Eva zoekt uit: Hoeveel plastic gooien we per jaar weg?

Als je verzamelt wat je op één dag gebruikt aan plastic, heb je zomaar een grote boodschappentas vol: verpakkingen van groente en fruit en allerlei andere etenswaren en gebruiksvoorwerpen. Volgens scheikundige Katja Loos van de RUG gooit een mens elk jaar gemiddeld 33 kilo aan plastic verpakkingsmateriaal weg.

‘In Nederland recyclen we bijna veertig procent van het verpakkingsplastic’, zegt Loos, ‘maar wereldwijd gebeurt dat nog veel minder.’ Dat moet echt veranderen, vindt ze en volgens haar kan de wetenschap daar een grote rol in spelen. ‘De RUG doet samen met NHL Stenden Hogeschool in Emmen onderzoek naar de vraag: hoe kunnen we het recyclen van plastic beter, gemakkelijker en misschien zelfs goedkoper doen?’

In Emmen laat Loos zien hoe mechanisch recyclen in zijn werk gaat. ‘Het plastic wordt gesorteerd, schoongemaakt en in korrels versnipperd. Dan gaat het in een machine, die de korrels warm maakt, zodat ze smelten en dan komt er iets uitrollen in de vorm waarin je het wilt hebben, in dit geval een soort draadjes.’ In de industrie gebeurt precies hetzelfde, maar dan op grote schaal. ‘We proberen hier uit te zoeken’, zegt Loos, ‘hoe we dit proces kunnen verbeteren. Als je bijvoorbeeld een petflesje recyclet, dan verlies je kwaliteit. Het wordt minder sterk. De vraag is: hoe komt dat en hoe kun je het voorkomen?’

Bij een andere machine laat Loos zien dat je plastic ook chemisch kan recyclen. ‘Bij chemisch recyclen ontleden we het plastic in zijn grondstoffen en daarmee maken we opnieuw plastic’, legt Loos uit. ‘Plastic waarin bijvoorbeeld vlees heeft gezeten, is heel moeilijk schoon te maken. Dat kost veel energie en water. Dan is het milieuvriendelijker om chemisch recyclen.’ Chemisch recyclen gebeurt nog maar weinig. Het proces is nog niet zodanig geoptimaliseerd dat het op grote schaal toegepast kan worden. Daarvoor is nog meer onderzoek nodig, zoals in Emmen gebeurt.

De RUG en Stenden doen ook onderzoek naar plastic dat goed en gemakkelijk te recyclen is. Loos: ‘We hebben bijvoorbeeld een plastic ontworpen dat is gemaakt uit appelzuur. Dat komt direct uit appels.’ Kun je dat na gebruik dan zo in de bosjes gooien? ‘Nee, alsjeblieft niet’, roept Loos. ‘Het is gebaseerd op natuurlijke bronnen, maar dat betekent nog niet dat het vergaat in de natuur. Volgens Loos moeten we ernaar toe dat plastic in een kringloop blijft. ‘Dat je het steeds hergebruikt en dat er nooit iets naar de natuur ontsnapt.’ Is dat een reële mogelijkheid? ‘Ik hoop het wel’, zegt Loos lachend, ‘daar doen we in elk geval ons best voor.’