Kinderhartteam UMCG gaat helpen in Suriname: 'Deze kinderen verdienen een normale toekomst'
13 oktober 2022, 16:00 • 7 minuten leestijd
Een twaalfkoppig medisch team van het UMCG vertrekt na een jarenlange voorbereiding deze maand naar Suriname om daar zeven kinderen met een aangeboren hartafwijking te opereren: ‘Ook wij kunnen hiervan leren.’
Aan het hoofd van de missie staat kinderhartchirurg Ryan Accord (47): ‘Zelf ben ik geboren op Curaçao, deels opgegroeid in Nederland, maar mijn grootouders komen uit Suriname.’
Het idee voor de medische missie ontstond door een toevallige ontmoeting met kindercardioloog Amadu Juliana uit Suriname. Accord: ‘Toen hebben we al heel snel gesproken over hoe we elkaar kunnen helpen. Kort daarna kwam het verzoek of wij dit zouden kunnen doen. Dat is nu exact drie jaar geleden.’
Genoeg animo
Het gaat om patiëntjes, voor wie een hartoperatie het probleem kan oplossen, of in elk geval een stuk kan verlichten. Het plan kreeg direct bijval van zijn UMCG-collega’s. Onder wie kinderanesthesist Hubert Mungroop, eveneens van Surinaamse herkomst. De kinderhartmissie is een lang gekoesterde wens van hem.
Genoeg animo en enthousiasme dus, maar de coronapandemie zorgde voor vertraging. Accord: ‘Zonder COVID waren we daar al lang geweest. Het was alleen een kwestie van: wanneer kunnen we gaan? En dat is dus nu.’
Spullen die wij hier gebruiken, zijn daar behoorlijk duur of niet te krijgen
Om de missie te laten slagen is een grondige voorbereiding vereist. ‘Je moet afwegen wat je daar kunt doen’, legt Accord uit. ‘Samen met Hubert heb ik veel gesprekken gehad met verschillende mensen in Suriname. Ze hebben ons goed kunnen schetsen waar ze behoefte aan hebben. Wij hebben daardoor goed kunnen inschatten of wij daaraan kunnen voldoen.’
‘Bij het organiseren stuit je op obstakels, zoals de economische situatie in Suriname’, gaat hij verder. ‘Spullen die wij hier gebruiken, zijn daar behoorlijk duur of niet te krijgen. Dus dan moet je spullen meenemen. Soms moet je je eigen techniek versimpelen om hetzelfde resultaat te kunnen behalen zonder de luxe en de goederen die we hier hebben. Daarvoor hebben we een goed draaiboek moeten opstellen.’
Schaarste en achterstanden in de zorg
Daarnaast moet er UMCG-personeel worden vrijgespeeld, wat niet eenvoudig is in tijden van schaarste en achterstanden in de gezondheidszorg. Neem bijvoorbeeld de drie IC-verpleegkundigen die meegaan. Die kunnen niet zomaar worden gemist.
Accord: ‘Gelukkig waren veel mensen bereid daar vakantiedagen in te steken. Dat heeft het makkelijker gemaakt om met een team van twaalf mensen tien dagen weg te zijn en deze zorg te kunnen leveren.’
Wij komen daar niet ons trucje doen om na tien dagen weer weg te gaan
En natuurlijk speelt geld ook een rol. Door slim in te kopen, blijkt er veel mogelijk: ‘We hebben de kostprijs enorm gereduceerd. Maar desondanks realiseren we ons dat dit soort chirurgie enorm prijzig is. We proberen nog actief fondsen te werven om de kosten nog meer te drukken en daarmee de financiële risico’s voor iedereen af te dekken.’
Het is een gegeven dat de gezondheidszorg in Suriname financieel er slecht voor staat, weet Accord: ‘Dat is voor ons juist een motivatie om te helpen. Want de zeven kinderen die we gaan opereren, mogen hier niet de dupe van zijn. Die verdienen het om geholpen te worden en een normale toekomst te hebben. Dus die motivatie is door de actuele ontwikkelingen alleen maar sterker geworden.’
Bekijk de video:
Team van UMCG gaat kinderen in Suriname opereren
Kennisoverdracht
Het doel van de missie beperkt zich niet tot die zeven operaties. Kennisoverdracht aan zijn Surinaamse collega’s is minstens zo belangrijk: ‘Daarbij helpt het dat ik de cultuur ken en de verschillen met Nederland. Wij komen daar niet ons trucje doen om na tien dagen weer weg te gaan. Wij betrekken hen heel nadrukkelijk erbij. We vinden het heel belangrijk dat hun beschikbare personeel meedoet.’
‘We hebben heel veel online overleg gehad: met de cardioloog, de ic-dokter, de apotheek. Als er een probleem is, dan is het niet alleen van ons, maar een gezamenlijk probleem dat we samen moeten oplossen. Dat werkt heel goed, dat waardeert men enorm.’
Leerzame ervaring
Het is de bedoeling dat de tiendaagse missie wordt afgesloten met een minisymposium: ‘Dat gaat over onderwerpen die voor hen relevant zijn. Daarmee hoop je een kleine bijdrage te leveren aan het verbeteren van de kwaliteit van de zorg.’
Op het programma staat ook een gezamenlijke evaluatie: ‘Dan gaan we samen met elkaar bekijken wat beter en efficiënter kan.’
Met de kosten die in de gezondheidszorg enorm omhoog gaan, kun je ook denken: heb ik dat per se nodig?
Ook voor het UMCG-team wordt het een leerzame ervaring, verwacht Accord: ‘Wij zijn niet gewend dat dingen soms op zijn, of dat we geen keuze hebben. Ze zijn daar enorm goed in creatief omgaan met de middelen die je hebt. Daar kunnen wij weer van leren.’
Dat kan nog wel eens van pas komen in een tijd van toenemende schaarste aan bepaalde grondstoffen in de medische sector, wil hij maar zeggen: ‘Die flexibiliteit kan voor ons een eyeopener zijn, dat je soms een probleem ook anders en goedkoper kunt oplossen. Met de kosten die in de gezondheidszorg enorm omhoog gaan, kun je ook denken: heb ik dat per se nodig?’
Sommige zaken neemt het UMCG-team voor de zekerheid mee naar Suriname. Andere benodigdheden worden vooraf in Suriname ingekocht. Dat scheelt in de kosten, want de farmaceutische industrie rekent in Suriname lagere prijzen dan in een welvarend land als Nederland.
Hoog rendement
De missie is niet goedkoop, maar het rendement is hoog, rekent Accord voor: ‘Voor het geld dat in Nederland aan één operatie wordt besteed kunnen in Suriname zes of zeven operaties worden verricht. Dat is nog exclusief bijkomende kosten, zoals het laten overkomen van de ouders van een kindje dat in Nederland moet worden geopereerd.’
Ook voor de patiëntjes zelf is het beter dat ze in Suriname worden geopereerd, zegt de kinderhartchirurg: ‘De kinderen worden in hun eigen omgeving geholpen. Hun ouders, broertjes en zusjes en hun vriendjes uit de klas kunnen na de operatie langskomen. Dat zijn voordelen Het is een heftige periode als je kind geopereerd moet worden. En als dat overzees moet, dan is dat een extra belasting. Dat bespaar je die mensen door deze zorg lokaal aan te bieden.’
De nazorg is netjes op orde. Daar ben ik van overtuigd
Tot nu toe zijn (zeer) complexe hartoperaties bij kinderen onder de huidige omstandigheden in Suriname vrijwel onmogelijk. Daarvoor moeten patiënten vaak naar een ander land, zoals Nederland.
Zelf heeft Accord in het UMCG meerdere hartpatiëntjes uit Suriname geholpen: ‘Persoonlijk haal ik daar beperkte voldoening uit. Als je ziet wat dat Suriname kost, dan heeft het absoluut de voorkeur om dat ter plaatse te doen. Ook voor de nazorg is het beter. Die vindt plaats onder toezicht van de kindercardioloog daar. Als wij daar weer weg gaan, dan is de nazorg netjes op orde. Daar ben ik van overtuigd.’
Eerlijke selectie van patiënten
Het is een selecte groep die door het UMCG-team wordt behandeld. Dat is onvermijdelijk, aldus Accord: ‘Die selectie vindt op de eerlijkst mogelijke manier plaats. We hebben daar persoonlijk nog geen gezicht bij. We kiezen de kinderen uit die dit het hardst nodig hebben, maar bij wie we ook zeker weten dat het op een veilige manier kan.’
Accord hoopt dat het niet bij één keer blijft: ‘Als de missie goed gaat, dan komt er een herhaling. We hebben bijvoorbeeld een patiënt die nu niet geholpen kan worden, omdat een bepaald hulpmiddel niet voorhanden is. Maar die staat dan op de volgende lijst.’
Vaste band met Suriname
Als het aan hem ligt, komt er dus een vervolg. Maar dat is voor later: ‘We moeten kijken hoe het allemaal loopt. Als het gaat zoals we willen, dan is dit niet eenmalig. Dan proberen we juist een vaste band op te bouwen om het wat gemakkelijker te maken om dit soort zorg te blijven doen – samen met andere kinderhartcentra in Nederland.’
Onrust over plannen kinderhartchirurgie
In Nederland is momenteel veel te doen om de kinderhartchirurgie. Minister Kuipers van Volksgezondheid wil dit medisch specialisme concentreren op twee plekken in ons land. De kans bestaat dat het UMCG hierbij buiten de boot valt. Als dat inderdaad gebeurt, vreest het Groningse ziekenhuis een uitholling van de gezondheidszorg in Noordoost-Nederland.
In Nederland is momenteel veel te doen om de kinderhartchirurgie. Minister Kuipers van Volksgezondheid wil dit medisch specialisme concentreren op twee plekken in ons land. De kans bestaat dat het UMCG hierbij buiten de boot valt. Als dat inderdaad gebeurt, vreest het Groningse ziekenhuis een uitholling van de gezondheidszorg in Noordoost-Nederland.
Samen met deskundigen vindt Kuipers deze concentratie nodig om de kwaliteit van de zorg voor kinderen (en volwassenen) met een aangeboren hartafwijking te waarborgen. Ons land telt een twaalftal kinderhartchirurgen, verdeeld over de vier kinderhartcentra, die er nu nog zijn. Eén van deze chirurgen is Ryan Accord van het UMCG.
'Ik richt me op mijn patiënten'
Accord houdt bewust afstand van het strijdgewoel: 'Ik sta achter de acties voor het UMCG, maar ik kies ervoor mijn aandacht volledig te richten op mijn patiënten. Zij hebben mij nodig.'
Het besluit van Kuipers over de komende concentratie hangt mede af van het rapport van het onderzoek door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Dit rapport wordt eind dit jaar verwacht.
Doneren voor de trip naar Suriname kan via de website van het Beatrix Kinderziekenhuis.
