Eva zoekt uit: Waarom plakt een spin niet aan zijn eigen web?
Kinderen stellen vragen over van alles en nog wat; vragen waar volwassenen vaak geen raad mee weten. Eva Hulscher legt ze voor aan wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen. In deze aflevering van Eva zoekt uit buigen bioloog Martine Maan en scheikundige Marleen Kamperman zich over de vraag van Ties (9): waarom plakt een spin niet aan zijn eigen web?
De spin heeft daar een handig trucje voor, vertelt bioloog Martine Maan. Zijn web bestaat uit twee soorten draden: de draden die rondlopen en de draden die de spaken van het wiel vormen. ‘Een spin maakt de rondlopende draden plakkerig, maar de spaken niet. Prooien blijven kleven aan de plakkerige draden. De spin loopt over de spaken en dus plakt hij zelf niet vast.’
Wat als de spin via de spaken niet bij de prooi kan komen?
Soms moet een spin toch op de rondlopende draden komen om zijn prooi te halen. Maar ook daarvoor heeft hij een oplossing. ‘Spinnen kunnen een soort coating maken’, weet Maan. ‘Die smeren ze op hun pootjes en dat voorkomt dat ze aan hun eigen plakkerige draden vastkleven. Knappe beestjes hè?’
Waar haalt de spin dat plakkerige draad vandaan?
‘Dat zit heel mooi in elkaar’, zegt scheikundige Marleen Kamperman. ‘Zo’n klein spinnetje maakt veel verschillende soorten spinzijde in zijn lijf. Op één daarvan zitten heel kleine druppeltjes lijm. De spin maakt dus zowel het stofje voor de draden als het stofje voor de lijm. We zouden heel graag precies willen begrijpen hoe een spin dat doet.’
Kunnen mensen ook zo’n duurzame lijm namaken?
De lijm die mensen maken stinkt en is milieubelastend. Daarom zijn scheikundigen als Kamperman stiekem best jaloers op de spin. 'In ons laboratorium zijn we dag in, dag uit bezig met het ontwikkelen van duurzame lijmen en wij niet alleen: wetenschappers over de hele wereld doen daar onderzoek naar. Daarbij kijken we naar de natuur, hoe het daar gebeurt. Gelukkig begrijpen we het steeds beter.’
Waarom plakt een spin niet aan zijn eigen web?
