Garnalenkoning Nienhuis draait op voor miljoenenboete wegens kartelafspraken

Het pand van Heiploeg in Zoutkamp
Het pand van Heiploeg in Zoutkamp © Jos Schuurman - FPS/Bewerking RTV Noord
Oud-directeur Hendrik Nienhuis van garnalenbedrijf Heiploeg moet definitief een boete van dertien miljoen euro betalen omdat hij verboden prijsafspraken heeft gemaakt. Dat heeft het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden bepaald.
Nienhuis (86) is volgens het hof verantwoordelijk voor illegale prijsafspraken die garnalenhandelaren onderling en met vissers maakten tussen 2000 en 2009. Daarmee geeft het hof de rechtbank gelijk. Die veroordeelde Nienhuis vanwege deze concurrentievervalsing in 2020. Nienhuis ging tegen de uitspraak in hoger beroep.
Volgens curator Pieter Lettinga van Dorhout advocaten in Groningen ziet nu ook het gerechtshof ‘garnalenkoning’ Nienhuis als ‘kwade genius’ achter de kartelvorming in de branche. ‘Hij is als bestuurder van Heiploeg in de periode dat hij bestuurder was in zijn eentje verantwoordelijk voor de schade die het bedrijf heeft geleden’, zegt Lettinga.

Boete, bankroet, overname

Lettinga wikkelt samen met zijn collega Gerard Breuker het faillissement van de Zoutkamper garnalenverwerker Heiploeg af. Zij stelden Nienhuis en acht Heiploeg-bestuurders en -commissarissen aansprakelijk voor het bankroet van het bedrijf in 2014.
Heiploeg ging onderuit nadat het door de Europese Commissie werd gestraft met een boete van 27 miljoen wegens kartelvorming. Na het faillissement werd de onderneming overgenomen door visverwerker Parlevliet & Van der Plas in Katwijk. Heiploeg stond voor ruim honderd miljoen euro bij schuldeisers in het krijt, maar zij hadden het nakijken.
Lettinga en Breuker hebben geprobeerd de hele boete van 27 miljoen euro op Nienhuis te verhalen. ‘Omdat wat hij heeft bedacht door anderen is uitgevoerd, maar dat is afgewezen door rechtbank en het hof’, aldus Lettinga.
Nienhuis is in zijn eentje verantwoordelijk voor de schade die het bedrijf heeft geleden
Curator Lettinga
Drie miljoen euro wisten de curatoren via een schikking met acht Heiploeg-bestuurders en commissarissen terug te halen. Met Nienhuis kwam het niet tot een schikking. ‘We hebben het hem meerdere keren aangeboden, maar hij wilde dat niet, want hij vond dat hem niks te verwijten viel’, zegt Lettinga.
De curatoren hebben daarom vastgehouden aan hun aansprakelijkheidseis van dertien miljoen euro. Dat is ruwweg de kartelboete van 27 miljoen gedeeld door twee, omdat Nienhuis voor de helft van de periode waarvoor de boete geldt bestuursvoorzitter bij Heiploeg was.

Nienhuis zet juridisch gevecht voort

Helemaal afgerond is het juridisch gevecht waarschijnlijk nog niet, want de kans is groot dat Nienhuis in cassatie gaat bij de Hoge Raad. Die kijkt echter niet meer naar de feiten, maar alleen naar de juiste toepassing van het recht.
De aansprakelijkheid en de boete zullen in dit juridisch eindspel dus hoogstwaarschijnlijk overeind blijven. In het vonnis van het gerechtshof staat bovendien dat de boete geïnd kan worden. Daar komt ook nog eens tweeënhalf miljoen euro aan rente overheen.
Met het geld kan de Europese Commissie deels afbetaald worden. Maar ook bedrijven die zaken deden met Heiploeg kunnen nog wat tegemoetzien. Er is al beslag gelegd diverse bezittingen van Nienhuis en op aandelen die de voormalige Heiploeg-topman in diverse bedrijven heeft.