'Vertraging van stikstoffabriek kan leiden tot latere sluiting Groningenveld'

De stikstoffabriek bij Zuidbroek
De stikstoffabriek bij Zuidbroek © ANP
De verdere vertraging van de oplevering van de stikstoffabriek bij Zuidbroek kan leiden tot een latere sluiting van het Groningenveld. Dat zeggen Groninger Gasberaad en Groninger Bodembeweging (GBB). De organisaties maken zich ernstige zorgen over de gevolgen die deze vertraging kan hebben voor de veiligheid van de inwoners van het aardbevingsgebied.
Donderdag werd bekend dat de oplevering van de stikstoffabriek opnieuw vertraging oploopt. Als alles volgens planning verloopt, gaat de fabriek in oktober open. Dat is precies rond de tijd dat het Groninger gasveld definitief gesloten wordt.

Kan het Groningenveld wel dicht?

Staatssecretaris Hans Vijlbrief (D66) van Mijnbouw zegt dat de nieuwste vertraging van zeven maanden geen effect heeft op de gaswinning uit het Groningenveld. Er hoeft dus geen extra gas te worden gewonnen uit Groningen.
Maar het Gasberaad en de GBB maken zich vooral zorgen over de definitieve sluiting van het veld. 'Zuidbroek is een belangrijke vervanger van het Groninger gas. Wij vrezen dat zonder deze fabriek het Groningenveld niet definitief gesloten kan worden.'

Twijfels bij oktober

De organisaties hebben bovendien hun twijfels of de fabriek in oktober wel volledig operationeel zal zijn. Ze merken op dat dit allerminst de eerste keer is dat het bouwproject vastloopt. De organisaties wijzen er ook op dat Gasunie op dit moment geen gedetailleerde planning kan afgeven, behalve de inschatting dat het afbouwen en testen nog tot oktober gaat duren.
De organisaties vragen zich hardop af wat dit betekent voor de vulling van de gasopslagen in Nederland en de afhankelijkheid van het buitenland.

Belangrijke vervanger van Gronings gas

De fabriek in Zuidbroek moet buitenlands hoogcalorisch gas geschikt maken voor Nederlandse huishoudens. Door stikstof toe te voegen wordt het gas laagcalorisch en lijkt het op het gas uit het Groningenveld. Daarmee is het gas uit Zuidbroek een belangrijke vervanger van het Groningse gas.
De stikstoffabriek had in april 2022 al operationeel moeten zijn. Afgelopen december meldde Vijlbrief nog dat de fabriek op 1 maart 2023 volledig in gebruik zou zijn en nu wordt dat dus op z'n vroegst 1 oktober.
Aanleiding voor deze nieuwe vertraging is een conflict tussen de Amerikaanse hoofdaannemer Air Products en onderaannemer Ballast Nedam. De bouw zou voor 97 procent voltooid zijn, maar sinds december 2022 zijn er geen significante vorderingen meer gemaakt. Air Products heeft het contract met Ballast Nedam opgezegd en moet op zoek naar een nieuwe onderaannemer.

'Air Products faalt'

Groninger Gasberaad en GBB vinden dat Air Products faalt om haar maatschappelijke rol op te pakken. De bewoners uit het aardbevingsgebied zijn hier de dupe van, want langer open houden van het gasveld gaat ten koste van de veiligheid in Groningen, aldus de organisaties.
Ze zijn het met de verklaring van Vijlbrief eens dat de gang van zaken 'zeer teleurstellend' en 'onprofessioneel' is. Vijlbrief noemt het handelen van aannemers Air Products en Ballast Nedam verder ‘onvoorstelbaar’. De staatsecretaris heeft zich al meerdere malen zeer kritisch uitgelaten over de vastgelopen bouw van de fabriek.