Interactieve kaart laat aftocht Bommen Berend zien

Dat beaamt ook Harry Romijn, hoofd collectie en adjunct-directeur van de Groninger Archieven: 'De eerste weken waren vrij bloederig aan beide kanten, maar vooral aan de overkant van de Groningse wallen', vertelt hij.

'Op den duur liepen er mensen over en een van hen vertelde dat op deze dag, 22 augustus, 350 jaar geleden een aantal officieren zat te dineren in het Blauwhuys. Dat was een mooie woning op de plek van waar de Mediacentrale nu ongeveer staat. Het verhaal gaat dat een kanonskogel het hoofd van een van die officieren eraf schoot tijdens het eten.'

Al die informatie is door de Groninger Archieven duidelijk in kaart gebracht, ook digitaal. 'De kaart is groot, 0,70 bij 2,54 meter om precies te zijn', legt Romijn uit. 'Hij is gemaakt op vijf stukken perkament. Er bestaat ook maar één van, het is een manuscriptkaart. Deze is eenmalig getekend, in dit geval door Jannes Tideman.'

Romijn noemt het een 'verhalenkaart'. 'Je ziet de belegering van de stad, hoe de stad die weerstaat en het thema van de kaart is de aftocht van de bisschop.' Bommen Berend, oftewel Bernhard von Galen, was een Duitser. In 1672 had de Republiek echter meer vijanden.

'In dat rampjaar werd de Republiek aangevallen door de zonnekoning, Lodewijk de veertiende. Hij had bondgenoten gevonden, onder anderen de Engelse koning. De Engelse en Franse vloot vielen samen aan. En je had de bisschoppen van Münster en Keulen. De bisschop uit Münster had wel zin in Groningen, want eeuwen geleden was Groningen van Münster, dus hij vond dat hij daar recht op had.'

Romijn vervolgt: 'Het was niet de eerste keer dat hij heeft geprobeerd om Groningen te veroveren. In 1665 zijn ze ook bezig geweest, toen had Oost-Groningen er vooral last van. Dat ging in 1672 op herhaling.' De aanval verliep soepeltjes voor 'Bommen Berend'. 'De ene na de andere stad gaf zich over. Soms door verraad, soms dachten ze: zo gek zal die man ook wel niet zijn.'

De voorspoed leidde de troepen van de bisschop naar het Noorden. 'Coevorden, een hele sterke en belangrijke vesting, viel na een bloederig gevecht van acht dagen. Weer een succes. En zo'n stad veroveren was niet alleen goed voor je prestige, maar het was ook een inkomstenbron. Want een rijke stad kun je flink uitmelken.'

'We willen deze kennis breder verspreiden', legt Romijn uit, doelend op de online kaart. 'Al die verschillende informatie wordt weleens door elkaar gehaald. En de echte kaart kun je in het echt niet meer zien, daar is-ie veel te kwetsbaar voor. Maar door de kaart digitaal te maken kan iedereen zien wat waar is gebeurd. En door er allerlei verhalen te vertellen breng je kennis onder de mensen.'

Bekijk de kaart hier.