Wekdienst parlementaire enquête 12/9: De geestelijke gevolgen van de gaswinning

© RTV Noord
Goedemorgen en welkom in de vierde week van de parlementaire enquête gaswinning. Een halve week, want er zijn alleen maar verhoren op maandag, dinsdag en woensdag.
De verhoren richten zich deze dagen op de nasleep van de aardbeving bij Huizinge.

Wie worden vandaag verhoord?

10.00 uur: Melissa Dales
Dales is voormalig geestelijk verzorger in het aardbevingsgebied. Dat deed ze van 2018 tot en met 2021. Dales hield zich in die periode bezig met mensen die onveiligheid, onzekerheid, boosheid of teleurgesteldheid voelden als gevolg van de bevingsproblematiek. ‘De nood is hoog’, zei Dales bij haar aantreden. Ze komt zelf uit Loppersum en stond aan de wieg van de zogenoemde Proatbus. Een oude Volkswagenbus met een tafel, bankjes en koffie waarbij bewoners elkaar konden ontmoeten en Dales een luisterend oor bood.
13.30 uur: Jan Emmo Hut
Hut was van 2015 tot en met 2018 directeur bouwkundig versterken bij het Centrum Veilig Wonen. Dat werd opgericht om op afstand van de NAM de schadeafhandeling en versterking vorm te geven, maar in de praktijk kwam het CVW nooit echt los van de NAM. Hut werkte eerder bij bouwbedrijf Van Wijnen. Dat was een van de bedrijven die het consortium vormden waar het CVW uit is voortgekomen. Na zijn vertrek bij het CVW nam Hut het bouwbedrijf Kooi uit Appingedam over, waarmee hij nog altijd met de versterkingsoperatie te maken heeft.

Liveblog

Je kunt de openbare verhoren volgen op rtvnoord.nl/enquete. Ook houden we een liveblog bij waar onze verslaggevers opvallende uitspraken en momenten in bijhouden.

Vooruitblik

Op dinsdag worden drie oud-Kamerleden verhoord: Liesbeth van Tongeren (GroenLinks), Jan Vos (PvdA) en René Leegte (VVD). Woensdag is het de beurt aan William Moorlag (oud-gedeputeerde), ingenieur Willem Meiborg en voormalig Arbiter Bodembeweging Pieter Schulting.

Terugblik

Vrijdag was het dan eindelijk de beurt aan Henk Kamp (VVD). De oud-minister van Economische Zaken die verantwoordelijk was voor de hoge gaswinning na de aardbeving bij Huizinge. De gaswinning viel dat jaar hoger uit dan gepland, tot schrik van de Kamp. Hij had er een ‘rotgevoel’ over, maar ontdekte jaren later pas dat die extra hoge winning was goedgepraat na geklooi met cijfers. Toch had Kamp de winning kunnen remmen, maar hij stelde besluiten uit vanwege de volgens hem gebrekkige informatie.
Oud-minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) stak en niet onder stoelen of banken: geld speelde een rol bij besluiten over de hoogte van de gaswinning. Dijsselbloem drong in 2014 aan op een hogere gaswinning zodat er meer gasbaten waren. Het geld was toen nodig vanwege een begrotingstekort, maar achteraf had het zo niet gemoeten, vond de oud-minister zelf.
Eerder in de week werd uit andere verhoren duidelijk hoe groot de invloed van topambtenaren is. Een directeur-generaal Energie stelde de toenmalige minister niet op de hoogte van het alarmerende advies van het Staatstoezicht op de Mijnen om de gaswinning zo snel als realistisch mogelijk terug te schroeven. Omdat het advies zo in tegenspraak was met andere adviezen wilde hij eerst meer onderzoek.
Oud-voorzitter en medeoprichter Jelle van der Knoop van de Groninger Bodem Beweging gebruikte zijn verhoor om de Tweede Kamer een spiegel voor te houden. Je kunt naar ministers, Shell of Exxon kijken, zei hij, maar de Tweede Kamer heeft het allemaal laten gebeuren. ‘Hoe kan dat?’, vroeg hij zich met een brok in de keel af.

Lees hier onze belangrijkste verhalen van eerdere verhoren: