Vijlbrief verlengt populaire energiesubsidie, maar past voorwaarden aan

Tot onvrede van het schadeloket van de overheid en de maatschappelijke organisaties. Want hoewel het schadeloket Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG), de Groninger Bodem Beweging en het Groninger Gasberaad allemaal blij zijn met de verlenging van de subsidie, wijzen ze op de nadelen: opnieuw ongelijkheid en onzekerheid voor gedupeerden.

Vijlbrief verlengt de subsidie ‘waardevermeerdering’. Die bestaat sinds 2017 en is bedoeld ter compensatie van trage afhandeling van schade. Bewoners met minimaal 1000 euro schade kunnen tot 4000 euro subsidie krijgen voor energiebesparende maatregelen.

Maar volgens Vijlbrief is de overlast van de schadeafhandeling ‘voor een grote groep afgenomen’, sinds die niet meer in handen is van de NAM maar van het Rijk. ‘Het IMG slaagt er steeds vaker in om schadeaanvragen binnen het jaar af te handelen. Dat is goed nieuws, en maakt dat de reden waarom de regeling in het leven is geroepen (lang wachten) voor velen niet meer aan de orde is.’

Daarom komt er een aanvullende eis: je moet na 1 juni 2023 minimaal een jaar wachten op een besluit van het IMG van je schade. Zo sluit de subsidie volgens Vijlbrief aan bij het oorspronkelijke doel.

Volgens het IMG zorgt de aanpassing juist voor nieuwe ongelijkheid en mogelijk onzekerheid. Het loket wijst op de verschillen tussen aanvragers van voor en na 1 juni 2023.

‘Zo zal een snelle afhandeling van een aanvraag ertoe leiden dat een aanvrager niet meer in aanmerking komt voor de Waardevermeerderingsregeling. Bovendien zorgt het voor extra onzekerheid bij aanvragers van wie de schadehandeling rond een jaar duurt.’

Bovendien is het schadeloket bang dat de interesse in de vaste vergoeding ook afneemt. Melders van een eerste, betrekkelijk eenvoudige schade kunnen bij het IMG namelijk kiezen voor een vaste vergoeding van 5000 euro, zonder dat experts de schade komen opnemen en beoordelen.

De energiesubsidie maakt die vaste vergoeding van het IMG een stuk aantrekkelijker. Maar dat verdwijnt met de nieuwe voorwaarde voor veel mensen. De meeste aanvragen van de vaste vergoeding worden namelijk binnen gemiddeld drie weken afgehandeld.

Het ministerie zegt desgevraagd dat een dalende interesse ‘in theorie een mogelijkheid is, maar gaat er vanuit dat inwoners het liefst snel duidelijkheid hebben en hun schade vergoed krijgen’.

Het Groninger Gasberaad is ook niet blij met de aanvullende eis. ‘Het maakt de verschillen alleen maar weer groter’, verzucht secretaris Herman Rinket. ‘En het is ook zeer in strijd met een eerdere brief van Vijlbrief. Daarin schreef hij juist dat verschillen zoveel mogelijk moeten worden voorkomen. Met die brief maakte hij een goede indruk en deed hij volgens mij echt een aanzet tot herstel van vertrouwen. Maar hiermee wordt dat juist ondergraven.’

Coert Fossen, voorzitter van de Groninger Bodem Beweging, heeft dezelfde kritiek. ‘Laat ik ervan uitgaan dat dit onbedoelde effecten zijn. Maar het zorgt natuurlijk voor ongelijkheid binnen dezelfde subsidie. Doe je een aanvraag voor 1 juni, dan kun je duizenden euro’s extra krijgen, een dag later niet meer.’

‘Het maakt het ook steeds lastiger voor mensen om te besluiten wat wijsheid is. Er is een woud aan regelingen’, vervolgt Fossen. ‘We raden mensen in elk geval aan om hun aanvragen voor 1 juni te doen. Maar pas wel goed op. Kijk goed of je ook echt uit kunt met de 5000 euro van de vaste vergoeding. Als je daarna nog schade ontdekt, krijg je dat niet meer vergoed.’