Brandweer over grote brand Leek: 'Hier wordt nog wel een tijdje over nagepraat'

De zeer grote brand in Leek
De zeer grote brand in Leek © Persbureau Meter
Als woensdagochtend om kwart over vier de pieper gaat, is het voor Dirk Werkman direct duidelijk dat hij voor een grote uitdaging staat. Kort daarvoor is er brand gemeld bij Hummel Recycling in Leek. Als dienstdoende Officier van Dienst aan Werkman de taak om de brandweerinzet in goede banen te leiden.
Terwijl Werkman nog onderweg is naar Leek, wordt via de mobilofoon duidelijk dat het om een forse brand gaat. 'Gezien het type bedrijf is er direct opgeschaald naar middelbrand. Dat houdt in dat er meerdere brandweerwagens worden opgeroepen.'
Met één blusvoertuig ga je het niet redden
Dirk Werkman, Officier van Dienst bij de grote brand in Leek
Eenmaal bij de brand aangekomen ziet Werkman drie gebouwen, waarvan er één al volledig in brand staat. 'Het was duidelijk dat ook het tweede gebouw niet meer te redden was. Dat was geschakeld aan het pand die al in brand stond. Het derde gebouw stond een eindje verderop. Ons doel werd om dat gebouw te behouden en de brand daar te stoppen.'

'Je hebt het dan over een kleine vijftig man'

Werkman bespreekt zijn opzet met de bevelvoerders en al snel blijkt dat er meer brandweermensen én meer materieel nodig zijn: 'Met één tankautospuit ga je het niet redden.' Op dat moment is er al een extra brandweerwagen vanuit Marum onderweg maar daar zal het niet bij blijven. 'We hebben uiteindelijk groot alarm gegeven. Daardoor kwam er hulp vanuit de hele regio naar Leek.'
Ploegen uit de omgeving schoten te hulp om de brand te blussen
Ploegen uit de omgeving schoten te hulp om de brand te blussen © Instagram @berniebrandwacht/ Brandweer Leek
De vrijwilligers van de ploegen in Zuidhorn, Roden, Peize en zelfs Drachten worden opgepiept om te komen helpen. Peize, Roden en Zuidhorn sturen een extra blusvoertuig. Vanuit Drachten komt een hoogwerker en vanuit de stad worden een hoogwerker, een extra blusvoertuig, een schuimbluswagen en ook een groot watertransport naar Leek gestuurd. Later komt er vanuit Zuidhorn nog een tweede groot watertransport bij.
Waar vind je een bedrijf waar je met één druk op de knop zo even vijftig man oppiept. En dat in vakantietijd.
Dirk Werkman, Officier van Dienst bij de grote brand in Leek
Met het oproepen van de extra blusvoertuigen, komen ook flink wat extra brandweermensen naar Leek: 'Op elk blusvoertuig zitten zes mensen. Op de andere wagens twee per stuk, dus je hebt het dan al snel over een kleine vijftig man. Die moeten allemaal aangestuurd worden.' schetst Werkman. Omdat inmiddels is opgeschaald naar GRIP 1 komt er op de achtergrond ook een heel beleidsteam in actie. 'Dan praat je ook nog eens over zo'n vijftien mensen, variërend van de burgemeester tot de perswoordvoerder.'

Spannend of het plan zou werken

In afwachting van de opgeroepen ploegen, proberen de vrijwilligers van Leek te redden wat er te redden valt. 'Je stelt voor jezelf een denkbeeldige stoplijn vast. Tot daar mag het vuur zich ontwikkelen, maar daarna moet het wel stoppen', legt Werkman uit. 'Onze stoplijn werd de buitenmuur van het nieuwe gebouw. Dat was nog wel even spannend. Een plan bedenken is één ding, maar de brand moet zich wel ontwikkelen zoals je vooraf bedacht hebt. Je bent dus constant aan het monitoren.'
Binnen een half uur zijn de extra manschappen in Leek en wordt de brandweerinzet steeds effectiever. Werkman staat met gemengde gevoelens te kijken: hier gaat iemands levenswerk verloren, maar tegelijk is hij trots op hoe de samenwerking verloopt: 'Het feit dat de brandweerorganisatie zo vlekkeloos werkt, ja daar kan ik wel van genieten. Ik bedoel, waar vind je een bedrijf waar je met één druk op de knop zo even vijftig man oppiept. En dat in vakantietijd.' Na een aantal uren wordt duidelijk dat het plan werkt en de brand zich niet meer uitbreidt. De stoplijn heeft het gehouden.
Met behulp van een drone van de politie heeft de brandweer de brand van boven geïnspecteerd
Met behulp van een drone van de politie heeft de brandweer de brand van boven geïnspecteerd © @berniebrandwacht

Grote stoelendans met vrijwilligers

Veel tijd om te genieten van de inzet heeft Werkman overigens niet. Met het oproepen van extra bluswagens voor Leek, creëert hij een nieuw probleem: 'Doordat je extra hulp inroept van omliggende ploegen en korpsen, vallen daar weer gaten in de dekking. Die moeten vervolgens weer opgevuld worden, anders worden de aanrijtijden te lang. De ploegen van Peize en Roden bijvoorbeeld, die stonden beide in Leek. Daardoor is er tijdelijk geen dekking meer in Noordenveld. Dat moet weer opgevuld worden met andere ploegen. Zo ben je dus constant aan het schuiven met posten.'
Gelukkig had dit bedrijf de brandpreventie goed op orde
Dirk Werkman, Officier van Dienst bij de grote brand in Leek
In de tussentijd wordt ook duidelijk dat de inzet lang zal gaan duren. De huidige brandweermensen zullen dus afgelost moeten worden. Daardoor wordt de puzzel rondom de bezetting steeds complexer. Er worden ook vrijwilligers in Veendam, Hoogezand, Harkstede, Slochteren, Grijpskerk en zelfs Winschoten opgepiept. In totaal wordt er met meer dan tweehonderd mensen geschoven.
'Uiteindelijk wordt de cirkel van waaruit je mensen haalt steeds groter. Gelukkig is de samenwerking tussen de korpsen heel goed. Dat was vroeger met de gemeentebrandweer wel anders. Toen was het credo, jouw brand, jouw probleem', blikt de OvD lachend terug.

Brandpreventie dik in orde

Over de oorzaak van de brand laat Werkman zich niet uit. Zijn taak is zorgen dat de brandweerinzet goed verloopt en dat er geen slachtoffers vallen. Dat is in dit geval goed gelukt: 'Het was direct duidelijk dat er geen mensen of dieren meer binnen waren. Voor een binnenaanval was dus geen enkele noodzaak. Dat scheelt enorm en haalt de spanning er wat af.'
Hoewel het vreemd klinkt, is er zelfs nog sprake van geweest dat er helemaal niet geblust zou worden: 'Bij sommige branden kun je beter niks doen. Dan gaat het vanzelf uit en brand het pand 'schoon'. Dat was in dit geval geen optie: als we niks gedaan hadden, had het pand rustig vier dagen kunnen branden.'
Zeer grote brand bij recycler in Leek
Werkman spreekt zijn complimenten uit over de brandpreventie van het bedrijf: 'Er was weliswaar geen sprinklerinstallatie aanwezig, maar dat hoefde ook niet. De muren moesten een brandwerendheid van 240 minuten hebben en dat hadden ze.' Volgens Werkman had het bedrijf zelfs meer aan brandpreventie gedaan dan strikt noodzakelijk was. 'De muren bijvoorbeeld, die liepen bij het dak een meter hoger door. Daardoor kon het vuur niet overslaan en dat heeft enorm geholpen.'

'Eigenaar tevreden over brandweerinzet'

Terugkijkend is Werkman trots op wat 'zijn mensen' hebben gepresteerd: 'De eigenaar vertelde dat in het bouwdeel dat we hebben weten te sparen een compleet nieuwe productielijn stond. Doordat we die hebben kunnen redden, kan zijn bedrijf verder. Hij bedankte ons daar hartelijk voor. Kijk, daar doe je het voor.'
De rook die bij de brand vrijkwam, trok door de mist in een rechte kolom omhoog
De rook die bij de brand vrijkwam, trok door de mist in een rechte kolom omhoog © Instagram @berniebrandwacht
Op de vraag of deze brand bijzonder te noemen is, heeft Werkman niet direct een antwoord: 'Elke zomerperiode is er wel een brand die er uitspringt. Neem de brand in het Casino in de stad of de brand bij de Welkoop in Hoogezand. Dat zijn de branden waar over gesproken wordt. Dit is 'de zomerbrand' van dit seizoen. Hier wordt nog wel een tijdje over nagepraat.'