'Met Gronings boerenverstand is China te verslaan'

We schrijven 1996. In het laatste jaar van mijn studie aan de RUG liep ik stage bij het International Trade Centre in Genève. Een internationale organisatie, opgericht door de Verenigde Naties en de Wereldhandelsorganisatie (WTO), om handel te bevorderen in ontwikkelingslanden. Ik wilde de wereld verbeteren en ik specialiseerde mij in handelsbevordering, dus deze stage paste mij als een ouwe jas.

Ik herinner me nog dat ik in de bibliotheek van het WTO was en op de leestafel een Financial Times zag liggen. Het ging die dag over de toetreding van China tot de WTO en op dat moment kwam de wereldpolitiek heel dichtbij.

Er waren grote bezwaren tegen een mogelijk lidmaatschap van China en het duurde dan ook tot 2001 voordat China lid mocht worden. Inmiddels is China de tweede economie ter wereld en hard op weg om nummer één te worden.

Lidmaatschap van de WTO betekent: internationale spelregels over handel. Over importtarieven en over dumping. Ver van mijn bed? Dacht het niet.

Afgelopen woensdag kondigde het Nederlandse bedrijf Powerfield aan dat ze afzien van de bouw van een fabriek van zonnepanelen in Appingedam. De reden? Chinese zonnepanelen die de Verenigde Staten niet meer in komen vanwege hoge importtarieven, worden nu tegen lage prijzen gedumpt in Europa.

Powerfield kan niet tegen deze kostprijzen produceren en trekt de stekker uit de fabriek. En dat is bui-ten-gewoon jammer voor de regio: Powerfield zou 120 nieuwe banen creëren en daar kunnen we nu naar fluiten.

Wat kunnen we hier van leren en aan doen? Een eerste onderbuikreactie is om met zijn allen woedende tweets de wereld in te slingeren met #China. Dit in de hoop dat Xi Jinping dat 's avonds in bed leest, de logica inziet van onze gerede bezwaren en pardoes van gedachten verandert om daarna vreedzaam in te slapen, dromend van eeuwige rijstvelden en het Hoogeland.

Maar ik vrees dat hij hier lak aan heeft en daarnaast is Twitter verboden in China, dus Tom Poes, verzin een list. En dan gaat het uiteraard niet alleen om Powerfield, maar om de toekomst van alle productie.

Dan kom ik uit op twee prioriteiten: in de eerste plaats moeten onze overheden, met het Rijk voorop, net als de Chinese overheid fors meer investeren in innovatie.

Wat betekent dat voor ons? Vooral meer investeren in digitalisering: snel internet, 5G en internationale dataverbindingen. En dan niet op zijn Gronings, maar op zijn Chinees. Niet van dat benauwde.

En dan onderwijs. Investeer fors in toekomstbestendig onderwijs, in ict en techniek,
te beginnen op lagere scholen. En trek die lijn door. Het voortgezet onderwijs van mijn dochter lijkt voor driekwart op de lessen die ik dertig jaar geleden had. Waar is de innovatie?

Ik ken de RUG-plannen voor een campus in het Chinese Yantai niet en heb daar ook geen mening over. Wat me hier in ieder geval wel over aanspreekt is de ambitie. Het groter denken dan de eigen postzegel.

Afgelopen jaar studeerden er in China meer dan acht miljoen (!) mensen af aan hun universiteiten en China produceert wereldwijd de meeste wetenschappelijke artikelen. Zoek die aansluiting, want anders missen we gegarandeerd de boot.

Het zou te makkelijk zijn om de bal alleen bij de overheid neer te leggen, dat is een wijdverbreide Nederlandse ziekte. Ondernemers hebben misschien wel een nog belangrijkere taak: innoveer en wees concurrerend.

En dat doe je niet door dezelfde producten als in China te maken. Want iedereen die de briljante documentaire 'Door het hart van China' van Ruben Terlou onlangs bij de VPRO heeft gezien, weet dat dit een kansloze weg is. Dat gevecht verlies je.

Dus zorg dat je constant werkt aan productverbetering, wees nieuwsgierig, zit niet stil, zoek hulp, werk samen met andere bedrijven, werk samen met onze slimme studenten en investeer in R&D.

Bij SNN zijn prachtige subsidieregelingen te vinden, onder andere van EBG, dus maak daar gebruik van.

Een oud Chinees gezegde luidt: wie niet sterk is, moet slim zijn. In Groningen moeten we uitgaan van onze eigen kracht: hard werken, innoveren en met boerenverstand de allerslimste zijn.