Staatssecretaris overweegt aardgasvrij maken van het hele bevingsgebied
Alle huizen in het aardbevingsgebied aardgasvrij maken. Staatssecretaris Hans Vijlbrief (D66) van Mijnbouw wil die optie serieus onderzoeken. Dat zei hij dinsdagavond in een debat met de Tweede Kamer.
Als het lukt, is Noord-Groningen de eerste grote regio in Nederland die volledig van het gas af gaat.
Ongelijkheid voorkomen
Het is een van de adviezen die Vijlbrief kreeg bij de dorpenaanpak. In Garrelsweer, Wirdum, Leermens en Zeerijp worden huizen niet één voor één aangepakt, maar het hele dorp in één keer. Als compensatie voor de trage versterkingsoperatie moeten huizen in die dorpen ook gelijk van het gas af.
‘Dat vind ik een heel fijn en praktisch advies. Maar toen ontstond ook de vraag: moet je dat ook in de rest van het bevingsgebied doen?’, zei Vijlbrief. ‘Dat is een terechte vraag om ongelijkheid te voorkomen, maar het heeft wel aanzienlijke financiële consequenties.’
Meer regeringspartijen positief
Naast de D66-staatssecretaris is ook regeringspartij CDA positief over het idee. ‘We ontkomen er niet aan om het aan de rest aan te bieden’, zei Kamerlid Agnes Mulder. De ChristenUnie vindt dat het aardgasvrij maken van huizen ‘breder kan worden toegepast’.
Ook in de oppositie klinken positieve geluiden. ‘Er wordt over gelachen, maar het is groot geld. Als dit er komt, betekent dat echt wel wat. Het kost al gauw dertigduizend tot veertigduizend euro per huis en met deze energieprijzen scheelt dat snel tweehonderd euro per maand’, zegt het Groningse PvdA-Kamerlid Henk Nijboer.
Geld vinden in kabinet
Vijlbrief houdt nog een slag om de arm. ‘Voordat ik het ga toezeggen aan de Kamer, ga ik kijken of dit allemaal wel kan, wat het betekent en of het niet leidt tot vertraging. En ik moet de som maken, daarmee moet ik naar het kabinet. Maar ik vind het zelf een goed idee.’
Partijen zijn teleurgesteld dat de dorpenaanpak maanden vertraagd is. In oktober zou de eerste groep huizen in Garrelsweer versterkt worden, dat is nu op z’n vroegst volgend jaar maart. ‘Het is nog niet eens van start of er gaat van alles fout’, zegt Edgar Mulder (PVV).
Het Groningse SP-Kamerlid Sandra Beckerman haalt het voorbeeld aan van bewoner Jaap Schuurman, die eerst een versterkingsadvies kreeg waarbij hij in de toekomst niet normaal door zijn huis zou kunnen lopen. De muur in de gang zou bijvoorbeeld tien centimeter dikker worden. ‘Als we over een paar jaar een rollator nodig zouden hebben, zou je er niet eens meer langs kunnen’, zei Schuurman daarover. Hij wacht nog altijd op een nieuw advies. ‘De dorpenaanpak moest de werkende aanpak worden, maar dit is niet de oplossing waar we op wachten.’
Advocaat kiezen bij conflict IMG of NCG
De Tweede Kamer sprak dinsdagavond niet alleen over versterking, maar ook over de schadeafhandeling. Gedupeerden kunnen straks waarschijnlijk zelf een advocaat uitzoeken als ze een conflict hebben met het IMG. Het Rijk gaat die kosten vergoeden.
Beckerman (SP): ‘De overheid betaalt voor zichzelf experts, terwijl gedupeerden geluk moeten hebben om hulp te krijgen. Laat ze niet met een rietje voor een kudde wolven staan.’ De staatssecretaris steunt de vrije advocatenkeuze. Hij wil de Raad voor Rechtsbijstand vragen om een regeling te maken voor een maximumtarief en maximum aantal uren.
Einde versterkingsoperatie onzeker
Tijdens het debat liet de staatssecretaris nog weten dat het doel om de versterking in 2028 af te ronden, op losse schroeven staat. ‘Het tempo is op dit moment niet hoog genoeg om dat te halen. Men had gepland om dit jaar duizend tot 1500 woningen te versterken, men denkt nu achthonderd tot duizend te halen. Dan haal je 2028 niet’, aldus Vijlbrief. Hij dringt er bij de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) op aan het tempo omhoog te brengen.
GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger wilde van Vijlbrief weten waarom er nog altijd zoveel misgaat in de schade- en versterkingsoperatie, ondanks zijn veelbelovende woorden. Daarop analyseerde Vijlbrief: ‘Vooral de versterking loopt stroef. Het is niet één ding dat verkeerd gaat, want er gaat zoveel mis in deze operatie. Vanavond hebben we een stuk of 25 dingen besproken en bij het volgende debat hebben we er weer 25. Dat is wat het is, maar het wordt wel beter.’
Inmiddels traditiegetrouw hamerde Kamerlid Wybren van Haga (BVNL) op het hervatten van de gaswinning met jaarlijks zo’n twintig miljard kuub. De staatssecretaris ging daar opnieuw niet in mee, deze keer door de motie ‘sterk te ontraden, voor zover dat bestaat’.