Toezichthouder boos over opmerkingen van Shell en NAM: ‘Ze slaan de plank echt mis’

Toezichthouder Theodor Kockelkoren van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) is zeer kritisch op de rol van de NAM en het ministerie van Economische Zaken bij de gaswinning in Groningen. De relatie tussen beide partijen voelde voor hem als ‘vier handen op één buik’.
Dat zei Kockelkoren vrijdag in zijn verhoor door de parlementaire enquêtecommissie. Het gaswinningsbedrijf en ook moederbedrijf Shell slaan daarnaast volgens de toezichthouder ‘de plank echt mis’ als ze stellen dat Groningen veilig is.
De rol van de NAM, gesteund door het ministerie van Economische Zaken, is een twijfelachtige, vindt Kockelkoren. Het gaswinningsbedrijf had volgens de toezichthouder ‘een houding en toon’ van bagatelliseren. Hij spreekt NAM-directeur Gerald Schotman na de beving bij Zeerijp aan op de gebrekkige rapportage van het bedrijf.
Ministerie vraagt NAM om wet niet te volgen
‘Schotman gaf aan dat hij was gevraagd door het ministerie van Economische Zaken om géén concreet advies te geven. Toen viel ik bijna van mijn stoel. Want het kan niet zo zijn dat het bevoegd gezag tegen een instelling zegt: doet u maar niet wat de wet van u verlangt.’
‘Het werd me duidelijk dat de lijnen tussen Economische Zaken en de NAM heel erg kort waren. Ik kreeg het gevoel van vier handen op één buik, wat mij heel erg verontrustte.’
In de discussie over het verder verlagen van de gaswinning, vindt de toezichthouder geen medestander in de NAM en het ministerie. Het Staatstoezicht op de Mijnen wil in haar advies rekenen met een veilige marge, omdat er nog veel onzekerheden zijn over de Groningse bodem. Door die veilige marge moet de gaswinning verder naar beneden.
Benadering ministerie ‘ongemakkelijk’
‘De NAM was erop tegen dat we de veilige marge hanteerden’, zegt Kockelkoren. Het bedrijf zat volgens hem niet te wachten op verregaande gevolgen voor de gaswinning. Ook het ministerie van Economische Zaken was volgens de toezichthouder niet blij met de veilige marge waar SodM op stuurde. ‘Het ministerie heeft moeite gedaan om ons van die veilige marge af te brengen. Dat het ministerie ons zo aanspreekt, vond ik ongemakkelijk.’
Kockelkoren roept verder de NAM en Shell op om te stoppen Groningen veilig te verklaren. Woensdag zei NAM-directeur Johan Atema in zijn verhoor dat een grootschalige versterkingsoperatie in Groningen niet meer nodig is. Een dag later verklaarde Shell-baas Ben van Beurden dat Groningen ‘technisch veilig’ is.
‘Ze slaan de plank echt mis’
Kockelkoren zucht diep: ‘Ik vind dat heel teleurstellend, en eerlijk gezegd ook beschamend dat we nu ook hier weer over de ruggen van mensen een verkeerde discussie voeren. Daar doen we mensen geen plezier mee. Ik hoop dat dit stopt. Ze slaan de plank echt mis.’
De veiligheid wordt niet bepaald door de oliebedrijven, zegt hij. ‘Dat bepaalt de overheid. De uitspraken van de NAM en Shell baseren zich op modellen die niet geschikt zijn om te beoordelen of een huis versterkt moet worden. Deze mensen gebruiken de verkeerde modellen om deze uitspraken te doen. Dat moeten ze niet doen, daar moeten ze mee stoppen.’
Een jaar geleden sprak Kockelkoren NAM-directeur Atema ook al aan op zijn woorden, toen naar aanleiding van een interview met de NAM-baas. Na afloop van zijn verhoor geeft Kockelkoren aan opnieuw contact op te nemen met Atema om hem proberen te overtuigen dit soort uitspraken niet meer te doen.