Gemeenten zeggen contract zorgboerderij in Holwierde op: ‘In belang van veiligheid cliënten’

De ingang van Zorgboerderij Oldenbosch, locatie Dijkweg
De ingang van Zorgboerderij Oldenbosch, locatie Dijkweg © Martin Drent/RTV Noord
Zorgboerderij Oldenbosch in Holwierde moet stoppen met de dagopvang voor volwassenen en ouderen. De gemeenten Eemsdelta en Het Hogeland hebben het contract met de zorginstelling opgezegd vanwege tekortkomingen die nog steeds niet zijn opgelost. Ook mag Oldenbosch geen kwetsbare jongeren meer opvangen voor beschermd wonen.
Afgelopen zomer deden medewerkers en oud-medewerkers bij RTV Noord een boekje open over Zorgboerderij Oldenbosch. Ze voelden zich onveilig, doordat de eigenaren hen in de gaten konden houden met camera’s. Ook maakten ze melding van seksuele intimidatie op de werkvloer. De tekortkomingen werden bevestigd in een rapport van de GGD.
De problemen speelden vooral bij de woonzorggroep op de locatie aan de Hoofdweg in Holwierde. Daar was plek voor negen dementerende volwassenen. Op de locatie aan de Dijkweg is opvang voor kwetsbare jongeren en dagbesteding voor jongeren en ouderen. Ook runden de eigenaren hier een bed and breakfast.

Kans om te verbeteren niet benut

Wethouder Meindert Joostens licht dinsdag toe dat de gemeente Eemsdelta al voor de zomervakantie vorig jaar signalen kreeg dat er iets aan de hand zou zijn bij Oldenbosch.
‘Daarop is een cliëntenstop ingesteld en is de toezichthouder gevraagd onderzoek te doen. De resultaten daarvan waren in september aanleiding om de cliëntenstop met drie maanden te verlengen.’ Er waren volgens Joostens nog zestien punten waarop de zorgboerderij tekortschoot. Daarvan zijn er sindsdien drie volledig opgelost. Daarom is de samenwerking sinds afgelopen zondag opgezegd.
‘Het was een moeilijk besluit, maar het belang en de veiligheid van cliënten en de medewerkers moeten voorop staan’, zegt Joostens.

Oldenbosch betreurt besluit

De directie van Oldenbosch betreurt het besluit van de gemeente. ‘De afgelopen maanden hebben wij hard gewerkt om de tekortkomingen weg te werken. Helaas is dit niet voldoende geweest om de zorg te continueren zoals we dit hebben gedaan.’
Dat de zorgboerderij nog niet aan alle voorwaarden voldoet, komt volgens de directie deels door tijdgebrek. Daarnaast zouden bepaalde processen wel degelijk verbeterd zijn, maar speelt de cliëntenstop hen parten. 'Aangezien wij de afgelopen periode geen nieuwe cliënten hebben mogen ontvangen, is het niet mogelijk geweest om te toetsen of wij dit op juiste wijze in de praktijk brengen.’
Dementerenden moet je voorspelbaarheid bieden, anders is het niet veilig
Meindert Joostens - Wethouder gemeente Eemsdelta
Het besluit van de gemeente is vooral gebaseerd op het rapport van toezichthouder GGD. Daaruit bleek onder meer dat de aanwezige camera’s voor ‘veel onrust en een onveilig gevoel zorgden bij medewerkers en cliënten’. Ook hadden meerdere medewerkers niet de juiste diploma’s en had een aantal vrijwilligers geen juiste Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). Eén van de eigenaren bemoeide zich met de zorg, terwijl hij geen diploma of juiste VOG had. Ook zou een familielid van de eigenaren zonder contract en zonder diploma zijn ingezet als medewerker.
Wethouder Joostens noemt dat het gebrek aan continuïteit en duidelijkheid binnen de organisatie op dit moment een van de grootste tekortkomingen is bij Oldenbosch. Dat geldt bijvoorbeeld op het gebied van vrijwilligerswerk. Het kwam volgens hem voor dat cliënten ook als vrijwilliger bij de dagopvang werkten.
Joostens: ‘Dan kun je zeggen: mooi dat cliënten ingeschakeld worden binnen de organisatie. Maar het is hier onduidelijk. Andere werknemers wisten soms niet wanneer iemand vrijwilliger of cliënt was. In de zorg voor dementerenden moet je gewoon voorspelbaarheid bieden. Anders is het voor cliënten niet veilig om daar te zijn.’
Zorgboerderij Oldenbosch in Holwierde
Zorgboerderij Oldenbosch in Holwierde © ANP
GGD: 'Eigenaar keek live naar camerabeelden'

Het in september opgestelde rapport van toezichthouder GGD is openbaar gemaakt na een beroep op de Wet Open Overheid door RTV Noord. Uit het rapport blijkt dat de zorg voor cliënten en de omgang met werknemers op meerdere punten tekortschiet. Een greep uit de tekortkomingen die de GGD signaleert:

- Het camerabeleid van Oldenbosch is ‘discutabel’. Op de locatie aan de Hoofdweg hingen zestien camera’s. 'In het begin konden de eigenaren de beelden live via de telefoon meekijken. Later kon dat alleen op aanvraag. Ook aan de Dijkweg hingen camera's. Dat zorgde voor ‘veel onrust en een onveilig gevoel bij medewerkers en deelnemers aan de dagopvang';

- Meerdere medewerkers en vrijwilligers van de dagopvang beschikten niet over de juiste diploma's en Verklaringen Omtrent Gedrag (VOG);

- Een teamleider ontving een speciaal kerstpakket. ‘Het blijkt een pakket waarvan de inhoud seksueel grensoverschrijdend is.' Het incident werd gemeld bij de vertrouwenspersoon, ‘maar daarop volgde geen actie’. RTV Noord schreef eerder ook al over dit sekspakket;

- De directie was vooral ‘controlerend’. Dat blijkt uit het camerabeleid, contracten met daarin een concurrentiebeding en een passage dat medewerkers zich niet negatief mogen uitspreken over de aanbieder;

- De coronaregels werden niet of slecht opgevolgd: geen afstand, geen mondkapjes en personeel met klachten werd gevraagd toch te werken;

- De dagopvang aan de Dijkweg is voor iedereen toegankelijk, terwijl er een kwetsbare groep mensen wordt opgevangen;

- Wat betreft de hygiëne: medewerkers maken melding van ‘beschimmeld brood en goedkope maaltijden’. Ook wordt er 'in ruime zin’ omgegaan met de houdbaarheid van producten.
In een reactie op het rapport liet eigenaar Gerrie Stuut in oktober via zijn advocaat weten 'hard te werken aan de genoemde verbeterpunten'. 'Zorgboerderij Oldenbosch wil zo snel mogelijk op betere, maar zeker op dezelfde vertrouwde, voet verder met de gemeente Eemsdelta.'

Cliënten gaan naar andere zorginstelling

Op dit moment zijn er nog twaalf cliënten op de locatie aan de Dijkweg. Zij moeten worden overgeplaatst naar andere zorginstellingen. Dit moet binnen drie maanden, uiterlijk op 5 mei, gebeurd zijn. Eemsdelta ziet erop toe dat deze overdracht goed verloopt. Uit de gemeente Het Hogeland waren er geen cliënten meer bij Oldenbosch.
Joostens verwacht dat het overplaatsen van cliënten moeite zal kosten, omdat er weinig plekken zijn waar ze naartoe kunnen. ‘Dat is wel een zorgelijk punt, omdat er voor deze doelgroep niet overvloedig veel plekken zijn.’

Wel of geen zorg meer aan de Dijkweg?

Ook de directie van Oldenbosch ziet dat eenzelfde soort plek ‘niet of nauwelijks wordt geboden’ in de twee gemeenten. Wel zijn er inmiddels gesprekken gevoerd met een overnamekandidaat voor de locatie aan de Dijkweg. 'Het streven is dat cliënten in dezelfde setting kunnen blijven’, zegt de directie.
De mogelijke nieuwe eigenaar laat aan RTV Noord weten juist geen zorg aan te willen bieden op de boerderij. Wel wil ze de bed en breakfast dit voorjaar weer openen. Naar verwachting vindt de overname op 15 februari plaats.
De locatie aan de Hoofdweg is door een personeelstekort en financiële problemen sinds 1 augustus al gesloten. Het pand staat te koop.
Oldenbosch is niet de enige zorgboerderij waar de afgelopen periode misstanden zijn gemeld. Ook de beheerders van zorgboerderij Aurora Borealis in Wedde kwamen in opspraak. Raadslid Janny Volmer van Fractie Volmer in Eemsdelta stelde daarom eerder al schriftelijke vragen over problemen bij zorgboerderijen.