Liveblog Ter Apel 27 augustus: Zo'n 300 buitenslapers verwacht • Ultimatum van tafel • Verbazing over late noodkreet

Een gelukkig toeval. Zo beschouwt Ibrahim het dat hij in de nacht van vrijdag op zaterdag in de bus stapte die van het aanmeldcentrum bij Ter Apel naar een opvanglocatie in Almere ging. 'De mensen zijn hier zo vriendelijk. Ik voel me weer veilig.'

Lees het hele verhaal hier.

Naar verwachting slapen zo'n 300 asielzoekers buiten bij het aanmeldcentrum in Ter Apel in de nacht van zaterdag op zondag. Dat stelt het COA.

Afgelopen nacht sliepen zo'n 250 asielzoekers buiten. Deze ochtend kwamen daar zo'n 200 asielzoekers op het terrein bij die een nacht in de noodopvang van Stadskanaal en Zuidbroek verbleven. In de loop van de dag werden zo'n 70 personen met de bus naar Vlissingen gebracht. Omdat 85 personen die in de sporthal sliepen naar Stadskanaal zijn overgebracht, konden zo'n 80 personen van buiten naar binnen de muren van het aanmeldcentrum.

Zo'n zeventig asielzoekers zijn aan het eind van de middag met de bus naar Vlissingen gebracht, meldt COA-woordvoerder Jacqueline Engbers. Er is nog altijd veel onduidelijkheid over welke plekken er deze nacht beschikbaar zullen zijn, en of de zo'n 500 asielzoekers van vanmiddag 's nachts elders terecht kunnen.

Honderden mensen wachten zaterdagmiddag op het terrein voor het aanmeldcentrum in Ter Apel. Of zij daar ook de nacht zullen doorbrengen, is onduidelijk. Een woordvoerster van Artsen zonder Grenzen (AzG) noemt de situatie 'chaotisch'.

Een deel van de circa vierhonderd mensen die vrijdagavond met bussen naar Utrecht, Stadskanaal, Zuidbroek, Almere en Groningen zijn gebracht, is volgens het ANP teruggekeerd. Tegelijkertijd zijn nieuwe asielzoekers aangekomen. De woordvoerster schat dat zo'n 500 mensen zich bij het aanmeldcentrum hebben verzameld.

In de ochtend zijn 120 mensen uit Stadskanaal teruggebracht en in de loop van de dag arriveerden ook bussen uit Zuidbroek, vertelt ze. De teruggekeerde asielzoekers voelen zich prettiger, nu ze gedoucht en gegeten hebben, maar maken zich ook zorgen. 'Niemand weet wat er vanavond gaat gebeuren', zegt de woordvoerster. 'Er is heel veel onduidelijk. Het is er ook niet schoner op geworden buiten de poort en de situatie is chaotisch.'

Artsen zonder Grenzen heeft zaterdag zo'n dertig mensen behandeld. Iemand is met hartproblemen per ambulance naar het ziekenhuis gebracht.

Vluchtelingenwerk Nederland snapt niet waarom de hygiënenoodkreet van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ, zie update van 13.10 uur) zo laat kwam.

'Dat had van mij al heel veel eerder gemogen', zegt bestuursvoorzitter Frank Candel van Vluchtelingenwerk tegen de NOS. 'De situatie is al weken zo, misschien wel maanden. Ik ben er met enige regelmaat en het is daar ook gewoon vies, vuil en onverantwoord.'

Volgens hem is de IGJ eerder in Ter Apel geweest en hij snapt dan ook niet waarom er nu pas wordt ingegrepen. Een woordvoerder van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd bevestigt dat inspecteurs eerder in het aanmeldcentrum zijn geweest.

De kerkelijke vluchtelingenorganisatie Stichting Inlia uit Stad verwacht op korte termijn meer asielzoekers uit Ter Apel te kunnen opvangen.

Van de honderden asielzoekers, die vrijdagavond na de noodkreet van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) uit Ter Apel werden weggehaald, heeft Inlia er 42 onder haar hoede genomen. Die zijn ondergebracht in een voormalige sportschool in de stad Groningen. Daar kunnen ze de komende dagen verblijven.

Inlia-woordvoerder John van Tilborg verwacht dat het hierbij niet zal blijven. ‘We hebben in Stad en in de provincies Groningen en Drenthe meerdere locaties beschikbaar. Het gaat om plekken die door gemeenten zijn aangeboden, maar waarvan het COA tot nu toe geen gebruik heeft gemaakt.’ Daarnaast zijn er mogelijkheden om asielzoekers onder te brengen in kerkgebouwen, een jeugdhonk of een bijgebouw.

De dood van een drie maanden oude baby in de sporthal van het aanmeldcentrum, afgelopen woensdag, was voor de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) aanleiding om de situatie in Ter Apel met eigen ogen te bekijken.

Lees hier het hele bericht.

Een gemeentewoordvoerder van Stadskanaal zegt tegen RTV1 dat ook komende nacht noodopvang beschikbaar is voor asielzoekers. De tent aan de Manegelaan werd afgelopen nacht ingezet voor kortstondige noodopvang.

De Veiligheidsregio Groningen heeft vertrouwen in de door het kabinet aangekondigde maatregelen om de asielcrisis te bezweren. Een eerder gesteld ultimatum is van tafel, zegt een woordvoerster van de voorzitter van de Veiligheidsregio Groningen Koen Schuiling.

Schuiling zei afgelopen woensdag dat het kabinet opvang moet regelen voor ongeregistreerde buitenslapers bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Hij stelde een ultimatum, zonder precies aan te geven wat eventuele vervolgstappen zouden zijn.

Vrijdag werd bekend dat het ministerie van Defensie een locatie beschikbaar gaat stellen waar asielzoekers kunnen worden ondergebracht. Vanuit die plek zullen ze naar het aanmeldcentrum worden gebracht zodat ze zich kunnen laten registeren. Verder is er geld en steun toegezegd voor verbeterde asieltoegang.

'Wij denken dat dit een goed begin is van een oplossing is voor het probleem in Ter Apel. Wat ons betreft hoe eerder hoe liever, maar we snappen dat dit even wat tijd kost om het logistiek in te richten en hebben er vertrouwen in dat dit gaat lukken', aldus de woordvoerster.

De bedoeling is dat de extra opvanglocatie binnen een week is opgetuigd. De veiligheidsregio hoopt dat er tot die tijd 'zo min mogelijk' buitenslapers zullen zijn bij Ter Apel. 'Wij zijn samen met het COA constant aan het kijken waar mensen de nacht kunnen doorbrengen en staan voortdurend met gemeenten in contact om ze onder te kunnen brengen.'

COA-woordvoerder Jacqueline Engbers kan niet exact zeggen hoeveel mensen afgelopen nacht buiten hebben geslapen bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. 'Dat is echt heel lastig in te schatten. Mensen liepen ook weg en sliepen niet alleen onder de luifels, maar ook op andere plekken.' Verslaggever Jeroen Berkenbosch, die afgelopen nacht ter plaatse was, schat dat nog zo'n tweehonderd asielzoekers buiten hebben geslapen.

Honderden anderen zijn afgelopen nacht naar andere locaties gebracht, onder meer naar crisisnoodopvangplekken in Zuidbroek, Stadskanaal en Groningen. Weer anderen zijn naar Almere en Utrecht gebracht. Zowel in Zuidbroek als in Stadskanaal is plaats voor honderd asielzoekers. Die kunnen daar alleen de nacht doorbrengen. De volgende ochtend worden ze teruggebracht naar Ter Apel.

Deze twee crisisnoodopvanglocaties mogen elk twee keer per week gebruikt worden. Normaal gesproken doet het COA dat om en om. Engbers: 'Het is voor het eerst dat ze beide tegelijk zijn gebruikt.'

Overigens waren de twee locaties in Stadskanaal en Zuidbroek deze week nog niet gebruikt. Daarvoor waren er te veel asielzoekers. Engbers: 'Ga maar tegen honderd van de zevenhonderd mensen zeggen: jij mag wel en jij mag niet naar een bed toe.'

Volgens Engbers verliep de evacuatie rustig, mede dankzij de inzet van de politie. 'We hebben mensen niet gedwongen mee te gaan. Dat kan niet. Niet iedereen wil dat. Er zijn mensen die geen enkel vertrouwen hebben in de autoriteiten.'

De evacuatie werd gisteravond in gang gezet, nadat de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) eerder op de dag alarm had geslagen bij gezondheidsminister Ernst Kuipers en de voorzitter van de Veiligheidsregio Groningen Koen Schuiling over de gezondheidssituatie op het terrein voor het aanmeldcentrum.

'Wij wisten gisteren dat inspecteurs rondliepen', zegt COA-woordvoerder Engbers. 'Het was uitzonderlijk dat het gisteravond nog voor elkaar kwam. Dat inspectierapport heeft wel wat extra druk gegeven. Maar wat er gisteravond gebeurde, is in feite niet anders dan wat er de afgelopen tijd aan één stuk door is gebeurd: namelijk Jan en alleman bellen voor slaapplekken.'

Ongeveer veertig asielzoekers zijn in Groningen ondergebracht in een omgebouwde sportschool, ergens in Stad. Zij kunnen daar een aantal dagen blijven. Kerkelijke vluchtelingenorganisatie Stichting Inlia heeft dit geregeld.

Engbers kon nog niet zeggen hoe de opvang voor die mensen voor komende nacht wordt geregeld. Volgens het Rode Kruis bivakkeren er momenteel rond de zeshonderd asielzoekers rondom het aanmeldcentrum, waaronder asielzoekers die zijn teruggekeerd van een crisisnoodopvangplek. Het is volgens de hulporganisatie niet duidelijk of de beschikbare noodplekken van afgelopen nacht de komende nacht weer beschikbaar zijn.

VPRO-journalist Danny Ghosen gaat voor zijn programma Danny's wereld in gesprek met bezorgde inwoners van Ter Apel en met asielzoekers die leven in onzekerheid tussen het vuil in de open lucht.

Bekijk de aflevering hier op YouTube.