Groningse boeren druk met de grootste klus van het jaar: pootaardappelen sorteren

Boer Anselm Claassen aan een zogeheten leestafel
Boer Anselm Claassen aan een zogeheten leestafel © Steven Radersma/RTV Noord
Wie in deze tijd van het jaar rondkijkt op het platteland zou kunnen denken dat boeren massaal in winterslaap zijn gegaan. Maar niets is minder waar.
Er mogen dan weinig trekkers en andere landbouwvoertuigen te zien zijn in de wintermaanden, buiten het zicht wordt door veel akkerbouwers hard gewerkt. Ze zijn in zogeheten leeshokken druk met het sorteren en controleren van de pootaardappelen die in de herfst zijn geoogst en de tijd hebben gehad om te drogen.

Goede naam

Die pootaardappelen hebben wereldwijd een goede naam. Dat blijkt onder meer uit het gegeven dat acht procent van de mondiale export van pootgoed afkomstig is van boeren in Groningen en Friesland. In bijvoorbeeld Afrika en het Midden-Oosten gaat het Groningse pootgoed de grond in.
Winterslaap? Welnee? Pootaardappelen sorteren
Vóór de piepers op transport gaan moeten ze eerst op maat worden gesorteerd, en gecontroleerd op afwijkingen. Het sorteren op grootte gebeurt door machines, maar het controleren op afwijkingen wordt voor het overgrote deel gedaan met behulp van het menselijk oog.

Afwijkende aardappels

In veel boerenschuren bevinden zich leeshokken. Dwars door die hokken loopt een rollenbaan waarover de aardappels rollen, zodat ze kunnen worden gecontroleerd. Dat gebeurt afhankelijk van de kwaliteit van een partij door één of meerdere personen.
Afwijkende aardappelen, bijvoorbeeld piepers met muizenvraat en kluiten aarde, worden handmatig verwijderd. De kluiten worden weggegooid, de afkeurde piepers gaan weg als veevoer.
Het is vrij eentonig werk, je moet er wel van houden
Boer Anselm Claassen
Boer Anselm Claassen in Vierhuizen is één van de vele akkerbouwers die druk in de weer is met pootgoed. Hij kijkt geconcentreerd naar de piepers die op de band voorbij rollen.
'Het is vrij eentonig werk', zegt hij. 'Je moet er wel van houden. Maar ach, met een muziekje erbij en de kachel aan is het goed te doen. Waar de aardappels naar toe gaan? Naar Oostenrijk, Afrika, het Midden Oosten, Oezbekistan, noem maar op.'

Robot

Ook boer Hilko Bos in Oldehove is druk met het pootgoed. Om het werk te verlichten heeft hij sinds een week de beschikking over een robot die helpt bij de selectie.
'In de robot hangen drie camera's, die vijf foto's maken van elke aardappel. Aan de hand van die foto's kan het apparaat zelf bepalen welke aardappels door de selectie komen. Kluiten en afwijkende exemplaren worden eruit gewipt.'
Boer Hilko Bos bij zijn selectierobot
Boer Hilko Bos bij zijn selectierobot © Steven Radersma/RTV Noord

Oplossing voor personeelstekort

Omdat de robot nog niet honderd procent nauwkeurig afgesteld is, wordt er in het leeshok door vader Bos nog naar de aardappels gekeken. 'Het oog van de meester', zegt hij met een glimlach. Hij kan het rustig aan doen, want veel afwijkende aardappels zijn er niet te zien op de band.
'Het werk wordt een stuk makkelijker door de robot', zegt Hilko. 'En het is ook een uitkomst omdat het steeds moeilijker is om personeel te vinden.'
Voorlopig zal het werk in de boerenschuren nog doorgaan. De verwachting is dat er zeker tot en met februari pootaardappels door robot of mensenoog zullen worden gelezen voordat ze elders ter wereld de grond in gaan.