Kabinet dacht ‘te rooskleurig’ over stopzetten gaswinning (update)
30 september 2022, 19:28 • 2 minuten leestijd
Het Rijk dacht ten onrechte dat er duizenden minder huizen versterkt hoefden te worden na het stoppen van de gaswinning. Volgens minister Kajsa Ollongren was de inschatting van minister Eric Wiebes ‘te rooskleurig’. Niemand had de precieze cijfers.
‘Het was beter geweest als we meer zicht hadden op de consequenties voor de versterking. Dat hadden we toen niet’, zei voormalig minister van Binnenlandse Zaken Ollongren (D66) vrijdag tegen de parlementaire enquêtecommissie.
Speculatief
Uit ruwe berekeningen zou blijken dat het stoppen van de gaswinning 1,9 miljard euro aan versterken zou schelen. ‘Dat was nog erg speculatief. We moesten het beter onderzoeken. Daar was tijd voor nodig’, aldus Ollongren.
Op het ministerie van Binnenlandse Zaken nemen ze de verwachting met een korreltje zout. Eén van Ollongrens ambtenaren mailt dat de verwachting ‘zeer optimistisch en niet realistisch’ is. Topambtenaar Chris Kuijpers is het daarmee eens. ‘Het leek hier en daar op whishful thinking', zei hij vrijdag tijdens zijn verhoor.
‘NAM zorgt voor vertraging’
Topambtenaar Chris Kuijpers wijst naar de NAM als vertrager van de versterkingsoperatie. Het gasbedrijf wil dat de Staat telkens nieuwe inzichten toepast, zelfs met terugwerkende kracht. ‘Je wordt telkens geconfronteerd met nieuwe inzichten. Alsof je bij de uitbouw van je huis telkens de criteria verandert. Dan is de uitbouw niet snel klaar.’
Topambtenaar Chris Kuijpers wijst naar de NAM als vertrager van de versterkingsoperatie. Het gasbedrijf wil dat de Staat telkens nieuwe inzichten toepast, zelfs met terugwerkende kracht. ‘Je wordt telkens geconfronteerd met nieuwe inzichten. Alsof je bij de uitbouw van je huis telkens de criteria verandert. Dan is de uitbouw niet snel klaar.’
Uiteindelijk mondt het verschil uit in een voortdurend conflict tussen de NAM en Den Haag over de kosten van de versterkingsoperatie. Het gasbedrijf wil een deel van de bonnetjes niet betalen. Dat is volgens de topambtenaar een belangrijke oorzaak van de vertraging.
Bekijk de video:
'Groningers moesten weer langer wachten, dat was heel treurig'
Technocratische benadering
Het ministerie van Binnenlandse Zaken wordt vanaf 2018 betrokken bij de versterkingsoperatie. In vergelijking met het ministerie van Economische Zaken (EZK) kijkt Binnenlandse Zaken heel anders naar wat er moet gebeuren. Toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Ollongren (D66) ziet bij haar collega’s van EZK ‘een soort ingenieursaanpak’.
'Je moest een heel jargon kennen om te begrijpen waar het over ging. Die technische benadering leidde tot grote onuitlegbare verschillen. Het kon technisch kloppen, maar menselijk was het niet te begrijpen.'
Versterking niet onderschat
Ondanks alle tegenslagen noemt Ollongren het doel om de versterking in 2028 af te ronden realistisch. Ze heeft de operatie naar eigen zeggen niet onderschat. ‘We wisten dat het een grote opgave zou worden. Er zijn allerlei vraagstukken die je moet oplossen. Dat heeft niets met onderschatting te maken, we wisten altijd al dat het tijd zou kosten.’
De enquêteweek volgens Susan Top
Susan Top, voormalig secretaris van het Groninger Gasberaad, volgde de verhoren deze week op de voet. 'Het valt mij ook deze week weer op: wat hebben ze ontzettend slecht geluisterd naar de regio', zegt ze in Noord Vandaag. 'Hier was allang het besef dat het niet gaat met de theoretische modellen waarmee Den Haag alles dacht op te lossen. Dat hebben we ook tot in den treure gezegd. Ze zijn er gewoon mee doorgegaan, totdat ze er zelf in vastliepen.'
Susan Top over de afgelopen enquêteweek:
'Het valt mij ook deze week weer op: wat hebben ze ontzettend slecht geluisterd'
Dit bericht is aangevuld met de kijk van Susan Top op de verhoren
