Oude liefde roest niet: Hans Westerhof voor de vijfde keer terug naar Groningen
9 februari, 19:30 • 8 minuten leestijd
Zijn laatste wedstrijd op de bank als trainer van FC Groningen was een pijnlijke. Op 23 februari 1997 verloor de ploeg van Hans Westerhof met 6-1 van Vitesse. Twee dagen later werd Westerhof ontslagen en kwam een einde aan zijn imposante staat van dienst als trainer van FC Groningen. Zaterdag in Eindhoven kan Westerhof als adviseur na 26 jaar weer plaatsnemen op de bank van de FC. Uitgerekend tegen PSV, de club waar hij slechts één seizoen hoofdtrainer was tussen beide FC Groningen-periodes in.
Westerhof is deze week toegevoegd aan de technische staf van FC Groningen in de rol van adviseur. Zijn lange trainerscarrière in het betaalde voetbal begon in 1988 bij de FC, nadat hij drie keer amateurkampioen van Nederland werd met ACV.
Eerste periode: 1988-1992
De Achterhoeker (geboren in Terborg) is dat jaar de opvolger van Henk van Brussel, wiens contract niet wordt verlengd. In januari maakt de club bekend dat Westerhof de nieuwe trainer moet gaan worden. Op 21 januari 1988 is het rond en tekent de dan 39-jarige Westerhof op eigen verzoek een overeenkomst voor slecht één jaar, zo staat te lezen in Nieuwsblad van het Noorden.
‘Koeman (Martin, destijds algemeen manager, red.) en ik kennen elkaar nog maar kort en dus kan de samenwerking straks wel ongunstig uitpakken’, stelt Westerhof. ‘Als het na een half jaar niet klikt, dan zou je nog tweeënhalfjaar met elkaar door moeten. Dat is niet gezond.’
'Eén ambitie: trainen'
Dat Martin Koeman onvoldoende diploma’s heeft en ‘boven’ Westerhof staat, deert hem niet. ‘Op school werk ik ook onder een directeur en die zorgt ervoor dat ik m’n werk goed kan doen. Datzelfde verwacht ik van Koeman. Ik heb het voetbal bovendien ook niet uitgevonden. Ik heb eigenlijk maar één ambitie: trainen. Verder heb ik totaal niet de behoefte om me ergens anders mee te bemoeien. Die andere zaken zijn zeker belangrijk, maar ik ga anderen niet voor de voeten lopen.’
In zijn eerste seizoen beleeft Westerhof een succesvolle periode. FC Groningen schakelt Atlético Madrid en Servette uit in de UEFA Cup en eindigt als zesde in de competitie. Bovendien bereikt FC Groningen voor het eerst in de historie de bekerfinale. Daarin is PSV met 4-1 te sterk, maar als verliezend bekerfinalist mag de FC weer Europa in. Logisch dus dat het contract van Westerhof bijna stilzwijgend is verlengd met één seizoen.
Bijna-breuk tussen Westerhof en FC Groningen
Halverwege dat seizoen, 1989/1990, lijkt abrupt een einde te komen aan het succesvolle huwelijk tussen Westerhof en FC Groningen. Sportief gaat het iets minder: de club wordt Europees uitgeschakeld door Partizan Belgrado en eindigt in de competitie als negende. Toch wil het bestuur door met Westerhof, weliswaar voor één jaar.
Dit keer gaat Westerhof niet akkoord. Hij eist een nieuwe verbintenis met een looptijd van tenminste drie jaar, mede omdat hij zijn baan op het CIOS vaarwel zegt. Naast zijn baan bij FC Groningen geeft hij nog acht uur les op het CIOS in Heerenveen en hij heeft voor de rest onbetaald verlof om de FC te dienen.
‘Eén jaar is mij te onzeker. Ik was graag doorgegaan, want ik doe dit werk met plezier’, zegt Westerhof in Nieuwsblad van het Noorden. Het is dan januari 1990.
Belangrijke spelers destijds zoals René Eijkelkamp, Jos Roossien, Edwin Olde Riekerink en Jan van Dijk vinden het geen slimme zet van de club. ‘De spelersgroep had zich ook voor het aanblijven van Westerhof uitgesproken; zo zie je maar dat de stem van de spelers niet belangrijk is’, aldus Van Dijk in de krant.
Hoogste eindklassering ooit
Een maand later proberen beide partijen water bij de wijn te doen en vinden er tóch nieuwe gesprekken plaats over contractverlenging. Met effect: vanaf het seizoen 1990/1991 is Westerhof nog twee seizoenen als fulltimer in dienst van FC Groningen. Daar krijgt zowel voorzitter Wim Everards als Westerhof geen spijt van: FC Groningen eindigt in 1991 als derde in de eredivisie: de hoogste eindklassering ooit in de clubgeschiedenis.
Hans Westerhof blikt voor FC Groningen TV terug op FC's beste eredivisieseizoen ooit:
Westerhof naar PSV
Halverwege zijn voorlopig laatste seizoen bij de FC meldt PSV zich in Groningen. De club uit Eindhoven zoekt vanaf de zomer van 1992 een opvolger voor Bobby Robson. ‘Ik heb steeds gezegd dat het me best wat doet als PSV belangstelling zou hebben en dat ik best in beeld zou willen zijn bij die club. Nu is het dus zo ver. Ja, ik zou dus best willen’, aldus Westerhof op 4 februari 1992 in de krant. Twee dagen later zijn de contracten getekend.
'Weg met frustratie'
Westerhof rondt zijn klus bij de FC met verve af: FC Groningen eindigt als vijfde en kwalificeert zich opnieuw voor Europees voetbal. Bijzonder is zijn afscheidswedstrijd als trainer van de FC in het Oosterparkstadion: uitgerekend PSV is de tegenstander. De Eindhovenaren winnen met 3-0 en worden kampioen. Westerhof is meer boos dan blij over de PSV-titel.
‘Ongelooflijk eigenlijk. PSV moet me even niet kwalijk nemen dat ik meer teleurgesteld ben dan dat ik blij ben. Dit is de anticlimax van een toch al matig verlopen seizoen voor FC Groningen. Ik ga hier weg met een frustratie. De kloof met PSV, Ajax en Feyenoord is groter geworden dan vorig jaar.’
Degradatie binnen PSV
Westerhof houdt het slechts één seizoen vol bij PSV als trainer. Hij krijgt het elftal niet aan de praat en ruziet meerdere keren met sterspeler Romário. Zijn assistent Frank Arnesen noemt Westerhof in een interview ‘te slap en achterdochtig’. Westerhof wordt opgevolgd door Aad de Mos en neemt één seizoen de taak van hoofd jeugdopleiding op zich. In feite een degradatie qua positie.
Tweede periode: 1994-1997
De kloof waarover Westerhof sprak is twee jaar later helemaal geen kloof meer. FC Groningen concentreert zich niet op de topclubs, maar op de staart van de eredivisie. Duidelijk is dat Wim Koevermans de ploeg op dat moment (1994) in de eredivisie moet zien te houden. Ondertussen wordt op 30 maart de verloren zoon weer in de armen genomen voor een tweede periode als hoofdtrainer. Westerhof tekent een contract voor drie seizoenen.
'Never go back again'
‘Toen ik in de auto op weg was naar een afspraak met het bestuur, kwam er ter hoogte van Eelde ineens een nummer van Fleetwood Mac op de radio, getiteld Never go back again. Even had ik de neiging om te draaien, maar toen dacht ik: het is al de vierde keer dat ik terug naar Groningen ga. De eerste keer ging ik er studeren, de tweede keer voor mijn vrouw, de derde keer om FC Groningen te gaan trainen. En dat is me nooit slecht bevallen. Ik heb toen nog maar een extra dotje gas gegeven…’
Westerhof brengt de rust terug in de club. Waar FC Groningen ternauwernood aan degradatie ontsnapt in het seizoen 1993/1994, geeft hij de club het seizoen erop wat meer stabiliteit. De FC wordt dertiende en plaatst zich ook nog voor de Intertoto Cup. Een seizoen later vindt FC Groningen de weg omhoog. De club eindigt in het linkerrijtje op de negende plek en wederom mag de ploeg Europa in via de Intertoto Cup.
Plotseling ontslag
Het seizoen 1996/1997 eindigt in een nachtmerrie voor Westerhof. Vanwege tegenvallende resultaten wordt hij de laan uitgestuurd door Wim Entzinger, Ed Zijp en kersvers directeur Hans Nijland. Dat gebeurt twee dagen na een ruime nederlaag in Arnhem tegen Vitesse (6-1), terwijl hij vier weken eerder zijn contract nog had verlengd tot 1 juli 1998.
In de ogen van Westerhof is het ontslag plotseling. Het heeft hem verrast, tekent hij op in Nieuwsblad van het Noorden. ‘Meestal is het zo dat je in het begin heel kwaad bent en dat het langzamerhand wegebt, maar bij mij was het precies andersom. Hoe langer het duurde, hoe kwader ik werd.’
Pijnpunt bij Westerhof is de manier waarop hij aan de kant is gezet door het bestuur. ‘Ik dacht steeds: hoe kunnen jullie dat nu doen? Zonder enig overleg met de spelersgroep, spelersraad of de aanvoerder, zonder overleg met de directeur of technische staf. Niemand wist er vanaf. Ze hebben in hun uppie besloten dat een schokeffect toch het beste zou zijn.’
'Ik hou van die club'
‘Ik,’ stelt Westerhof vast, ‘heb zeven jaar bij FC Groningen gewerkt. Het is niet zomaar een club, het is mijn club, ik hou van die club. Ik heb het gevoel dat ik in die zeven jaar zo’n beetje het enige rustpuntje binnen de club was en dan komt er een bestuur, dat slechts enkele weken in de voetballerij rondloopt, dat meent dat een schokeffect het beste is voor FC Groningen.’
FC Groningen ontloopt dat seizoen degradatie onder interim-trainer Jan van Dijk. Een seizoen later gaat het wel mis en is degradatie onafwendbaar.
Hans Westerhof-effect?
FC Groningen verkeert 25 jaar later wederom in een degradatiestrijd. Westerhof kan zaterdag, als hoofdtrainer Dennis van der Ree dat wenst, na bijna 26 jaar weer op de FC Groningen-bank plaatsnemen. In Eindhoven tegen PSV. Een Westerhof-schokeffect? FC Groningen zit erom verlegen. 'Ik heb altijd een speciale band gehad met FC Groningen en de club moet voor de eredivisie behouden blijven. Daaraan hoop ik een steentje bij te dragen.'
Hans Westerhof moet alleen Ron Jans voor zich dulden als het gaat om meeste wedstrijden als hoofdtrainer van FC Groningen. Westerhof kwam in twee periodes tot 271 wedstrijden. Jans zat 309 keer op de bank als hoofdtrainer. Theo Verlangen kwam tot 236 wedstrijden.
