Kellian van der Kaap jaagt voetbaldromen na via achterdeur van Europa

Als de Franse scheidsrechter Jérémie Pignard op 21 juli dit jaar voor de laatste keer op z'n fluitje blaast, stijgt er een oorverdovend lawaai omhoog in het Georgi Asparuhov-stadion. Levski Sofia heeft zojuist de Griekse topclub PAOK Saloniki met 2-0 verslagen, het thuispubliek is uitzinnig en met een brede grijns op z'n gezicht viert Kellian van der Kaap de zege in de Conference League-voorronde met zijn ploeggenoten. Dít is waarvoor de centrale verdediger naar de Bulgaarse hoofdstad is gekomen.

Precies een half jaar later werkt hij zich in het zweet in Groningen. In het nieuwe onderkomen van Bundled, het makelaarskantoor in Stad waar onder andere ook Luciano Valente (FC Groningen) en Leonel Miguel (Sporting Gijon) bij zijn aangesloten, doet de Marumer wat knie-oefeningen. De Bulgaarse competitie wordt hervat in februari en die mogelijkheid heeft hij aangegrepen om z'n gezicht weer even te laten zien op vertrouwde bodem. 'Dan ga ik eerst langs m'n ouders in Marum. Ja, altijd. Vaste prik', verzekert hij.

Vraag gemiddelde voetballiefhebbers om vijf actieve profvoetballers van Groningse bodem te noemen en de kans is klein dat Van der Kaap er bij zit, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Hans Hateboer, Bjorn Meijer en de Bacuna-broers. Hij kan er niet mee zitten, al hoopt ook hij nog eens te mogen schitteren in een van Europa's beste competities of op Champions League-niveau. Als de kans maar voorbij komt. Het kwartje moet ook eens zijn kant op vallen, daar is hij van overtuigd.

Als het aan de Marumer had gelegen, was FC Groningen ook zijn springplank geweest. Maar het is SC Cambuur dat zich in 2009 slagvaardig toont en de 11-jarige Van der Kaap van sportpark De Holten plukt. Als de Leeuwarders hun jeugdopleiding een jaar later samenvoegen met die van FC Groningen, lijkt zijn wens alsnog uit te komen, maar Van der Kaap - toen nog middenvelder - wordt niet goed genoeg bevonden. 'Toen moest ik huilen, en goed ook', lacht hij. 'Het is meteen de laatste keer dat ik gehuild heb als het om voetbal ging.'

Om toch in het vizier van FC Groningen te blijven, wordt geadviseerd bij Be Quick 1887 te gaan voetballen. Moeder Barbara en vader Albertus stemmen in en zo wordt de jonge Marumer steeds volwassener op Esserberg. Andermaal hengelt FC Groningen tussentijds naar zijn diensten, maar na een stage wordt hij opnieuw niet goed genoeg bevonden. Het wachten is op een doorbraak bij The Good Old, totdat derde divisionist Harkemase Boys zich meldt. Van der Kaap twijfelt niet als hij en Tom Boezerooy - eveneens Marumer - worden gevraagd voor een oefenduel, tot frustratie van Be Quick 1887.

'Als ik wel mee zou doen volgden er consequenties, zeiden ze. Ik weet nog dat mijn vader zei dat ik gewoon egoïstisch moest zijn, het ging immers om mijn carrière. Maar in die wedstrijd brak ik m’n hand op twee plekken. Be Quick was daar niet bepaald blij mee. Toen ik bij de club terugkeerde werd ik gepasseerd, terwijl we nog in de race voor de titel waren. Ik stond twee keer langs de kant, beide wedstrijden verloren we en het kampioenschap ging aan onze neus voorbij. Ik was goed kwaad, maar het hoort erbij, weet ik nu. Misschien was mijn keuze om toch te gaan té egoïstisch, maar met de kennis van nu had ik het ook gedaan.'

Hoewel hij maar één seizoen blijft plakken op De Bosk, gaat er voor Van der Kaap een wereld open in Harkema. Niet alleen turnt trainer Henk Herder hem van middenvelder om tot centrumverdediger, ook leert hij belangrijke lessen. 'Bij Harkemase Boys lopen mensen die echt fan van de club zijn en chagrijnig zijn als je verliest. Die beleving had ik niet eerder meegemaakt. En als we een uitwedstrijd in Scheveningen hadden, reisden allemaal fans ons achterna. Daar was ik echt verbaasd over. Zulke indrukken maken je klaar voor het profvoetbal.'

Als centrumverdediger raakt FC Groningen wél overtuigd van zijn kwaliteiten. Driemaal is scheepsrecht en zo sluit de Marumer aan bij de beloftenploeg. De stap die hij wilde maken, was eindelijk gezet. Totdat de Trots van het Noorden besluit om het beloftenteam op te heffen omdat de dispensatieregels zijn aangescherpt. 'In Groningen ontwikkelde ik me in een paar weken razendsnel, had een basisplaats veroverd en was zelfs aanvoerder. Maar alleen contractspelers zoals Thijs Dallinga en Daniel van Kaam mochten blijven. Ik moest wéér weg, net toen ik alles begon op te pikken. Man, wat was ik daar chagrijnig van', blikt hij terug.

De reddingsboei komt uit Leeuwarden, waar SC Cambuur hem een contract aanbiedt. 'Ik had als 9-jarig jochie nog in de voetbalschool van Henk de Jong gezeten en het eerste wat hij als trainer van Cambuur zei toen hij mij opnieuw zag, was: zo kerel, jij bent groot geworden', lacht Van der Kaap, die als 19-jarige in Leeuwarden vooral tactisch leert voetballen. Naarmate het seizoen vordert maakte hij steeds meer minuten, al blijft De Jong vasthouden aan Calvin Mac-Intosch en Erik Schouten als centraal verdedigingsduo. Cambuur stevent op de titel af, totdat de eerste kennismaking met het coronavirus het seizoen abrupt afbreekt. Een regelrechte domper.

Het seizoen erop zou SC Cambuur de titel in de Keuken Kampioen Divisie alsnog pakken. Van der Kaap had zich al verzoend met nog een seizoen in Leeuwarden, totdat het Israëlische Maccabi Netanya van trainer Raymond Atteveld (ex-FC Groningen) zich in september 2020 plots meldt. Het zette de verdediger aan het denken. 'Cambuur was dik tevreden over me en wilde mijn contract verlengen, maar ik wilde speelminuten maken en voelde me net een hond in een te kleine kooi. Netanya, een club die voor Europees voetbal wil spelen, garandeerde me een basisplaats. Ik besloot de gok te wagen en ging in Israël voor het eerst op mezelf wonen.'

'Het was trainen, naar huis, slapen, trainen, naar huis, slapen, een wedstrijd voetballen en weer naar huis. Dan voel je je weleens eenzaam', omschrijft Van der Kaap zijn tijd in de Israëlische kustplaats. Corona was van grote invloed op het dagelijks leven. 'Het was er vaak prachtig weer, maar je kon verder niks doen. Restaurants waren dicht, winkels waren gesloten, wat moet je dan verder? Gamen heb je op den duur ook wel gehad. We trainden door de hitte vaak vroeg in de ochtend, maar als ik naar huis toe ging vroeg ik me onderweg vaak al af hoe ik de dag moest doorkomen. En als dat een jaar doorgaat, word je daar niet vrolijk van.'

'Toch ben ik daar mentaal sterker geworden', gaat de verdediger verder. 'Veel mensen in Israël hebben een temperament waar de gemiddelde Nederlander moeite mee heeft, denk ik. Ze hebben een kort lontje, mensen laten zich de les niet lezen en als er iets mis is, zeggen ze dat meteen. Zo ben ik weleens bij de directeur op het matje geweest, die op een gegeven moment gewoon tegen me liep te schelden', vertelt hij. Als buitenlander krijgt de Marumer het bovendien extra voor de kiezen. 'Elke ploeg in Israël mag maximaal vijf buitenlanders in de selectie hebben. Als die iets fout doen, ben je het haasje. Je wordt er niet blij van, maar wel sterker. En ik speelde er bijna alles.'

Van der Kaap maakte zich op voor een nieuw seizoen in Netanya, waar een nieuw contract voor hem klaarligt. Na een korte vakantie in Nederland heeft hij zijn koffers alweer ingepakt voor de reis terug naar Israël, als het contract ineens wordt verscheurd. 'Atteveld was ontslagen als trainer en moest z'n zooitje ook maar meenemen', schetst de Marumer, die zo onderhand wel toe is aan wat structuur. 'Ik wilde gewoon met plezier voetballen en niet te maken hoeven hebben met scheldende directeuren of een roekeloos beleid.' Hij broedt op een terugkeer naar Nederland, maar het is Viborg FF uit Denemarken dat uitkomst biedt.

Het is een transfer die ongelukkig uitpakt. Omdat in Scandinavië in een volledig kalenderjaar gevoetbald wordt, arriveert hij midden in het seizoen. 'Viborg is een gezellig stadje, maar ik speelde er amper. Ik was een relatief late aanwinst en de basisploeg stond er al vast. De Deense cultuur is heel relaxed en die rust beviel me goed, maar als je acht wedstrijden niet bij de selectie zit, dan kom je niet waarvoor je bent gehaald. En dat terwijl ik er een meerjarig contract had getekend. Het was ongelukkig', vat hij samen.

Levski Sofia, de club waar hij nog steeds onder contract staat, informeerde al eerder naar hem en slaat in de winter van het seizoen 2021-2022 toe. Trainer Stanimir Stoilov wil Van der Kaap koste wat kost naar de Bulgaarse hoofdstad halen. 'Als je voor Israël durft te kiezen, waarom dan geen Bulgarije?', denkt hij bij zichzelf. 'Je hoort weleens verhalen over salarissen daar niet worden uitbetaald, maar dat boeide mij niet. Ik wil zó graag een stap maken om de top te halen, daar speel ik voor. Geld is mijn drijfveer niet. Ik wil beter worden in een normale omgeving, en wedstrijden spelen. En het pakte goed uit. Levski had jarenlang geen prijs gewonnen en in mijn eerste jaar pakten we meteen de beker.'

Sportief gaat het ook prima, al kent Levski een stroeve seizoenstart. Toch heeft voetballen in Bulgarije ook een keerzijde. 'Ze teren nog steeds een beetje op de jaren 90, toen het Bulgaarse voetbal er goed op stond en dat geldt ook voor de levensopvatting. Racisme in stadions was er toen al en is er nu nog steeds. Aan apengeluiden in stadions zijn ze gewend geraakt en niemand doet er wat aan, net als supporters onder de hakenkruizen-tattoos. Ze zijn in de minderheid, maar ze zijn er wel. Maar dat weet je van tevoren, anders moet je niet naar Bulgarije gaan. Ik sta er niet bij stil. Als ik hier over straat loop, krijg ik gelukkig alleen maar liefde van de fans. Dat is wat telt.' Met zijn vriendin woont hij net buiten Sofia. Gamen doet Van der Kaap nog steeds en inmiddels heeft hij een eigen shop in digitale giftcards voor gameconsoles.

Hoewel de beste voetbaljaren voor de verdediger nog moeten komen, kent hij het klappen van de zweep. Toch is zijn naam in Nederland nog niet helemaal gevestigd, daarvoor was zijn periode bij Cambuur te kort. 'Maar de eredivisie kan ik nu wel aan', zegt hij zelfverzekerd. Iemand die zich daar al wel bewezen heeft is voormalig FC Groningen-doelman Sergio Padt, die bij Levski-concurrent Ludogorets onder contract staat. 'Ik kende hem niet persoonlijk, maar we maken van tevoren altijd even een praatje als we tegen elkaar spelen. In het duel om de Bulgaarse Super Cup scoorde ik nog tegen hem, maar uiteindelijk draaide het uit op penalty's en pakte hij de beslissende. Dat krijg ik dan ook te horen', lacht hij. 'Altijd leuk om even te ouwehoeren.'

De stappen die Van der Kaap wilde maken om een betere voetballer te worden, heeft hij gezet. Maar uitgeleerd is hij nog allerminst, benadrukt hij. 'In topwedstrijden heb ik het beste van mezelf laten zien, dus ik heb wel een visitekaartje afgegeven. Een terugkeer naar FC Groningen? Ik heb het nooit uit mijn hoofd gezet, ik had het zo graag bij FC Groningen willen maken. Ik ben een Groninger, voel me Groninger en kwam altijd in het stadion. Maar bij Levski speel ik jaarlijks om Europees voetbal en wie weet wat mij dat nog brengt', zegt hij hoopvol.

Over hoop gesproken: Van der Kaap vertoont nogal wat uiterlijke overeenkomsten met Virgil van Dijk, wiens carrière ook pas halverwege zijn twintiger jaren in een stroomversnelling kwam. 'Die vergelijking hoor ik vaker. Ik heb eens een wedstrijd van Liverpool bezocht en toen ik in de rust naar de wc moest, werd ik door het halve stadion nagestaard', lacht hij. 'Nee, laat mij maar lekker Kellian van der Kaap zijn. Ik heb m'n staart er niet voor niets af gehaald.'