De Trots van het Hoge Noorden: FC Groningen en de 39 Scandinaviërs

Veel Vikingmutsen in het uitvak tijdens Heerenveen - FC Groningen in 2004
Veel Vikingmutsen in het uitvak tijdens Heerenveen - FC Groningen in 2004 © JKBeeld
FC Groningen heeft in deze winterse transferperiode drie spelers uit het Hoge Noorden binnengehaald. De Deense verdediger Mads Bech Sørensen werd woensdagavond in de Euroborg gepresenteerd. Hij is intussen al de 39ste Scandinavische speler in de historie van de FC. Wie gingen hem voor, en hoe succesvol waren zij?
Eerst maar eens wat we onder Scandinavië verstaan. Politiek gezien bestaat Scandinavië uit Denemarken, Noorwegen en Zweden. Maar er is ook nog het historische en culturele aspect: op basis hiervan bestaat Scandinavië uit de lidstaten van de Noordse Raad. Tot deze Raad behoren Denemarken, Finland, IJsland, Noorwegen en Zweden. Ook de overzeese gebieden zoals Åland, de Faeröer-eilanden en Groenland vallen hier onder.

'Cultuur en mentaliteit pas hier goed'

Als we de statistieken erbij pakken valt op dat FC Groningen, na logischerwijs Nederlandse spelers, vaak uitkomt bij spelers uit Zweden en Denemarken. Er kwamen tot nu toe 354 spelers met de Nederlandse nationaliteit in actie voor het eerste van FC Groningen, gevolgd door Zweden (20) en Denen (9).
'De Scandinavische cultuur en mentaliteit past hier goed, maar het is niet zo dat we puur en alleen gefocust zijn op Scandinavië', zei technisch directeur Mark-Jan Fledderus woensdagavond na de presentatie van de laatste aangetrokken Scandinaviër, de Deen Bech Sørensen.

De eersten: Nordström en Jensen

In dit artikel zoomen we in op de Scandinaviërs die ooit in actie kwamen voor FC Groningen. De eerste Scandinaviërs zijn de Zweedse doelman Jan Nordström en de Deense verdediger Bjarne Jensen. Zij debuteren op 15 augustus 1971 in de thuiswedstrijd tegen FC Utrecht (1-0 verlies), het eerste officiële duel ooit van FC Groningen. Nordström is gehaald als opvolger van Tonny van Leeuwen die om het leven kwam bij een auto-ongeluk. Uiteindelijk speelt de Zweedse doelman 106 wedstrijden voor FC Groningen.
Nordström vindt steun bij Cornelis (l) en Martin Koeman (r)
Nordström vindt steun bij Cornelis (l) en Martin Koeman (r) © Delpher/Nieuwsblad van het Noorden

Fritsen: geen duel voor de FC

Voorloper GVAV begon overigens al in 1966 met het halen van Scandinavische spelers. Aan het eind van dat jaar verschijnt Ole Fritsen uit Denemarken aan de poort van het Oosterpark. De Deen komt van Vejle BK en groeit in vijf seizoenen uit tot een populaire speler onder de supporters. Fritsen schopt het tot aanvoerder, maar keert in de zomer van 1970 terug naar zijn vaderland. Hij zal dus nooit in het shirt van FC Groningen spelen, maar was jaren later in dienst voor de FC als scout.
Ole Fritsen, zittend tweede van links naast Piet Fransen (r) in het shirt van GVAV
Ole Fritsen, zittend tweede van links naast Piet Fransen (r) in het shirt van GVAV © Groninger Archieven
Landgenoot Jensen speelt één seizoen met Fritsen bij GVAV. Jensen blijft bij GVAV (en dus FC Groningen) en beëindigt, vanwege heupslijtage, noodgedwongen zijn carrière in 1975. In die periode maakt nog een Deense verdediger indruk bij FC Groningen, met dezelfde achternaam als Bjarne: Karsten Jensen. Hij speelt vanaf zijn komst in 1974 tot zijn vertrek in 1977 in totaal 104 wedstrijden voor de Groningers.
Bjarne Jensen in het shirt van GVAV
Bjarne Jensen in het shirt van GVAV © ANP

Na 17 jaar 'pauze' volgt een Fin

Vanaf 1977 duurt het een poos voordat FC Groningen opnieuw een speler uit Scandinavië vastlegt. Zeventien jaar na Karsten Jensen huurt FC Groningen de Finse verdediger Jussi Nuorela van PSV. Nuorela komt in het seizoen 1994/1995 tot slechts zeven optredens onder trainer Hans Westerhof en vertrekt na één seizoen naar FC Zwolle.
Jussi Nuorela (r) in duel met Ronald de Boer van Ajax
Jussi Nuorela (r) in duel met Ronald de Boer van Ajax © ANP
In de jaren ’90 komen nog vier Scandinaviërs naar de FC: de Zweed Mathias Rosén (1995-1998), de Denen Jakob Gregersen (1995-1996) en Peter Sörensen (1996-1997) en de Zweedse verdediger Magnus Johansson (1998-2003). Laatstgenoemde schoot FC Groningen naar de eredivisie op 28 mei 2000.
Bekijk hier een terugblik op dat moment:

Vanaf 2000 veel Scandinaviërs

In de eerste twee decennia van deze eeuw volgen de meesten van de Scandinaviërs die ooit voor FC Groningen hebben gespeeld, namelijk 23.
Vanaf 2000 komen achtereenvolgens Joey Hardarson (2001-2004), Mathias Florén (2001-2007), Erik Nevland (2004-2008), Rasmus Lindgren (2005-2008), Fredrik Stenman (2007-2011), Marcus Berg (2007-2009), Andreas Granqvist (2008-2011), Nicklas Pedersen (2008-2012), Petter Andersson (2008-2012), Tim Sparv (2009-2013), Thomas Enevoldsen (2009-2012) en Morten Nordstrand (2009-2010) in actie voor de FC.
Erik Nevland viert een van zijn 48 doelpunten in het shirt van de FC
Erik Nevland viert een van zijn 48 doelpunten in het shirt van de FC © ANP

Doelpuntenmachines Nevland en Berg

Zowel Nevland als Berg maken een verpletterende indruk in de aanval van de Trots van het Noorden. Nevland, geboren in het Noorse Stavanger, groeit uit tot meest scorende Scandinaviër met 48 doelpunten, op de hielen gezeten door zijn collega-aanvaller uit Zweden. Berg kwam tot 44 doelpunten voor FC Groningen, maar had daar aanzienlijk minder wedstrijden voor nodig dan Nevland (69 om 114 duels). Een andere aanvaller uit Scandinavië, de Noor Jørgen Strand Larsen, scoorde 27 keer in 71 wedstrijden. Hij speelt sinds de zomer voor Celta de Vigo. Granqvist, de Zweedse verdediger en oud-aanvoerder, maakte 24 doelpunten voor de FC.
Bekijk hieronder de tien mooiste doelpunten van Marcus Berg:

Meeste duels

Lindgren is de Scandinaviër van FC Groningen met de meeste duels achter zijn naam. Hij komt in twee periodes bij de FC tot 193 officiële wedstrijden, gevolgd door Mathias Florén (170), Bjarne Jensen (149) en Fredrik Stenman (143).
Rasmus Lindgren schreeuwt het uit na een doelpunt
Rasmus Lindgren schreeuwt het uit na een doelpunt © ANP
Als je alle wedstrijden van Scandinavische spelers voor FC Groningen bij elkaar optelt, dan hebben de Zweedse spelers gezamenlijk het vaakst gespeeld: 1364 wedstrijden, gevolgd door Denen (531), Noren (294) en Finnen (110). Joey Hardarson is de enige speler uit IJsland en kwam tot 12 duels.
De huidige selectie van FC Groningen telt vijf Zweden (Lundqvist, Abraham, Kalley, Irandust en Sher), twee Noren (Määttä en Hove) en een Deen (Bech Sørensen).

Succesvol debuut tegen Heerenveen

Zondag kunnen de nieuwelingen debuteren voor de FC in de uitwedstrijd tegen sc Heerenveen. Wellicht doet goed voorbeeld volgen voor een van de (mogelijk acht) Scandinaviërs op het veld: de Deen Morten Nordstrand debuteerde op 12 september 2009 in Friesland en werd prompt matchwinner: 0-1.
Morten Nordstrand (rugnummer 9) maakt het enige doelpunt tegen Heerenveen in 2009
Morten Nordstrand (rugnummer 9) maakt het enige doelpunt tegen Heerenveen in 2009 © ANP
* De nieuwe aanwinsten Johan Hove, Aimar Sher en Mads Bech Sørensen tellen mee in de cijfers, maar moeten hun debuut nog wel maken. Officieel staat de teller op 36 spelers uit Scandinavië die speelminuten maakten in het shirt van de FC. Lucas Gomes (Zweed), Per Kristian Bråtveit (Noor) en Nicklas Strunck Jakobsen (Deen) stonden ooit wel onder contract bij FC Groningen, maar kwamen niet in actie tijdens een officiële wedstrijd.