Wekdienst parlementaire enquête 27/9: Hoeveel toezicht hield de toezichthouder?

Harry van der Meijden in Loppersum
Harry van der Meijden in Loppersum © ANP
Goedemorgen, op dag 19 van de parlementaire enquête gaswinning. Deze week komen meerdere kopstukken uit de schadeafhandeling en de versterking aan het woord.
Vandaag is er maar één verhoor, om 14.00 uur. Dat is omdat de Kamerleden uit de enquêtecommissie op dinsdagochtend altijd hun reguliere fractievergaderingen hebben.

Wie worden vandaag verhoord?

14.00 uur: Harry van der Meijden
Van der Meijden was van 2014 tot en met 2017 als Inspecteur Generaal der Mijnen baas van het Staatstoezicht op de Mijnen. Hij volgde de uitermate kritische Jan de Jong op, maar zelf was hij minder kritisch. De Jong, maar ook een SodM-medewerker die eerder werd verhoord, waren in hun verhoor erg kritisch op de rol van Van der Meijden als SodM-baas. Door de jaren heen is aan zijn onafhankelijkheid getwijfeld. Dat Van der Meijden van Shell kwam, hielp ook niet mee in de beeldvorming. Voor de enquêtecommissie krijgt hij de kans zijn kant van het verhaal te vertellen.

Liveblog

Je kunt de openbare verhoren volgen op rtvnoord.nl/enquete. Ook houden we een liveblog bij waar onze verslaggevers opvallende uitspraken en momenten in bijhouden.

Vooruitblik

De commissie richt zich steeds meer op de schadeafhandeling en de versterkingsoperatie. Zo komt voormalig Nationaal Coördinator Groningen Hans Alders woensdag voorbij. Hij stapte gedesillusioneerd op, omdat hij de klus niet kon waarmaken. Bij zijn afscheid kreeg hij applaus van gedupeerden als dank voor zijn inzet.
Deze week zien we ook een van Alders’ opvolgers: Peter Spijkerman. Hij stond vier jaar lang aan het roer van de versterkingsinstantie. De man die verantwoordelijk was voor de schadeafhandeling namens het Instituut Mijnbouwschade komt ook langs. Bas Kortmann wordt op woensdag door de commissie verhoord. Op vrijdag is het de beurt van oud minister Kajsa Ollongren (D66). De huidige minister van Defensie was als minister van Binnenlandse Zaken (2017-2022) van 2019 tot 2022 verantwoordelijk voor de versterkingsoperatie.
Daarnaast komen er ook nog twee topambtenaren aan bod. Maarten Camps was jarenlang de hoogste ambtenaar van het ministerie van Economische Zaken. Hij werkte samen met onder meer Henk Kamp (VVD), Stef Blok (VVD) en Eric Wiebes (VVD). Eerdere verhoren van topambtenaren gaven onthullende inkijkjes.

Terugblik

Na veertig verhoren in vier weken tijd is bevestigd wat veel mensen al wel aan hun water voelden: lange tijd was de veiligheid van Groningen ondergeschikt aan het geld. Waar we eerder nog dachten dat de hoge gaswinning absoluut noodzakelijk voor de leveringszekerheid, getuigde een oud-directeur van GasUnie dat dit niet zo was.
Een belangrijk advies van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) bereikte maandenlang de minister niet. Volgens de toenmalige baas van het SodM werd dat advies belachelijk gemaakt en was een brief van de NAM belangrijker dan het brief van de toezichthouder. Toen het advies uiteindelijk bij de minister kwam, drong in Den Haag langzaam door dat er in Groningen niet alleen sprake was van schade, maar grote veiligheidsrisico’s. Desondanks werd de gaswinning in 2014 toch iets hoger dan de toezichthouder adviseerde. Reden: de inkomsten waren nodig om de beroerde begroting rond te krijgen.

Je kunt hier onze belangrijkste verhalen van eerdere verhoren hier lezen: