Liveblog Ter Apel 26 augustus: Asielakkoord bereikt • Emmen: 'Geen toezegging noodopvang gedaan'

De situatie in Ter Apel vanuit de lucht gezien
De situatie in Ter Apel vanuit de lucht gezien © Steven Radersma/RTV Noord
De ontwikkelingen in en om het aanmeldcentrum in Ter Apel volgen elkaar in hoog tempo op. Vrijdag is in Den Haag een akkoord bereikt over oplossingen voor de asielcrisis. In dit blog lees je het laatste nieuws.
In dit blog lees je de nieuwste update bovenaan.

1.05: 'Nog zeker 200 buitenslapers'

Nadat verschillende bussen met asielzoekers vertrokken zijn uit Ter Apel zijn er nog zeker 200 asielzoekers die buiten het terrein van het aanmeldcentrum slapen. Dat zijn veelal mensen die niet in een bus naar elders in het land verplaatst willen worden, omdat ze bang zijn dat ze hun plekje om geholpen te worden mislopen. Rond middernacht waren alle bussen al vertrokken naar nieuwe opvanglocaties die ervoor moeten zorgen dat mensen niet meer buiten hoeven te slapen.

00.34: Gemeente weet van niets

De gemeente Emmen weet niets van de komst van de noodopvang voor asielzoekers. Volgens de Drentse gemeente is er geen enkele toezegging gedaan of ook maar een besluit over genomen.

23.15: Inspectie slaat alarm, asielzoekers halsoverkop weg uit Ter Apel

Bij het overvolle aanmeldcentrum in Ter Apel staan vrijdagavond meerdere bussen klaar om asielzoekers naar andere locaties in het land te brengen.
Dat gebeurt nadat eerder op de dag de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) alarm had geslagen bij gezondheidsminister Ernst Kuipers en de voorzitter van de Veiligheidsregio Groningen Koen Schuiling over de gezondheidssituatie op het terrein voor het aanmeldcentrum.
Lees hier het hele bericht.

22.45: 'Extra noodopvang voor Ter Apel komt in gemeente Emmen'

De aangekondigde noodopvang die moet dienen als overloop voor het overvolle aanmeldcentrum in Ter Apel komt in de gemeente Emmen. Dat bevestigen bronnen aan RTL Nieuws. Eerder vandaag gaf staatssecretaris Van der Burg al aan dat de noodopvang in een gemeente nabij zou komen.
Ook komen er vanaf volgende week extra opvangplekken in Doetinchem, op een boot in Arnhem en 200 bedden in woonunits op het terrein van de Technische Universiteit Delft. Die units zullen waarschijnlijk worden gebruikt voor jonge asielzoekers, melden bronnen.
Eerder vandaag maakte het kabinet bekend dat Defensie een locatie levert om Ter Apel te ontlasten. Het is onduidelijk of dat in Emmen zal zijn, of dat er in Emmen een tweede overlooplocatie wordt gerealiseerd.

21.30: Vluchtelingenwerk: 'Akkoord is goede stap, maar ook ontluisterend'

'De maatregelen met betrekking tot het vinden van extra opvangplekken zijn een stap in de goede richting. Maar het bewust vertragen van de gezinshereniging van vluchtelingen vinden we een ontluisterend besluit.' Dat laat Vluchtelingenwerk als reactie op het asielakkoord weten via haar website.
Volgens de hulporganisatie is de wet die een eerlijke spreiding mogelijk maakt 'rijkelijk laat'. Ze roept de gemeente ook op om niet op de wet te wachten, maar zelf te handelen.
Hoewel niet bekend is waar de noodopvanglocatie komt, vreest Vluchtelingenwerk dat de kwaliteit van de opvang niet vooruitgaat. Het in september geplande kortgeding gaat volgens de hulporganisatie dan ook door. 'Nederland mag vluchtelingen niet maandenlang opvangen in tenten en sporthallen zonder privacy, een fatsoenlijk bed of voldoende sanitaire voorzieningen. Dit is in eerste plaats inhumaan, maar ook in strijd met de wettelijke minimale eisen. We zien ons onverminderd genoodzaakt om het kort geding dat we hierover hebben aangespannen door te zetten.'
Vluchtelingenwerk is allerminst blij met de vertraging in de gezinshereniging van asielzoekers. 'Dit is niet wie we moeten willen zijn als land.' Ze noemen het plaatsten van nareizigers in hotels als optie.

21.00: COA positief over asielakkoord

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers is positief over het asielakkoord dat het kabinet vrijdagavond bekend heeft gemaakt. Dat laat bestuursvoorzitter Milo Schoenmaker weten via Twitter. 'Het akkoord legt een fundament voor een toekomst waarin de asielopvang ook op de langere termijn stabiel kan worden georganiseerd, met aandacht voor de langjarige financiering.'
'Het biedt hen perspectief en creëert ruimte voor nieuwe mensen die asielopvang nodig hebben", aldus Schoenmaker. 'Daarnaast worden afspraken over crisisnoodopvanglocaties verlengd en uitgebreid, en wordt de opvang van Oekraïners en reguliere asielzoekers in samenhang opgepakt.'
Toch ziet Schoenmaker nog geen oplossing voor de komende dagen voor de drukte bij Ter Apel. Staatssecretaris Eric van der Burg (Asielbeleid) verwacht niet dat het terrein rond het aanmeldcentrum vrijdagavond leeg is en dat er alsnog mensen buiten moeten slapen. 'Samen met onze partners werken wij hier hard aan. Dat moet wel, want de situatie is niet meer houdbaar", aldus Schoenmaker.

20.30: Rode Kruis houdt servicepunt in het weekend open

Artsen zonder Grenzen en het Rode Kruis blijven ook in het weekend hun hulp aanbieden. In eerste instantie zou het Rode Kruis alleen op doordeweekse dagen het servicepunt openen. Artsen zonder Grenzen had al aangeven hulp te bieden zo lang het nodig is.
Inmiddels is de hulpunit van Artsen zonder Grenzen ook in Ter Apel gearriveerd. Ze hebben vandaag zo'n tachtig mensen geholpen. Eén persoon is naar het ziekenhuis vervoerd.
De hulpunit van Artsen zonder Grenzen
De hulpunit van Artsen zonder Grenzen © Mario Miskovic/RTV Noord

20.15: Minderjarige asielzoekers slapen op stoelen

In het aanmeldcentrum in Ter Apel verblijven sinds dinsdag zo'n vijftig alleenstaande minderjarige asielzoekers (amv'ers) in het kantoor van de IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst). Er is voor hen op dit moment nergens anders plek.

19.35: Dekens worden uitgedeeld

Ondertussen in Ter Apel. Er staat een lange rij wachtende voor een deken.

19.00: Extra opvanglocatie dichtbij, ook Defensie gaat helpen

Staatssecretaris Eric van der Burg van Asiel en Migratie voert met een gemeente concrete gesprekken over een opvanglocatie voor de asielzoekers die nu nog in Ter Apel buiten slapen. Dat liet de staatssecretaris weten in een persconferentie. Het zal gaan om een locatie in een nabijgelegen gemeente. Om welke gemeente het gaat is nog niet bekend.
Ook gaat Defensie helpen met de opvang. Daarvoor is al een locatie aangewezen, maar waar kon Van der Burg nog niet zeggen. Defensie helpt ook bij de opbouw van de locatie en met het leveren van personeel. Het gaat om een locatie op een militair terrein.

Lange termijn instroom beperken

Hij heeft daarnaast ook gesproken met voorzitter Koen Schuiling van Veiligheidsregio Groningen over de hygiëne in het gebied voor het aanmeldcentrum. Er worden nu concrete maatregelen genomen om de hygiëne te verbeteren. Ook sprak Van der Burg met Schuiling over wanneer het terrein leeg moet zijn. Die datum is nu vastgesteld op 10 september. 'Maar we doen er alles aan om dat te vervroegen, 10 september is een uiterste datum', aldus Van der Burg.
Op de lange termijn gaat de overheid iets doen aan instroom van asielzoekers en dan met name de nareizigers. Gezinsleden mogen pas over komen als er een vaste verblijfplaats gevonden is.

16.40: 'Het gaat niet goed'

Monique Nagelkerke van Artsen zonder Grenzen vertelt voor de camera van de NOS over de situatie in Ter Apel.
'Wij blijven hier zo lang de nood er is en zo lang er mensen zijn'

16.30: Bruls ziet Heumensoord als mogelijke oplossing voor Ter Apel

Burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen sluit niet uit dat er opnieuw een tentenkamp voor asielzoekers komt te staan in natuurgebied Heumensoord. Op Heumensoord heeft al twee keer eerder een groot kamp voor vluchtelingen gestaan. Beide keren konden daar veel asielzoekers tegelijk worden ondergebracht. Dat was toen een oplossing voor de enorme toestroom aan vluchtelingen naar Nederland.
In het bos wordt elk jaar een kamp voor 7000 militaire deelnemers aan de Vierdaagse gebouwd. Voorzieningen voor elektriciteit en water zijn daarom ondergronds aanwezig. Defensie kan een eventueel nieuw kamp voor asielzoekers snel opbouwen, omdat het leger ook elk jaar het militaire kamp bouwt.
Het kamp op Heumensoord moet verlichting van Ter Apel bieden.

15.40: Bisschoppen noemen situatie in Ter Apel beschamend en vernederend

De situatie die zich nu voordoet in Ter Apel is 'beschamend en vernederend'. Dat zegt bisschop Ron van den Hout van het bisdom Groningen-Leeuwarden in een gezamenlijke verklaring van de Nederlandse bisschoppen over 'de commotie rondom het aanmeldcentrum voor asielzoekers'. De Rooms-Katholieke Kerk in Nederland (RKK) roept op tot 'waardige hulp' aan deze asielzoekers, die minimaal een schoon bed, bad en brood zouden moeten hebben.
De bisschoppen vinden dat kerkgangers ook een taak hebben in de opvang van de asielzoekers. Gelovigen zouden een luisterend oor moeten bieden en daadwerkelijke bereidheid moeten tonen om te helpen. 'Een land zo rijk als Nederland zou in staat moeten zijn om echte vluchtelingen op te nemen en dat goed te organiseren. We staan achter paus Franciscus, die onvermoeibaar opkomt voor vluchtelingen en altijd pleit voor menswaardige opvang', aldus bisschop Gerard de Korte van het bisdom Den Bosch.

15.25: Gemeente laaiend over nieuwe noodtent aanmeldcentrum

De gemeente Westerwolde is woedend op het ministerie van Justitie en Veiligheid. Aanleiding is een tent die vorige week op het terrein van het aanmeldcentrum in Ter Apel is neergezet. De gemeente eist dat de tent weer wordt weggehaald.
Asielzoekers onder een tent in Ter Apel
Asielzoekers onder een tent in Ter Apel © Jan Been/RTV Noord

15.00: 'Als vraag komt, bouwen we voor Ter Apel'

Als de opdracht komt, willen leden van brancheorganisatie Bouwend Nederland tijdelijke huisvesting neerzetten voor asielzoekers die nu in de buitenlucht bij Ter Apel moeten overnachten wegens te weinig plek in het aanmeldcentrum zelf. 'Als die vraag komt, zijn er genoeg bouwbedrijven die erop kunnen inspelen. Uiteraard staan leden klaar om te helpen', zegt een woordvoerder.
Maar er moet wel een officieel verzoek komen vanuit een opdrachtgever om tijdelijke huisvesting neer te zetten, zegt Bouwend Nederland. Dat kan bijvoorbeeld de rijksoverheid, de gemeente of een corporatie zijn, aldus de woordvoerder.
Bouwend Nederland denkt dan bijvoorbeeld aan container- of prefabwoningen, die uit vooraf geproduceerde onderdelen bestaan en snel in elkaar zijn te zetten. Maar ook daarvoor geldt dat een bouwvergunning nodig is, net als in de reguliere woningbouw, zegt de woordvoerder. De vergunningen die nodig zijn om te bouwen worden al jaren te traag afgegeven.
'Overal waar je gaat bouwen, heb je een vergunning en bijvoorbeeld infrastructuur nodig. Die kun je niet omzeilen', zegt de woordvoerder. Bouwend Nederland roept het kabinet al langer op om de regie te nemen en te zorgen dat de vergunningverlening versneld wordt.
De situatie voor de poort in Ter Apel van uit de lucht gezien
De situatie voor de poort in Ter Apel van uit de lucht gezien © ProNews

13.15: OnsGroningen wil dat kabinet ingrijpt

Commissaris van de Koning René Paas moet als Rijksheer het kabinet opdragen de noodtoestand in Ter Apel zo snel mogelijk te laten beëindigen. De Statenfractie OnsGroningen wil verder dat zogeheten veiligelanders per direct het land worden uitgezet. Volgens Statenlid Henk Marquart Scholtz is de situatie in Ter Apel onhoudbaar geworden en moet er ingegrepen worden. De partij heeft schriftelijke vragen gesteld aan het provinciebestuur over de kwestie.

12.25: 'Kabinet komt niet met asielstop, wel meer huizen en geld'

Gemeenten moeten dit najaar in totaal 20.000 huizen beschikbaar stellen voor asielzoekers met een verblijfsvergunning. Het kabinet wil de komende jaren ruim 730 miljoen euro uittrekken voor verschillende projecten om de opvangcrisis te bestrijden, zoals noodopvang, huisvesting voor statushouders, flexwoningen, inburgering en de aanpak van overlastgevers. Er komt voorlopig geen asielstop. Er komt een tweede aanmeldlocatie in de buurt van Ter Apel, in een nabijgelegen gemeente. Daarnaast wordt een noodverordening voor heel Ter Apel overwogen.
Dat blijkt uit een conceptakkoord tussen kabinet en gemeenten in handen van de politieke redactie van RTL Nieuws. Over het bestuurlijk akkoord is de afgelopen dagen onderhandeld, gisteren is het besproken in het Veiligheidsberaad en het ligt vandaag op tafel in de ministerraad.
De situatie in Ter Apel, vrijdagochtend
De situatie in Ter Apel, vrijdagochtend © ProNews

12.05: 'We rollen van dieptepunt naar dieptepunt', zegt VluchtelingenWerk

'We rollen van dieptepunt naar dieptepunt', aldus een woordvoerder van VluchtelingenWerk Nederland vrijdag over de situatie bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. 'Niks doen aan het immense leed aan de poorten daar vandaag is geen optie', stelt hij.
Vrijdag overlegt het kabinet over de crisissituatie bij het aanmeldcentrum, dat al lange tijd overvol is en waar vele honderden mensen buiten hebben moeten slapen de afgelopen nachten. VluchtelingenWerk Nederland moet het nog zien.
'We hebben dit al heel vaak gehoord in het afgelopen halfjaar. Dat ze met elkaar in overleg zijn. Maar tot nu toe is er elke keer geen oplossing geweest, heeft dat overleg weinig substantieels opgeleverd. Ik ga straks lezen wat er uit is gekomen', aldus de zegsman.
Volgens VluchtelingenWerk Nederland is de situatie in Ter Apel nijpend. 'Mensen zijn moe, uitgeput, liggen daar al weken zonder dat er een plek is voor ze. Hoe moet de situatie zich ontwikkelen voordat het kabinet echt een streep trekt? Slapen er straks 1500 mensen buiten, of 2000? Wanneer komt dat moment dan wel?', aldus de woordvoerder.
Mensen wachten bij Ter Apel op hun beurt bij Artsen zonder Grenzen
Mensen wachten bij Ter Apel op hun beurt bij Artsen zonder Grenzen © ProNews

11:35: 'We móéten 'onverteerbare' situatie Ter Apel oplossen'

Het kabinet voelt de druk om met een doorbraak te komen en een einde te maken aan de grote problemen die rond het aanmeldcentrum in Ter Apel spelen, zegt minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting). 'De situatie in Ter Apel is onverteerbaar, we zúllen met een oplossing moeten komen.' De verwachting is dat het kabinet vrijdag na de ministerraad met een pakket aan maatregelen komt.
'Alle overleggen' gaan vrijdag over Ter Apel en de problemen in het asielsysteem die aan de situatie ten grondslag liggen. 'Laten we alsjeblieft hopen dat we er vandaag uitkomen en tot maatregelen komen', zegt De Jonge voorafgaand aan de ministerraad. Welke maatregelen dat precies zijn, wil de bewindsman nog niet zeggen.
'De uitstroom moet omhoog en de instroom moet omlaag', zegt De Jonge alleen. Volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) moet het kabinet honderden miljoenen uittrekken voor een oplossing.

11.25: 'Situatie in Ter Apel wordt alleen maar erger'

De situatie bij het aanmeldcentrum wordt 'alleen maar erger', zegt een woordvoerster van het Rode Kruis. 'Mensen hebben het koud 's nachts, als ze op het gras slapen. En het is nu nog zomer. Wat als het weer omslaat?'
Behalve het feit dat mensen buiten slapen, blijft het ook slecht gesteld met de voorzieningen op het terrein. Donderdag waren er volgens de woordvoerster 'maar enkele Dixi's'. Inmiddels telt ze een stuk of twintig van dergelijke mobiele toiletten. 'Het is zo treurig. Als je hier een tijd rondloopt, ben je bijna blij met die extra Dixi's. Terwijl dat natuurlijk nog steeds niet voldoende is.'
Douchen is ook nog steeds niet mogelijk. Er zijn alleen een aantal watertappunten. Eten wordt uitgedeeld door de hekken die het terrein scheiden van dat van het aanmeldcentrum.
Zoals afgelopen dagen ook al duidelijk werd, zijn er veel mensen met wondjes, opgezwollen benen of andere kwalen waar eigenlijk naar gekeken moet worden. 'Ik zie heel veel mensen krabben', aldus de woordvoerster.

10.35: Van der Burg denkt dat vrijdag mensen nog buiten slapen

Staatssecretaris Eric van der Burg (Asielbeleid) verwacht niet dat het terrein rond aanmeldcentrum Ter Apel vrijdagavond leeg is. Hij denkt dat er alsnog mensen buiten de poorten zullen slapen.
Van der Burg is druk overleg met gemeenten om meer opvang te regelen voor de nieuwkomers, maar dat levert vrijdag volgens hem nog niet het gewenste resultaat op, zei hij voor aanvang van de ministerraad.
Staatssecretaris Van der Burg denkt dat vrijdag mensen nog buiten slapen

02.00: Asielzoekers krijgen tijdelijk opvang in Apeldoorn

Honderdvijftig asielzoekers die bij het aanmeldcentrum in Ter Apel al meerdere dagen de nacht in de buitenlucht moesten doorbrengen, zijn donderdagavond met bussen naar Sporthal Zuiderpark en Sporthal Mheenpark in Apeldoorn verhuisd. Daar hebben ze maximaal vier dagen onderdak voordat ze doorreizen naar Doetinchem, meldt De Stentor.
Het Centraal orgaan Opvang Asielzoekers (COA) vroeg Apeldoorn woensdag om met spoed noodopvang voor honderdvijftig asielzoekers voor maximaal vier nachten. Apeldoorn gaf vanwege de ‘onhoudbare situatie in Ter Apel’ gehoor aan die oproep.