Deze dag: Een kerncentrale in de Eemshaven
10 december 2022, 08:30 • 3 minuten leestijd
Als provincie Groningen ‘moeten we er serieus rekening mee houden’, schrijft minister Nijpels van milieu in een brief. De Eemhaven is officieel aangewezen als mogelijke vestigingsplaats voor het opwekken van stroom uit kernenergie. De regering zal de bouw van zo’n centrale ‘desnoods tegen de wil van de provincie afdwingen’, zo luidt de dreigende taal op deze dag, 10 december 1987.
Het is het sluitstuk van beleid, dat al tien jaar daarvóór was ingezet. Het radioactief afval zou hier in zoutkoepels worden opgeslagen. Over kernenergie was lang gepraat in een ‘brede maatschappelijke discussie’, met als uitkomst: de bevolking wil geen nieuwe kerncentrales. De regering was niet van plan daar rekening mee te houden.
In 1980 was de Eemshaven nog afgevallen als locatie voor een kerncentrale, vanwege de risico’s voor alle industriële activiteiten in Delfzijl. Door die industrie wonen er relatief weinig mensen in de omgeving. En dat blijkt enkele jaren later ineens een groot voordeel bij de locatiekeuze. ‘De overheid gebruikt lukraak argumenten zoals het haar het beste uitkomt’, schampert Herman Damveld van de Groninger Milieufederatie.
Uitgerekend dezelfde publicist wordt door mijn collega Martijn Folkers om een reactie gevraagd, als premier Rutte in februari 2021 een proefballonnetje oplaat. Zouden we niet een kerncentrale in de Eemhaven moeten bouwen? Het is verkiezingstijd, we zijn 35 jaar verder.
Bij het opwekken van kernenergie komt nagenoeg geen CO2 vrij. Het maakt deze optie attractief. Maar Damveld zit vooral met vragen: ‘waar gaat het afval naar toe? Dit plan doet iets aan het energievraagstuk, waarvan ik niet weet waartoe het zou kunnen leiden.’
Rutte redeneert: Groningen wil ‘graag energieprovincie’ zijn. Dus. Gedeputeerde Homan van GroenLinks reageert klip en klaar: ‘even voor de helderheid, Groningen wil geen kerncentrale. We willen de duurzame energieprovincie zijn met onder andere waterstof. En, o ja, we hebben aardbevingen.’ De VVD-gedeputeerde Mirjam Wulfse sprak zich een half jaar eerder al uit tegen een kerncentrale in de Eemshaven.
De minister-president benadrukt wel, dat voldoende draagvlak voor een keuze om die in Groningen te bouwen, essentieel is. Dat was op deze dag in 1987 wel anders. Het Nieuwsblad van het Noorden stelde toen dat het plan om kernenergie op te wekken in de Eemshaven ‘wonderwel aansluit op de gewijzigde plannen van de Rijksoverheid.’
Een kwart eeuw later besluiten de kabinetten Balkenende IV en Rutte I dat er nog drie locaties in beeld zijn voor kernenergie. In 2010 zijn dat een tweede kerncentrale in Borssele, de Maasvlakte en… de Eemshaven. Enkele maanden geleden maakte het kabinet bekend hoe de toekomst van kernenergie in ons land eruit zou kunnen zien.
De Eemshaven staat opnieuw op de lijst met geschikte locaties, al is directeur Marinus Tabak van de RWE-centrale in de Eemshaven bang voor een flessenhals: 'Het moet allemaal wel over één stroomkabel de rest van Nederland in. En we zijn natuurlijk van plan om hier heel veel offshore windenergie en waterstof te maken. Waarom dan een kerncentrale erbij?’, vraagt hij zich hardop af op Radio Noord.
Het kabinet heeft zich dat ook afgevraagd en hakte deze week de knoop door: kerncentrales gaan we clusteren, in Zeeland. Bij Borssele. Zou het daar echt bij blijven? Marinus Tabak somt op: ‘in de Eemshaven hebben we wel alles. Het is een uniek stuk Nederland waar je kunt ontwikkelen, waar stroomkabels liggen, waar koelwater is, waar personeel voor een kerncentrale is te vinden.' De Eemshaven werd niet voor niets genoemd als locatie sinds deze dag in de geschiedenis, 10 december 1987.
