat is wat je zoekt in het voetbal. Maar niemand had dit kunnen bevroeden.'
Kostic stond sterk in zijn schoenen, herinnert Nijland zich. 'Hij heeft één ding bewezen: hij is mentaal ijzersterk. Hij heeft het type persoonlijkheid schijt aan de hele wereld, in positieve zin. Waar hij nu heengaat is de absolute top van Europa. En hij heeft veel concurrentie, maar hij gaat het daar ook doen. Daar ben ik van overtuigd.'
'Ik gun het hem van harte', zegt Maaskant over de stap naar Juventus. 'Hij heeft zich fantastisch ontwikkeld. Alle complimenten voor hem.' Lukkien: 'Hij heeft in no time hele grote stappen gezet, dat is een kenmerk van kwaliteit. En mooi dat er na Virgil van Dijk weer een speler uit die tijd de absolute top haalt.'