‘Het draagvlak voor azc Ter Apel neemt af, ik houd mijn hart vast’

De asielcrisis duurt inmiddels al maanden voort. Bij het enige aanmeldcentrum van Nederland slapen de laatste weken steeds vaker mensen buiten. Daarmee neemt de onrust ook toe. Afgelopen week wees de gemeente het gebied rondom het azc aan als ‘veiligheidsrisicogebied'. De politie kan er preventief fouilleren en er worden camera’s geïnstalleerd.

‘Ik houd mijn hart vast’, zegt Visscher. ‘Als hier iemand echt wordt neergestoken of als een van onze vrouwen of kinderen in het dorp wordt aangerand of verkracht, dan kun je de poort dicht doen. Dan is het draagvlak helemaal weg. Het kan in een oogwenk voorbij zijn.’

‘Als je alleen al ziet hoeveel feller de reacties op sociale media zijn geworden. Ik keur dat niet goed, maar ik begrijp het wel helemaal. Dat geeft weer dat de sfeer verandert in het dorp. Daar maak ik mij ontzettend zorgen over.’

Volgens burgemeester Jaap Velema (D66) verpest een kleine groep het voor de meerderheid. Een groep ‘hooligans’ die geen recht heeft op een verblijfsvergunning zorgt voor de onrust, stelt de hij.

Visscher: ‘Het is wel een kleine groep, maar 200 man op een totaal van 2000 aanwezigen hier, kunnen heel veel onrust veroorzaken in een dorp. Je ziet dat vooral in het winkelgebied, dat is echt niet te geloven. In de supermarkten werken vooral jonge mensen. Die voelen zich onveilig omdat ze bespuugd, uitgescholden en geïntimideerd worden.’

In het dorp loopt een vrouw net een supermarkt in. Ze merkt dat het onrustiger is de afgelopen tijd. ‘Ik heb dochters die in de winkels werken en daar is het bar en boos. Dagelijks komen ze thuis met verhalen dat ze weer boefjes hebben gepakt. Het is niet meer leuk voor hen om te werken, ze zijn alleen maar bezig om op te letten of het goed gaat. Dat vind ik sneu.’

Rondom huis is het wat rustiger, vertelt de vrouw. ‘Ik woon aan de Hoofdstraat dus er komen veel groepen langs. Gezinnen die langskomen, dat is gewoon leuk: een glimlach, een praatje. Maar je merkt het ook als er grote groepen voorbij komen, dan gaat het fout. De tuin is de afvalbak, geloof ik…’

Veel inwoners krijgen van dichtbij mee wat er in het asielzoekerscentrum gebeurt, vertelt Visscher. ‘Iedereen kent wel iemand die daar werkt. En zij komen met verhalen thuis… Ik heb beveiligers gesproken die al 35 jaar in het vak zitten en ‘s avonds huilend naar huis gaan. Zij moeten tegen kleine kinderen zeggen: jij slaapt vanavond op de betonnen vloer.’

‘Voor het COA-personeel is het net zo. Die willen heel graag mensen opvangen, dat is hun passie en dat is waarom ze dit werk doen. Maar het kan niet, omdat de omstandigheden er niet naar zijn. De hele asielketen is ontzettend vastgelopen.’

Visscher herhaalt de oproep die de gemeente en de veiligheidsregio al zo vaak hebben gedaan: andere gemeenten moeten hun verantwoordelijkheid nemen. ‘Als alle gemeenten één procent van hun inwonertal aan asielzoekers zouden opnemen hebben we meer dan genoeg plek. Alle gemeenten moeten solidair zijn. Dat is het belangrijkste.’

En er moeten betere procedures komen bij de instellingen op het azc-terrein. ‘De mensen die hier buiten slapen hebben vaak best een optie om in de noodopvang te slapen, maar zij gaan niet omdat ze bang zijn dat ze achteraan in de procedure komen. Dus je moet iedereen registreren en een afspraak geven. Dan hoeven ze hier niet te blijven en kunnen ze elders hun afspraak afwachten.’

Maar zo eenvoudig is het niet, weet ook Visscher wel. ‘Je hebt daar mensen voor nodig en dat is het probleem. Je hebt de mensen niet en het is ook nog eens vakantie, dus het wordt nog trager. En ze lopen al 1500 inschrijvingen achter begrijp ik. Als je er dan maar 50 per dag doet, loop je dat niet zomaar in.’

Wanhopige, wachtende mensen die overnachten in de buitenlucht, vechtpartijtjes en provisorische tenten. Dat beeld gaat pas veranderen als anderen helpen. ‘Hoe lang dit hier nog staat is echt afhankelijk van de rest van Nederland.’