Aldel-directeur: ’We worden tegengewerkt door de Nederlandse overheid’

Vrijdag gooiden de stakende werknemers van Damco Aluminium Delfzijl de poort dicht. Geen vrachtwagen komt er meer in of uit en dus kan geldschieter Glencore ook geen aluminium en ander materiaal van het terrein halen. Materiaal waar het overigens ook de eigenaar van is.

Ook al had Wildschut als directeur van een olieraffinaderij in Zuid-Afrika al eens eerder een staking beleefd, wanneer werknemers het werk neerleggen is dat een ingrijpend en bijzonder moment, benadrukt hij.

‘Het geldt voor iedereen, zeker ook voor de medewerkers. Maar ik denk dat ze dat vorige week nog sterker hebben ervaren bij de aankondiging van de sluiting. Dat is als een bom ingeslagen. Het kwam voor velen als een volledige verrassing, al waren er ook die dachten dat het allemaal wel weer goed komt.’

’Daar zijn we met z’n allen hard voor aan het vechten. We hebben een plan, waarbij we ervan uitgaan dat we de winter door kunnen komen. Maar het is wel een plan waarbij partijen pijn gaan lijden.’

Wildschut doelt op de schuldeisers die mogelijk verlies moeten nemen, maar zeker ook op de tweehonderd werknemers van wie met zekerheid de overgrote meerderheid binnenkort zonder werk zit omdat er geen aluminium meer wordt geproduceerd. De elektrolysehal sloot vorig jaar september en vorige week ging ook de smelterij dicht.

‘In de cijfers is ook te zien dat de vorige eigenaar tientallen miljoenen in de fabriek heeft gestoken om deze werkend te krijgen. Er is 76 miljoen geïnvesteerd en financiële tekorten werden aangevuld. Dit toont wel dat de vorige eigenaar veel vertrouwen had. Door een aantal grote tegenslagen zoals corona en een brand in de zaag, die een enorme impact heeft gehad, is dat helaas vastgelopen.’

‘We werken onder de nieuwe eigenaar (vorig jaar kocht ceo Chris McNamee het bedrijf, red.) met een ander businessmodel. Het product dat we aangeleverd krijgen is eigendom van financier Glencore. Wij converteren het in een ander aluminiumproduct en daar ontvangen we een vergoeding voor. Glencore is dus financier en klant. Dat is anders dan voorheen, toen we de grondstof kochten, er iets van produceerden en dat weer verkochten. We hadden goede hoop dat deze nieuwe aanpak ons door de moeilijke tijd zou helpen.’

‘Dat is juist. We zitten in deze situatie door de enorm hoge gasprijs. Die stond een paar dagen voordat we besloten de productie stil te leggen op 340 euro per MWh (circa 3,40 per kuub, red.). Dat is voor ons een onmogelijke prijs. We zouden miljoenen per maand aan gas kwijt zijn.’

‘De andere reden waarom we het nu niet meer redden is dat we echt niet geholpen worden door de Nederlandse overheid. Gewoon níét. Sterker nog, we worden zelfs tegengewerkt. Het is ongekend.’

‘Deze periode is zwaar voor de huishoudens. Maar dat geldt evengoed voor de energie-intensieve industrie. Wij lijden ook keihard onder de hoge energieprijzen. Dan mag je toch verwachten dat je als overheid tenminste in gesprek gaat om te kijken wat er mogelijk is. Maar voor ons blijft de deur dicht, we komen gewoon niet in gesprek’.

‘Ik vind dat de overheid moet ingrijpen. We zitten nu al bijna een jaar in deze situatie. En nu blijkt dat Aldel niet het enige bedrijf is dat de productie afschakelt. Dat zijn er heel wat meer. Dit heeft niets meer te maken met ondernemersrisico. Dit is een situatie van overmacht. En als dat structureel blijkt, dan moet een overheid in actie komen.’

‘In het coronajaar 2020 ontvingen we dat in april. Ook dit jaar zouden we dat in april ontvangen, maar dat is verschoven naar december. Het is van de zotte. In een periode waarin energie-intensieve bedrijven liquiditeit nodig hebben duurt het langer om het geld te krijgen. Dat gaat om miljoenen en het zou ons zeker helpen. Onze financier Glencore ervaart dit ook als een schending van afspraken en ziet de Nederlandse overheid inmiddels als onbetrouwbaar.’

‘Nee, dat denk ik niet. Ik denk dat ze het heel erg druk hebben bij EZ (Economische Zaken, red.), er spelen veel zaken op dit moment. En ik heb ook het gevoel dat de communicatie tussen het departement en de politiek niet goed loopt. Er zijn vaak best dingen te regelen, maar de ambtenaren moeten altijd wel naar de politici en ik denk dat daar de pijn zit momenteel.’

‘Nederland heeft gewoon géén industriebeleid. Er is geen visie op wat ons land met industrie wil. De vraag of Nederland wel of geen energie-intensieve industrie wil of maakindustrie, daar bestaat geen antwoord op. Daarmee is het risico ontstaan dat bedrijven omvallen die tot de basisindustrie behoren.’

‘Het wordt zwaar onderschat wat voor gevolgen dit heeft voor het investeringsklimaat. Ik ken energie-intensieve bedrijven in Nederland die investeringen elders doen omdat ze in Nederland niet serieus genomen worden.’

‘Ik had het attent gevonden wanneer Jetten even was langsgekomen.’

‘We zijn in onderhandeling. Werknemers zijn nu heel erg boos over het afvoeren van het aluminium van het terrein door Glencore, maar het is gewoon eigendom van dat bedrijf. Ik snap de emotie, maar het materiaal is niet van Aldel. Over de gesprekken met de bonden en de ondernemingsraad wil ik nu niks zeggen. Ik denk dat we er wel uit komen. Hoe snel dat is weet ik niet. Ik voel begrip en vertrouwen over en weer.’

[Stilte]

‘Ik hoop het. Ik hoop het. Daar gaan we voor. Aldel is een fantastisch bedrijf met vakbekwame mensen. En aluminium is een mooi product en belangrijk voor de energietransitie.’