Oekraïense vluchtelingen zien terreinwinst: ‘Ik wil terug, maar het is nog niet veilig’

Tanya Kolisnyk bij de opvang in Korzkiew tijdens haar vlucht naar Nederland
Tanya Kolisnyk bij de opvang in Korzkiew tijdens haar vlucht naar Nederland © Robert Pastoor/RTV Noord
Het Oekraïense leger wist in de afgelopen weken meerdere dorpen te bevrijden van de Russische agressor. Hoe beleven Oekraïense vluchtelingen die in Groningen zijn neergestreken dit kantelpunt? En zijn er al plannen om terug te keren of is dat nog te vroeg?
Tanya Kolisnyk woont sinds begin dit jaar met haar twee zoontjes bij oud-D66-Kamerlid Antje Diertens en haar man in Groningen. Ze volgt de verrichtingen van de Oekraïense manschappen op de voet. Tanya krijgt veel informatie via haar vrienden en familie in haar thuisland en volgt ook de verschillende nieuwskanalen. Steevast bespreekt ze de nieuwe ontwikkelingen met haar 'Nederlandse moeder'.
Oekraïense vluchtelingen zien terreinwinst: ‘Ik wil terug, maar het is nog niet veilig’

Angst voor vergeldingsacties

'Wij hebben hier regelmatig strategisch overleg', lacht Diertens. 'Gewoon van: wat moet er nu gebeuren? Als Rusland dit doet, wat betekent dat dan voor Oekraïne? En we maken ons natuurlijk wel zorgen over de bezetting van het nucleaire deel van het land, dat ook dicht bij de stad Kryvy Rih ligt, waar Tanya en de kinderen vandaan komen', zegt de Groningse.
Tanya heeft het zwaar met de oorlog en haalt nog weinig hoop uit herwonnen landsdelen door de Oekraïense soldaten. Ze is bang voor vergeldingsacties van Rusland, zoals ook de aanval van vorige week op haar stad Kryvy Rih. Ze haalt een filmpje tevoorschijn op haar telefoon, waarop te zien is dat een deel van de stad is overstroomd.
Tanya, Boris (rechts) en Glibt (op schoot) op hun zolderkamer in Groningen
Tanya, Boris (rechts) en Glibt (op schoot) op hun zolderkamer in Groningen © Jeroen Willems/RTV Noord

Baan kwijt

'Een paar dagen geleden zijn er zeven bommen gevallen op een dam, waardoor een deel van de oude stad onder water staat. Ook waren er problemen met het drinkwater en de stroomvoorziening, maar die lijken inmiddels opgelost', vertelt Tanya. Ze denkt vaak aan teruggaan naar haar eigen land, maar op dit moment is dat nog niet veilig.
Voor andere vluchtelingen is dat moment wel dichterbij, vertelt Diertens. Ze onderhoudt ook contact met andere Oekraïners. 'Dat zijn twee vrouwen die werken aan de balletacademie. Die hebben steeds digitaal lesgegeven - wat overigens hilarisch was om te zien - maar die gaan binnenkort weer terug.'
'Het land moet economisch weer gaan draaien en dan is het ook wel de keuze: kom je terug of niet? Of moet je werkgever iemand anders aannemen? Dan ben je ook gewoon je baan kwijt. Dus het zijn keuzes die heel veel kanten hebben en waar deze vrouwen goed over na moeten denken', zegt Diertens.

Niet veilig

De 16-jarige Anna Soloviova wil nog niet terug naar haar thuisland. Ze verblijft sinds drie maanden in de opvang in Bierum. Daar is voormalig verpleeghuis de Luingaborg, omgebouwd tot verblijf voor honderd Oekraïense vluchtelingen.
Anna blijft hier voorlopig, samen met haar ouders, broertje (12) en zusje (4 maanden). 'Ik zou heel graag terug willen, want het is mijn thuisland. Maar het is er nog niet veilig. We willen ook niet in de winter terug. Het kan er koud zijn en er is geen stroom. Daarom is het beter om hier te blijven', vertelt Anna.
De 16-jarige Anna Soloviova
De 16-jarige Anna Soloviova © Martin Drent/RTV Noord
De tiener heeft inmiddels een leven opgebouwd in onze provincie. Ze gaat elke dag naar het Eemsdeltacollege, waar een speciaal programma loopt voor niet-Nederlandstalige leerlingen. Ze leert Nederlands en krijgt ook andere vakken.
Daarnaast helpt Anna op een manege in Delfzijl, waar ze haar favoriete hobby kan uitoefenen: paardrijden. 'In Oekraïne heb ik een eigen paard, dat is daar nog. Hier kan ik ook rijden, dat vind ik heel fijn.'

Vorige maand in Oekraïne geweest

Anna komt uit Okhtyrka, op zo'n anderhalf uur rijden ten westen van Charkov. Sinds vier maanden zijn er geen gevechten meer, maar veilig is het niet: 'Ik heb elke dag wel contact met mijn opa en oma, die daar nog zijn. Het is er nu rustig, maar de situatie kan volgende week anders zijn. Vorige maand was ik er zelf. Ik was heel blij om er even te zijn, maar toen voelde ik ook dat het nog niet veilig is.'
Uiteindelijk hoopt Anna wel weer naar haar thuisland te kunnen: 'Ik wil hier niet blijven, ik wil weer terug. Nederland is heel fijn, maar ik hou meer van Oekraïne.'
De Luingaborg in Bierum, waar honderd Oekraïense vluchtelingen worden opgevangen
De Luingaborg in Bierum, waar honderd Oekraïense vluchtelingen worden opgevangen © Martin Drent/RTV Noord

'Groningen zit in mijn hart'

De kans dat Tanya en haar kinderen snel teruggaan, lijkt op dit moment ook klein. Niet ver van haar woonplaats wordt nog steeds gevochten. Al zou ze, net als Anna, wel graag terug willen. Ze mist haar familie, haar werk en ook de geur van Oekraïne. 'Maar ik ben wel bang dat ik Groningen mis, als ik weer terug ben. Ik moet echt huilen als ik Groningen ga verlaten. Deze plek zit in mijn hart', besluit Tanya.