Werkdruk, bedreiging, maar ook invloed; veel Groningse Statenleden opnieuw verkiesbaar

Een meerderheid van de leden van de Provinciale Staten is bij de komende verkiezingen in maart opnieuw verkiesbaar. De sfeer in de fractie, de mogelijkheid om resultaten te behalen en contact met burgers zijn redenen om door te gaan.
Tegelijkertijd zien oppositieleden dat de coalitiepartijen te weinig ruimte laten voor andere ideeën en worden sommige Statenleden bedreigd.
Dat blijkt uit een enquête van de NOS en de regionale omroepen onder leden van Provinciale Staten in heel het land, waar ook vijftien Groningers aan meededen.
Landelijke partijen gedragen zich veelal als filiaalbedrijven in de regio
'Coalitiemodel is failliet'
De Groningse Statenleden die reageerden, hadden allemaal wel iets te noemen op de vraag wat ze hebben bereikt in de Staten. Duidelijk is het verschil tussen oppositie en coalitie. Vijf van de zes oppositieleden die reageerden noemen de coalitie een gesloten front, waardoor eigen inbreng zeer moeizaam is. 'Er is weinig ruimte voor ideeën vanuit de oppositie', zo vat Agnes Bakker van de SP het kort samen. 'De coalitie houdt elkaar erg vast.' Leendert van der Laan van de Partij van het Noorden voegt daaraan toe: 'Het coalitiemodel is failliet. En landelijke partijen gedragen zich veelal als filiaalbedrijven in de regio.'
Lange vergaderingen en politieke poppenkast
Coalitieleden gebruikten meer woorden om successen te noemen. Bas de Boer van GroenLinks roemt de invloed van zijn partij in het coalitieakkoord als grootste partij in de Staten. 'We hadden bij de onderhandelingen een sterke positie en de grootste invloed die we uit konden oefenen. Aangezien ik destijds nieuw was, was mijn rol bij de onderhandelingen relatief beperkt.'
Fredric Geijtenbeek van de ChristenUnie is iets bescheidener: 'Er is een aantal zaken, zoals fietspaden, buslijnen en projecten te noemen die niet of anders waren geweest zonder mijn bijdrage. Maar die resultaten zijn het gevolg van twee procent van mijn geïnvesteerde tijd. Er is ook veel tijd verloren gegaan aan onnodig lange vergaderingen en politieke poppenkast.'
De twaalf provincies tellen gezamenlijk 570 Statenleden. Van hen hebben 174 de vragen beantwoord. Vijftien van de 43 Groningse leden reageerden. Van de VVD, PVV, FvD, Groninger Belang en 50Plus reageerde niemand. Volledig representatief zijn de Groningse resultaten dus niet.
Geen fulltime baan
Uit de enquête blijkt verder dat 58 procent van alle Statenleden in het land de werkdruk noemen als een negatief onderdeel van het werk. Negen van de vijftien Groningse Statenleden die reageerden, vinden dit ook. Jesper Bergsma van het CDA vindt dat de verwachtingen die burgers hebben van Statenleden, niet volledig kloppen. 'Veel mensen denken dat het Statenwerk een fulltime functie is. Daardoor zijn mensen teleurgesteld als je ergens niet aanwezig bent. Echter moet ik het Statenwerk combineren met een andere baan. Dat betekent in de praktijk dat ik overdag niet beschikbaar ben. Ik heb het gevoel dat dit wel van je wordt verwacht.'
Als het bij je huis komt, is dat wel confronterend
Bedreiging en geweld
Een kwart van de Statenleden in het land heeft de afgelopen jaren te maken gehad met bedreiging en geweld. Dit geldt ook voor zes van de Groningse Statenleden die reageerden. Zo verwoordt iemand: 'Vooral rondom stikstof en de asielzoekerscrisis is er sprake van intimidatie. Via social media is dit extreem.' Dit Statenlid vertelt dat diens persoonlijke Twitterberichten in groepsapps van Whatsapp gedeeld zijn. 'Daardoor kreeg ik privé ook berichten.' Het lid heeft zich in vergaderingen daardoor wel eens ingehouden met het verkondigen van standpunten vanwege de vervelende negatieve berichten, zoals uitschelden en bedreigingen.
Een ander Statenlid zegt zich niet te hebben ingehouden. 'Er is twee maal gedreigd met een rechtszaak. Dat voelde wel intimiderend, maar het heeft mijn standpunt niet veranderd.'
Weer een ander kreeg brieven thuis 'met letters geknipt uit krantenkoppen.' Ook kreeg diegene telefoontjes, en is diegene op straat en via de mail bedreigd. 'Ik probeer altijd om dit niet te persoonlijk te nemen en toch het gesprek aan te gaan. Maar als het bij je huis komt, is dat wel confronterend.'
Het ontbreekt veel Statenleden aan de tijd en kwaliteiten om hun werk tot een succes te maken
Verbeterpunten
Vrijwel alle Groningse Statenleden die reageerden, zijn blij met de sfeer in de fractie en bijna de helft noemt ook de sfeer in de Provinciale Staten positief. Toch zijn er ook verbeteringen mogelijk.
Zo vindt Geijtenbeek (CU) dat het kwaliteitsniveau omhoog kan. 'Het Statenwerk is erg veelzijdig en ook best technisch. Het verschil tussen het benodigde inzicht (zowel juridisch, financieel en dossierinhoudelijk) en de tijd en het niveau van Statenleden leidt voor velen tot teleurstellingen. Het ontbreekt veel Statenleden aan de tijd en kwaliteiten om hun werk tot een succes te maken. Dat is frustrerend en doet te kort aan de belangen van burgers.' Bakker (SP) voegt daaraan toe: 'We moeten veel meer met inwoners dan over inwoners spreken. Veel Statenleden zijn vergeten dat ze een volksvertegenwoordiger zijn.'
De namen van Statenleden die in de enquête vertelden over bedreigingen zijn geanonimiseerd om herleidbaarheid te voorkomen. De namen zijn bekend bij de redactie.