Laatste bakker van Bierum vreest hoge energierekening: 'Kan het einde betekenen'

Brood in de schappen van een bakkerij
Brood in de schappen van een bakkerij © Fir0002/Wikisage
De hoge prijzen voor energie en grondstoffen raken ook de bakkerijen in onze provincie. Vooral bakkers van wie het energiecontract afloopt, hebben het moeilijk. Zo dreigt de laatste bakker van Bierum te verdwijnen als gevolg van de hoge rekeningen.
Met ruim vijftien bakkerijen was Bierum ooit ruim voorzien in brood, maar tegenwoordig is alleen Bakkerij Olinga nog over. De Groninger 'Koekkampioen' van 1993 en 2000 bestaat al ruim 172 jaar. Sinds 1950 wordt het bedrijf gerund door de familie Olinga.

Rekening drie keer zo hoog

Door de hoge energiekosten is het voortbestaan van de 'laatste bakker van Bierum' onzeker geworden. Eigenaar Martijn Olinga betaalt nu 1300 euro per maand aan energiekosten, maar tegen 1 januari loopt zijn contract af. 'De voorspellingen zijn dat het energietarief verdrievoudigt. Dat zou het einde van het bedrijf betekenen', zegt vader Harry Olinga, voormalig eigenaar van het bedrijf.
Een brood zou 5 euro moeten kosten, maar dat doen we gewoon niet
Harry Olinga - Voormalig eigenaar bakkerij Bierum
Bakker Iene Leistra uit Ezinge heeft dezelfde zorgen als Olinga. Zijn energiecontract liep in augustus af. Kort daarna kreeg hij de nieuwe berekeningen. De energieprijs was verdubbeld. 'Ik ging van 1500 euro per maand naar 3000 euro per maand', vertelt Leistra. 'Ik heb er slapeloze nachten van.'
Veel bakkers maken gebruik van gasovens om broden in af te bakken, waardoor de energieprijzen in normale tijden 'al vrij hoog zijn', zegt Olinga. Met de huidige energieprijzen nemen de bedragen alleen steeds meer toe.
RTL Nieuws meldde vorige week dat de energierekening tot wel tien keer hoger is geworden voor circa de helft van de 1600 ambachtelijke bakkers in Nederland. De energiekosten verlagen door van gas- naar elektrische ovens over te stappen, is voor bakkers niet makkelijk: een nieuwe elektrische oven kost al gauw 70.000 euro. 'Dat kan ik niet betalen,' zegt Leistra.
Binnen bij Bakker Olinga in Bierum
Binnen bij Bakker Olinga in Bierum © Bakker Olinga

Ingrediënten van brood ook duurder

Niet alleen de stijgende energieprijzen veroorzaken problemen voor bakkers. De graanprijs werd dit jaar ook hoger door de oorlog in Oekraïne. 'Tot op heden is de broodprijs 20 cent duurder geworden, maar dat zou eigenlijk naar 40 cent moeten,' vertelt Olinga.
De hoge prijs van het brood baart hem zorgen. 'De consument heeft het nu al zo lastig. Om de hoge energiekosten ook nog te compenseren zou de prijs van brood naar 5 euro moeten, dat kunnen we gewoon niet doen,' zegt hij. Leistra durft een prijsverhoging ook niet aan. 'We moeten concurreren met supermarktprijzen, dat is niet te doen.'
Meer dan de helft van de ondernemers kan de gestegen kosten voor een klein gedeelte of helemaal niet doorberekenen aan hun klanten. Dat blijkt uit de laatste conjunctuurenquête van het CBS, VNO-NCW, MKB Nederland, KvK en het Economisch Instituut voor de Bouw.

De kosten drukken, maar hoe?

Personeel ontslaan om de vaste lasten te verminderen, is geen optie volgens Leistra. 'Ik heb er wel aan gedacht, maar daar word je heel kwetsbaar van.' Leistra heeft nu twee bakkers in dienst, maar als hij ze ontslaat moet hij alles alleen doen. Dat zou hij met zijn leeftijd naar eigen zeggen niet meer volhouden.
Bakker Olinga heeft acht man aan personeel in dienst, maar ziet het ook niet zitten om mensen te ontslaan. 'Het is een zwaar beroep waarbij je veel vroeg moet opstaan.' Samen is het wel vol te houden, volgens de bakker.
Bakkerij Olinga in Bierum
Bakkerij Olinga in Bierum © Bakker Olinga

Oproep aan Den Haag

De Nederlandse Brood- en banketbakkers Ondernemersvereniging (NBOV) heeft Den Haag opgeroepen met een snelle oplossing te komen voor de groeiende energiekosten in de bakkersbranche. Daarnaast geven zij het advies aan bakkers om 'waar mogelijk, kritisch om te gaan met het gebruik van gas en energie.'
Olinga hoopt dat de overheid inziet dat ondernemers alles doen om te voorkomen dat ze omvallen. 'Er is overal geld voor, maar de hardwerkende ondernemer moet zijn eigen boontjes doppen.' Financiële ondersteuning is volgens hem nu nodig. 'Anders staan er straks negen mensen op straat, die dan via een uitkering betaald moet worden.'