Opnieuw wordt een rijksmonument in Groningen uit protest roze geschilderd

De monumentale boerderij van de familie Vellenga wordt roze geschilderd
De monumentale boerderij van de familie Vellenga wordt roze geschilderd © Steven Radersma
Jelmer en Carmen Vellenga uit Eenrum zijn ten einde raad: de schade aan hun monumentale woonhuis uit de 16e eeuw wordt niet erkend als bevingsschade. Er is geen geld voor herstel en sloop van het rijksmonument is ook niet mogelijk.
‘Ik kan nét de bovenste rand niet bereiken’, zegt Carmen Vellenga. Ze staat met een roze kwast in haar handen in de bak van een kleine graafmachine, die haar omhoog heeft getild. Carmen is bijna klaar met haar klus: de gevel van het woonhuis van de familie, een rijksmonument dat stamt uit de 16e eeuw, is bijna helemaal knalroze geschilderd.
De verfactie van de familie Vellenga is een protest tegen de manier waarop ze vastlopen tussen de instanties die zich bezighouden met het herstellen en versterken van panden met aardbevingsschade. Dat de actie plaatsvindt tijdens Open Monumentendag maakt de hele situatie extra wrang.

Woonhuis begint op wokkel te lijken

Hun boerderij zit vol met scheuren. Het dak van de schuur is verzakt, het woonhuis zakt twee verschillende kanten op. ‘Het begint een beetje op een wokkel te lijken’, zegt boer Jelmer Vellenga (35).
Zijn ouders kwamen in 1996 van Friesland naar Eenrum en bouwden een akkerbouwbedrijf om tot melkveehouderij, waarin inmiddels 350 koeien worden gemolken. Sinds kort is Jelmer eigenaar van het bedrijf. Zijn vader overleed in mei van dit jaar. ‘Hij maakte zich ook druk over de schade en hoe daar mee wordt omgegaan. Hij kreeg er hoge bloeddruk van.’
Carmen Vellenga schildert de gevel van het monumentale pand knalroze
Carmen Vellenga schildert de gevel van het monumentale pand knalroze © Steven Radersma/RTV Noord

Niemand doet iets

Jelmer is op zijn beurt ook helemaal klaar met het gebrek aan daadkracht van alle instanties die iets te maken hebben met aardbevingsschade. ‘ Allemaal zeggen ze dat het erg is wat hier gebeurt, en dat er wat aan gedaan moet worden. En dan gaan ze weg en hoor je er vervolgens niets meer van. Dat gaat al tien jaar zo.'

Opgetrokken uit de stenen van de oude kerktoren

Het liefst zou Jelmer een nieuwe schuur bouwen. Het woonhuis - een van de twee nog resterende stenen huizen uit de 16e eeuw in Groningen - is volgens hem niet meer te redden. ‘Helemaal opknappen kost miljoenen, dat geld hebben wij niet.’
Jelmer ziet daarom sloop en nieuwbouw als meest realistische oplossing. Daarmee zou het huis, dat opgetrokken is uit de stenen van de oude kerktoren van Eenrum uit de 14e eeuw, voorgoed verloren gaan.
Opnieuw kleurt rijksmonument roze

Schreeuw om aandacht

Omdat een oplossing uitblijft en de schade steeds verder toeneemt besluiten Jelmer en zijn vrouw tot een laatste schreeuw om aandacht: het huis wordt roze geschilderd. Net als een monumentale boerderij in Drieborg, die twee weken geleden door de eigenaren onder handen werd genomen.
Heeft Jelmer het idee dat deze actie iets zal opleveren? ‘Ik weet het niet’ zegt hij. ‘Maar ik denk dat het zeker de aandacht zal trekken.'