Groningse rotaryclub geeft duizend slachtoffers concentratiekamp Esterwegen hun naam terug

Beeld uit het herinneringscentrum van voormalig concentratiekamp Esterwegen
Beeld uit het herinneringscentrum van voormalig concentratiekamp Esterwegen © FPS/Jos Schuurman
Woensdag wordt een bijzondere dag voor Rotary Groningen Noord. Vijf leden van de club gaan dan naar het voormalige concentratiekamp Esterwegen in Duitsland om een gedenkplaquette te onthullen.
Mede dankzij archiefonderzoek van de Groningers konden zo'n duizend namen van slachtoffers worden achterhaald. Die namen staan op de plaquette.

Dwangarbeid in het veen

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden in het kamp, dat 35 kilometer ten oosten van Bourtange ligt, meer dan twintigduizend mensen vermoord. Esterwegen is een van de vijftien zogeheten Emslandlager, in het Emsland, net over de grens. Het kamp werd in 1933 aangelegd om politieke tegenstanders, van het naziregime gevangen te zetten. Ze moesten er dwangarbeid verrichten, zoals het ontginnen van veen.

Verzetsstrijders opgesloten

Vanaf 1943 werden er ook gevangengenomen verzetsstrijders uit Nederland, België en Frankrijk opgesloten. Meer dan twintigduizend slachtoffers kwamen in dit kamp om door uithongering, ziekten en moord ('auf der Flucht erschossen'). Kampbewakers werden hier 'opgeleid en gehard' om later in de bekendere concentratiekampen hun beulswerk te verrichten.

Samenwerking met Duitse zusterclub

Volgens Louwrens Hacquebord van de Rotary Groningen Noord is er al dertig jaar een innige band met de Duitse zusterclub in Brake, aan de rivier de Wezer. 'Zij namen het initiatief om de slachtoffers een naam te geven. Wij hebben dat omarmd en samen zijn we verder opgetrokken.'
Hacquebord: 'We zijn het archief van Meppen ingedoken en konden daar via het begrafenisregister de namen achterhalen. Ook stond vaak de doodsoorzaak vermeld. Op deze manier konden we duizend slachtoffers een naam geven. Van de andere slachtoffers is het niet gelukt.'
Onbekend is nog of er onder de 'teruggegeven' namen ook Groningers zijn. 'Dat moeten we nog verder uitzoeken.'

Nummers worden namen

Volgens rotarylid Hacquebord, bekend poolonderzoeker en emeritus hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen, geeft het veel voldoening dat zoveel namen konden worden opgespoord in het archief 'Tot nu toe waren het letterlijk nummers, nu hebben ze een naam en kunnen deze slachtoffers met hun naam worden herdacht.'

Lees ook: