'Hoge energieprijzen? Pak het slim aan en bespaar'

Eelko Huizingh
Eelko Huizingh © RTV Noord
Hoge energieprijzen nemen een forse hap uit de winst van ondernemers. Maar veranderingen op de energiemarkt bieden ook kansen. Je kunt als ondernemer ook je bedrijfsvoering afstemmen op de sterk fluctuerende energieprijzen, zegt innovatiedeskundige Eelko Huizingh.
Tot voor kort was energie volop beschikbaar tegen stabiele en relatief lage prijzen en daarom besteedden veel ondernemers er weinig aandacht aan. Die situatie is afgelopen jaar grondig en permanent veranderd.
Energie werd een forse kostenpost. Menig ondernemer die zijn bedrijf beëindigde noemde de energieprijzen als een belangrijke reden ervoor. Toch heb je als ondernemer meer grip op je energierekening dan je vaak denkt. Slim afstemmen van de bedrijfsvoering op de energieprijzen kan namelijk tot aanzienlijk lagere energiekosten leiden.
Dit zit als volgt. In hoofdlijnen zijn er drie soorten energiecontracten: vast, variabel en dynamisch. Worden bij een variabel contract de prijzen enkele keren per jaar gewijzigd, bij dynamische contracten gebeurt dat dagelijks (gas) en zelfs per uur (elektriciteit).

Stroomprijs gaat hevig op en neer

Vooral de stroomprijs fluctueert sterk. Dit komt doordat zowel verbruik als de hoeveelheid duurzaam opgewekte stroom sterk variëren. ’s Nachts leveren zonnepanelen immers niets op, terwijl als het hard waait windmolens juist veel stroom opwekken.
Het gevolg is dat de uurprijs van elektriciteit bij een dynamisch contract sterk wisselt. Zo sterk zelfs dat het voorkomt dat de prijs negatief is. Je krijgt dan betaald voor het afnemen van stroom.
Soms wordt je zelfs betaald voor het afnemen van stroom
Eelko Huizingh
Op internet kun je de prijzen per uur opvragen. Op een dag als maandag 30 januari was de prijs tussen 01.00 en 04.00 uur ’s ochtends nul of één cent per kWh. Daarna steeg de prijs in sprongen tot 22 cent om 08.00 uur ‘s ochtends. Stroom kostte toen dus meer dan twintig keer zo veel dan enkele uren eerder.

Geen stroomvreters in de spitsuren

Globaal is stroom ’s zomers goedkoper dan in de winter, ’s nachts goedkoper dan overdag, en in de spitsuren duurder dan gedurende de rest van de dag. Van deze verschillen kun je als ondernemer profiteren wanneer je de bedrijfsvoering hierop afstemt.
Zorg dus dat je veel verbruikt als de prijs laag is en weinig bij hoge prijzen. Dus laad elektrische auto’s ’s nachts op en zet stroomvretende machines niet in de spitsuren aan.
Maar die machines kun je weer beter volop gebruiken in de zomer dan in de winter. Kortom, kun je als bedrijf variëren in je energieverbruik of energie tijdelijk opslaan, dan kan je energierekening wel eens fors lager worden.

Zelf gebruiken

De redenering is overigens precies andersom als je zelf energie opwekt. Dus heb je zonnepanelen of een windmolen, zorg dan dat je veel energie verbruikt wanneer je zelf veel opwekt. Want als bij jou de zon schijnt, is dat bij de buren ook zo. Dus is de stroomprijs laag en kun je de opgewekte stroom beter zelf gebruiken dan verkopen aan je energieleverancier.
Voor veel ondernemers is het afstemmen van de bedrijfsvoering op energieprijzen nieuw. Het vergt flexibiliteit, over het jaar heen en binnen een dag. Wil je profiteren van de dynamische prijzen dan kun je gebruikmaken van patronen.
Die vertellen je bijvoorbeeld dat prijzen in de spitsuren doorgaans hoger zijn dan daarbuiten. Nog mooier is het als je planning flexibel is. De beursprijzen van stroom per uur worden namelijk 24 uur van tevoren bekendgemaakt.

Niet altijd voordelig

Overigens: een dynamisch energiecontract is niet altijd voordelig. Als je weinig invloed kunt uitoefenen op je stroomverbruik, kun je duurder uit zijn dan met een variabel of vast contract. Want bij een extreem hoge stroomprijs loopt de rekening snel op.
Een ander effect is dat je energierekening van maand tot maand veel meer zal variëren. Je wordt namelijk gevoeliger voor verstoringen die van invloed zijn op de energieprijzen, zoals een nieuwe crisis of oorlog.
De belangrijkste les van dit verhaal is: veel ondernemers zijn voor hun energierekening niet overgeleverd aan de (weer)goden. Met een slimme en flexibele bedrijfsvoering kun je geld besparen.
Dr. Eelko Huizingh werkt bij de vakgroep Innovatiemanagement & Strategie van de Rijksuniversiteit Groningen en is auteur van het boek Innovatiemanagement.