Staatssecretaris krijgt meer grip op Instituut Mijnbouwschade Groningen

Staatssecretaris Hans Vijlbrief van Mijnbouw (archief)
Staatssecretaris Hans Vijlbrief van Mijnbouw (archief) © Robin Utrecht/ANP
Staatssecretaris Hans Vijlbrief (D66) van Mijnbouw krijgt meer invloed op de afhandeling van aardbevingsschade. Dat heeft de Tweede Kamer dinsdag besloten na een voorstel van het Groningse SP-Kamerlid Sandra Beckerman.
Volgens Beckerman komt het te vaak voor dat het IMG zich niet aan afspraken houdt: ‘De problemen bij de schadeafhandeling stapelen zich op. Aangenomen moties worden niet uitgevoerd. Daarom zijn we nu met een wetswijziging gekomen waarmee het kabinet het IMG aanwijzingen kan geven.’

Minder juridisch werken

Vijlbrief liet eerder al weten meer grip te willen krijgen op het IMG. Hij benadrukt niet te willen oordelen over individuele gevallen, maar in het algemeen de schadeafhandeling te willen verbeteren. Door de wetswijziging kan hij het IMG bijvoorbeeld vertellen minder juridisch en meer menselijk te werk te gaan.
Het IMG is tegen deze zogeheten aanwijzingsbevoegdheid van de staatssecretaris. Voorzitter Bas Kortmann vindt dat het IMG haar onafhankelijke status verliest. Kortmann denkt dat de positie van het IMG hierdoor vergelijkbaar wordt met het toenmalige Centrum Veilig Wonen. ‘Ik geloof niet dat de schadeafhandeling in Groningen en Noord-Drenthe hiermee een stap vooruit zet.’
Bestuursvoorzitter Bas Kortmann van het Instituut Mijnbouwschade Groningen
Bestuursvoorzitter Bas Kortmann van het Instituut Mijnbouwschade Groningen © Kees van de Veen/ANP

Wet uitleggen

Ook kan het voor problemen zorgen als de Tweede Kamer iets wil wat wettelijk gezien niet kan, denkt Kortmann. Hij haalt het voorbeeld aan van een voorstel van de Kamer om het waardedalingsgebied uit te breiden. In die beoogde gebieden was echter geen sprake van waardedaling. Daardoor kan het IMG zo’n voorstel niet uitvoeren. Nu Vijlbrief meer invloed heeft, kan hij vertellen hoe IMG in de geest van de wet kan handelen.

Dorpen aardgasvrij

De Kamer nam dinsdagmiddag een hele reeks moties aan. Zo moet het ministerie van Economische Zaken onderzoeken of en hoe huizen in de dorpenaanpak (Garrelsweer, Leermens, Wirdum en Zeerijp) aardgasvrij kunnen worden gemaakt. Dat moet Vijlbrief overigens ook onderzoeken voor het hele bevingsgebied. De Kamer wil daarbij voorkomen dat dit de versterkingsoperatie vertraagt.

Niet meer ‘eindeloos uitstellen’

Daarnaast heeft de Kamer bepaald dat het IMG zich moet houden aan wettelijke termijnen om gedupeerden duidelijkheid te geven over de afhandeling van schade. Nu kan het instituut in uitzonderlijke gevallen de termijnen verlengen, waardoor bewoners langer moeten wachten. Dat kan straks niet meer.
Deze wijziging gaat in het geval van fysieke schades over een jaar in, doordat het IMG voorbereidingen moet nemen om dit uit te kunnen voeren. Bij andere zaken die bij het IMG lopen gaat de wijziging direct in. Ook dit kwam uit de koker van SP-Kamerlid Beckerman. ‘De overheid laat bewoners soms jarenlang wachten. Tegelijkertijd dwingen ze bewoners om zich aan strikte termijnen te houden. De verhalen zijn schrikbarend en schrijnend. De overheid gedraagt zich soms als meedogenloze machine.'
SP-Kamerlid Sandra Beckerman
SP-Kamerlid Sandra Beckerman © Laurens van Putten/Hollandse Hoogte/ANP

Juridische steun

Ook kunnen bewoners nu een vergoeding krijgen als ze juridische, bouwkundige of financiële hulp inschakelen bij schadeafhandeling en versterking. Ze mogen zelf een deskundige uitzoeken.
Het gaat om hulp bij het indienen van een zienswijze bij het IMG en advies bij de schadeafwikkeling.
Deskundigen kunnen adviseren over het versterkingsrapport van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG). Ook kunnen gedupeerden ondersteuning krijgen als ze bezwaar maken en in beroep gaan tegen besluiten van beide instanties.
Ook dit aangenomen voorstel komt van Beckerman. Daarmee zijn drie moties en vijf amendementen van het Groningse SP-Kamerlid aangenomen. ‘Ik ben onder de indruk’, zei ze na afloop van de stemming tegen de Kamer. ‘Het is heel ongebruikelijk, maar ik wil jullie bedanken hiervoor.’