Wekdienst parlementaire enquête 1/9: NAM en het Rijk, twee handen aan één kraan?

De parlementaire enquêtecommissie heeft aangegeven dat deze verhoorweek in het teken staat van de aardbeving bij Huizinge in augustus 2012 en het najaar van 2012, waarin volgens de commissie veel is gebeurd. Ten tijde van de aardbeving was Maxime Verhagen minister van Economische Zaken. Hij moet vandaag de vragen van de commissie beantwoorden.

9.30 uur: Jos de Groot
Jos de Groot is als oud-directeur Energiemarkt bij het ministerie van Economische Zaken wederom een voormalig topambtenaar die gehoord wordt. Hij vervulde die functie van 2006 tot en met 2014 en dus ook ten tijde van de aardbeving bij Huizinge. In die hoedanigheid was De Groot verantwoordelijk voor marktwerking binnen de energiesector. De Groot werkte daarvoor ook jarenlang bij het ministerie van Financiën. Hij studeerde aan de Rijksuniversiteit in Groningen.

14.00 uur: Maxime Verhagen
Maxime Verhagen (CDA) was minister van Economische Zaken en vicepremier ten tijde van de aardbeving bij Huizinge. Verhagen baarde opzien door vlak na de aardbeving te zeggen dat de NAM een prima schaderegeling had. Hij kreeg daar kritiek op van onder meer partijgenoot en toenmalig burgemeester Albert Rodenboog. 'Je vraagt het na en dan wordt er gezegd dat de NAM betaalt als er schade is', zei hij twee jaar geleden over die periode. 'Dus daar ga je dan vanuit.' Verhagen zei in dat gesprek met RTV Noord dat er veel eerder opbrengsten vanuit de gaswinning naar Groningen hadden moeten gaan.

De genoemde tijden zijn onder voorbehoud. Mogelijk loopt een verhoor uit, waardoor de starttijden kunnen veranderen.

Je kunt de openbare verhoren volgen op rtvnoord.nl/enquete. Ook houden we een liveblog bij waar onze verslaggevers opvallende uitspraken en momenten in bijhouden.

Vrijdag is de laatste verhoordag van deze week. Dan is het de beurt aan Anton Broenink (oud-ExxonMobil en Gasterra) en voormalig Gasterra-directeur Gertjan Lankhorst.

De komende drie weken houdt de commissie bijna dagelijks verhoren. In de week van Prinsjesdag is er een week pauze. Vervolgens zijn er nog drie weken lang verhoren. Begin volgend jaar wordt het rapport van de commissie opgeleverd waar de Tweede Kamer over gaat debatteren.

Woensdag zijn oud-directeur Bart van de Leemput van de NAM en voormalig topambtenaar Stan Dessens gehoord. Van de Leemput erkende in zijn verhoor dat de NAM na de beving bij Huizinge vooral probeerde het draagvlak voor gaswinning te behouden. ‘We hebben te laat de urgentie gevoeld’, zei hij. Het verminderen of stoppen van de gaswinning was niet de oplossing van het probleem, vond de NAM toentertijd. Het zou bevingen slechts vertragen, maar niet verminderen of stoppen.

De NAM luisterde dus niet naar het SodM, maar de overheid ook niet, bleek uit het verhoor van Dessens. De voormalig topambtenaar zat jarenlang op cruciale posities in het gasgebouw, waar de overheid en betrokken bedrijven besluiten nemen over de gaswinning. Die samenwerking beschreef hij als een verstandshuwelijk waarin je met elkaar door moet, ook al is het soms pittig. Voor Dessens ging de aandacht vooral uit naar de financiële belangen van de Staat en de leveringszekerheid. Met veiligheid hield hij zich niet bezig.