Wekdienst parlementaire enquête 26/9: Rebelse provinciebestuurder aan het woord

Eelco Eikenaar (SP)
Eelco Eikenaar (SP) © Provincie Groningen
Goedemorgen, welkom in deze vijfde week van de parlementaire enquête gaswinning. Deze week komen meerdere kopstukken aan het woord.

Wie worden vandaag verhoord?

10.00 uur: Frouke Postma-Doornbos
Na een week pauze begint de commissie de verhoren weer met de mensen om wie het gaat. Gedupeerde Frouke Postma-Doornbos uit Schildwolde is de 41ste getuige van de enquêtecommissie.

13.00 uur Eelco Eikenaar

13.00 uur Eelco Eikenaar
SP-gedeputeerde Eelco Eikenaar had er geen moeite mee om op de trom te slaan. Tussen 2015 en 2019 was Eikenaar betrokken bij het gasdossier. Hij had regelmatig ruzie met bestuurders uit Den Haag en zijn houding zorgde voor wrevel in Gedeputeerde Staten. ‘Eigenlijk heb ik gemerkt dat ik vooral vier jaar lang boos ben geweest’, zei Eikenaar later tegen RTV Noord. Inmiddels is Eelco Eikenaar wethouder van Stad.

15.00 uur Anita Wouters

15.00 uur Anita Wouters
Hoe moet het verder met de schadeafhandeling en hoe moet de versterking eruit zien? Het zijn vragen waar topambtenaar Anita Wouters zich mee bezighield als ‘project-directeur-generaal Groningen Bovengronds’. Ze adviseerde toenmalig VVD-minister Eric Wiebes over de operatie in het aardbevingsgebied.

Liveblog

Je kunt de openbare verhoren volgen op rtvnoord.nl/enquete. Ook houden we een liveblog bij waar onze verslaggevers opvallende uitspraken en momenten in bijhouden.

Vooruitblik

De commissie richt zich steeds meer op de schadeafhandeling en de versterkingsoperatie. Zo komt voormalig Nationaal Coördinator Groningen Hans Alders woensdag voorbij. Hij stapte gedesillusioneerd op, omdat hij de klus niet kon waarmaken. Bij zijn afscheid kreeg hij applaus van gedupeerden als dank voor zijn inzet.
Deze week zien we ook een van Alders’ opvolgers: Peter Spijkerman. Hij stond vier jaar lang aan het roer van de versterkingsinstantie. De man die verantwoordelijk was voor de schadeafhandeling namens het Instituut Mijnbouwschade komt ook langs. Bas Kortmann wordt op woensdag door de commissie verhoord. Op vrijdag is het de beurt van oud minister Kajsa Ollongren (D66). De huidige minister van Defensie was als minister van Binnenlandse Zaken (2017-2022) van 2019 tot 2022 verantwoordelijk voor de versterkingsoperatie.
Daarnaast komen er ook nog twee topambtenaren aan bod. Maarten Camps was jarenlang de hoogste ambtenaar van het ministerie van Economische Zaken. Hij werkte samen met onder meer Henk Kamp (VVD), Stef Blok (VVD)en Eric Wiebes (VVD). Eerdere verhoren van topambtenaren gaven onthullende inkijkjes.

Terugblik

Na 40 verhoren in vier weken tijd is bevestigd wat veel mensen al wel aan hun water voelden: lange tijd was de veiligheid van Groningen ondergeschikt aan het geld. Waar we eerder nog dachten dat de hoge gaswinning absoluut noodzakelijk voor de leveringszekerheid, getuigde een oud-directeur van GasUnie dat dit niet zo was.
Een belangrijk advies van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) bereikte maandenlang de minister niet. Volgens de toenmalige baas van het SodM werd dat advies belachelijk gemaakt en was een brief van de NAM belangrijker dan het brief van de toezichthouder. Toen het advies uiteindelijk bij de minister kwam, drong in Den Haag langzaam door dat er in Groningen niet alleen sprake was van schade, maar grote veiligheidsrisico’s. Desondanks werd de gaswinning in 2014 toch iets hoger dan de toezichthouder adviseerde. Reden: de inkomsten waren nodig om de beroerde begroting rond te krijgen.

Je kunt hier onze belangrijkste verhalen over eerdere verhoren lezen:

Terugblik: 'Over de hele linie zijn er heel veel mensen beschadigd'