Vermoorde agente Allegonda Gremmer was een bikkel met een groot (politie)hart: 'Er wordt nog zóveel over haar gesproken'

Politieagenten van het korps Rotterdam-Rijnmond bij de begrafenis van Allegonda Gremmer
Politieagenten van het korps Rotterdam-Rijnmond bij de begrafenis van Allegonda Gremmer © ANP
'Alle clichés die je over haar leest, die zijn echt waar. Écht.' Jan Struijs, voorzitter van politievakbond NBP kan niet vaak genoeg benadrukken hoe hij 25 jaar na haar dood nog altijd denkt over het puike werk, de overgave en de warme karaktereigenschappen van de vermoorde politieagente Allegonda Gremmer uit Veendam. 'Ze was moedig, betrouwbaar en goed in de verbinding. Iemand met wie je graag op pad ging.'
De dood van Gremmer is na 25 jaar weer terug in de actualiteit. Bennie S., de man die in de vroege ochtend van 28 oktober 1997 de trekker van zijn pistool overhaalde en Gremmer in de hals trof, zou uit zijn op vervroegde vrijlating en verzoekt minister Weerwind (Rechtsbescherming) om zijn levenslange straf opnieuw te beoordelen.

Met Gremmer op pad in Rotterdam

Struijs werkte jarenlang met de Veendamse samen in Rotterdam-West, Bureau Marconiplein. Gremmer begon haar politieloopbaan in 1991. Die mondde met een relatieve sneltreinvaart uit tot een felbegeerde plek in het Arrestatieteam (AT) van Rotterdam-Rijnmond. Struijs weet achteraf gezien wel waarom.
'Het werkgebied van Marconiplein werd gekenmerkt door drugsoverlast en geweld. Maar ze kon fysiek gezien uitstekend uit de voeten. Ik ging graag met haar mee. Ook sportte ik veel met haar, ze was topfit en een echte professional', schetst Struijs, die ook andere eigenschappen van Gremmer prijst.

Hard, én een bikkel

'Ze was een bikkel, maar ook een hele lieve vrouw. Haar morele antenne stond goed, dat is echt een grote kwaliteit en ook een belangrijke voorwaarde om bij het AT te komen. Als er ergens geweld aan te pas kwam, een flinke vechtpartij of iets dergelijks, dan kon ze geweldig relativeren.'
Ondanks dat het fatale incident zich 25 jaar geleden afspeelde, leven de herinneringen bij Struijs. 'Kreeg een collega plotsklaps te maken met een ziek kind, of een andere tegenslag, dan informeerde ze even bij diegene. Nou, dan ben je een uniek mens.'
Gremmer was de agent die we allemaal wel willen zijn
Jan Struijs - voorzitter Nederlandse Politievakbond
Door die 'bijzondere combinatie van kwaliteiten' had ze volgens Struijs een heel natuurlijk acceptatieniveau. Oftewel: ze lag bij iedereen goed. 'Een politieagent die we eigenlijk allemaal wel willen zijn.'
Gremmer werkte zich in pakweg zes jaar op tot lid van het Arrestatieteam Rotterdam-Rijnmond. Daar gaat een zwaar traject aan vooraf, voor weinigen weggelegd. Ze beleefde met haar toetreding een primeur: de eerste vrouw die het schopt tot het AT. Nog altijd doet niemand dat haar na.
Voorzitter Jan Struijs van de Nederlandse Politievakbond
Voorzitter Jan Struijs van de Nederlandse Politievakbond © ANP
'Er wordt nog altijd zóveel over haar gesproken', merkt Struijs. Hij, oud-collega's of beter gezegd: politiemensen door heel Nederland vinden het not done als Bennie S. ondanks 'levenslang' na 25 jaar weer de maatschappij in kan als zij de dood van Gremmer reconstrueren.

De fatale dag

De Almelose crimineel stond al niet bekend als een van de lichtgewichten in het criminele circuit. Voor het fatale incident in zijn woning aan de Onyhorst in Den Haag kreeg S. al een jarenlange celstraf aan zijn broek vanwege het doodschieten van een geldloper in Hengelo.
Dit keer wordt hem een fatale mishandeling in het Overijsselse Beckum aangerekend. Het Rotterdamse AT, met Gremmer, wordt op pad gestuurd om S. thuis van zijn bed te lichten.
De actie is grondig voorbereid - elke diender heeft een eigen taak. Gremmer - dan vier maanden bij het AT - mag voorop. Alles erop gericht om S. in zijn slaap te verrassen.
Ze tikt een van de ruiten van de benedenverdieping in. S. schrikt wakker, wat meteen het startsein is van zijn meedogenloze actie. Een schot vanaf de bovenverdieping, afgevuurd in koelen bloede, komt nipt boven haar kogelwerende vest.
'Collega's hebben haar nog proberen te reanimeren, maar tevergeefs', tekent dagblad Trouw diezelfde dag op uit de mond van de politiewoordvoerder Rotterdam-Rijnmond. Gremmer is - nog altijd - de enige AT'er die tijdens het werk het leven liet.

Politie in heel Nederland betuigt steun

Nu - 25 jaar naar dato - is S. van plan zijn gevangenisstraf teniet te doen. De Overijsselaar kreeg weliswaar levenslang, maar sinds 2016 is herbeoordeling in dit soort zaken mogelijk. Zijn aanvraag leidt tot onrust onder de nabestaanden en binnen de politie, aldus Struijs.
Ik krijg mailtjes van politiemedewerkers in heel het land
Jan Struijs - voorzitter Nederlandse Politievakbond
'Ik krijg mailtjes van politiemedewerkers in heel het land, zonder dat ze Gremmer ooit persoonlijk hebben gekend. Dat valt echt op. Ze zeggen: goed dat jullie een brief sturen, want deze zaak staat voor meer.'

Zwaar gemoed

De Nederlandse Politievakbond van Struijs heeft die brief inmiddels de deur uitgedaan richting D66-minister Franc Weerwind om een negatief advies uit te brengen in de herbeoordeling van S. zijn straf. 'We hebben contact met de ouders van Gremmer, die zeiden ook: schrijf in godsnaam die brief.'
De dood van hun dochter speelt dagelijks nog een prominente rol in hun leven, zo vertelt Struijs. 'Ze zijn in de tachtig, en zeggen: Jan, we hebben niet meer de kracht om bij een commissie uit te leggen hoeveel pijn dit doet. Voor hen is dat superzwaar.'

Ouders voor altijd dichtbij

Allegonda Muriel Gremmer is 28 jaar geworden. Ze is begraven in Nieuwolda, onder het toeziend oog van tweehonderd agenten van het korps Rotterdam-Rijnmond. Haar ouders verhuisden van Farmsum naar de buurt van het graf, op loopafstand. Korpscollega's die niet aanwezig konden zijn bij de uitvaart, namen kort voor 15.00 uur een minuut stilte in acht. Als saluut aan de Veendamse zetten ze de zwaailichten van hun dienstauto's aan.
Bij de dood van Gremmer wordt jaarlijks stilgestaan. In de Tuin van Bezinning in het Gelderse Warnsveld staat een speciaal monument om politiemensen, onder wie Gremmer, jaarlijks te herdenken. En bij Bureau Marconiplein is een straat naar haar vernoemd, waar elke 28 oktober bloemen worden gelegd.
De ouders van Allegonda Gremmer bij de onthulling van de straatnaam in Rotterdam, vernoemd naar hun overleden dochter
De ouders van Allegonda Gremmer bij de onthulling van de straatnaam in Rotterdam, vernoemd naar hun overleden dochter © ANP

Stilte en verdriet

Een vrijlating van S. zou een klap in het gezicht betekenen voor iedereen die Gremmer een warm hart toedraagt. Struijs: 'Ik ga het nooit vergeten, toen we de mededeling kregen.' De voorzitter van de politievakbond, bekend van zijn onverstoorbare media-optredens, zucht even heel diep. 'We moesten naar binnen op het Marconiplein, waar de districtchef ons het nieuws vertelde. Je hebt weleens verdriet en stiltes meegemaakt, maar dat was echt heel groot.'
Waarom levenslang niet letterlijk levenslang is
Sinds 2016 betekent een levenslange celstraf niet automatisch meer letterlijk 'levenslang'. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens oordeelde dat het onmenselijk is als er geen zicht is op vrijlating. Sindsdien beoordeelt een speciale commissie of veroordeelden na 25 jaar cel in aanmerking komen voor re-integratie en uiteindelijk vrijlating.
Minister bepaalt
Minister Weerwind (Rechtsbescherming) bepaalt vervolgens of de veroordeelde aan het traject mag beginnen. Uiterlijk twee jaar later beslist de koning of er daadwerkelijk gratie wordt verleend. Hij wordt daarbij geadviseerd door het Openbaar Ministerie en de rechter die de straf heeft opgelegd. In de toekomst wil de minister overigens dat gratieverzoeken een taak voor de rechter worden
Filmmaker Ivo Buigues Nieuwenhuizen maakte een film over hoe het leven van de politiemensen rondom Allegonda Gremmer verder ging na haar dood in 1997: